Wyprysk atopowy u niemowląt - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Przebieg AZS
Do pierwszych objawów atopowego zapalenia skóry zalicza się pojawienia się na skórze grudek, zmian rumieniowych, niekiedy pęcherzyków lub sączących się ranek. Z upływem czasu skóra osób cierpiących na AZS staje się pogrubiona, sucha oraz obserwuje się uwydatnienie naturalnych bruzd.
Objawy atopowego zapalenia skóry nieco różnią się u dzieci i u dorosłych. U niemowląt oraz i młodszych dzieci najczęściej obserwuje się grudki, pęcherzyki, a niekiedy strupy oraz sączącą się wydzielinę, zwłaszcza na twarzy i głowie. U starszych dzieci najczęstszymi objawami AZS są suche, łuszczące się grudki zwłaszcza na wewnętrznej stronie nadgarstków, łokci i dołów podkolanowych. Wyprysk atopowy u dorosłych występuje dużo rzadziej niż u dzieci i objawia się zmianami grudkowymi na twarzy, karku, stopach i dłoniach. Warto pamiętać, że objawy AZS mogą występować również w innych lokalizacjach, a w ciężkich przypadkach zajmują całą skórę.
Atopowe zapalenie skóry charakteryzuje się występowaniem okresów zaostrzeń objawów skórnych oraz ich remisji, czyli zanikania. W przypadku zaostrzenia AZS obserwuje się pojawianie się zmian rumieniowych, które są wyraźnie odgraniczone od skóry, a także grudek, pęcherzyków i nadżerek na skórze. Charakterystycznym objawem jest lichenifikacja, czyli wzmożony rysunek linii skórnych oraz bruzd.
Co to jest atopowe zapalenie skóry (AZS)? U kogo może się pojawić? Czy jest zaraźliwe?
Atopowe zapalenie skóry (łac. dermatitis atopica) jest przewlekłą chorobą zapalną skóry, która charakteryzuje się suchą skórą, uporczywym świądem oraz nawracającymi zmianami skórnymi, zwanymi wypryskiem atopowym. Osoby z AZS mają nieprawidłową warstwę lipidową skóry, która u osób zdrowych tworzy szczelną barierę między środowiskiem a naskórkiem. Na skutek zaburzeń nawodnienia skóry i rozluźnienia połączeń pomiędzy budującymi ją komórkami, skóra osób z atopowym zapaleniem skóry nie stanowi już szczelnej bariery dla drobnoustrojów, alergenów i innych czynników. Objawy AZS rozwijają się po kontakcie z uczulającym alergenem, czyli obcej substancji znajdującej się w środowisku zewnętrznym. AZS nie jest chorobą, którą można się zarazić od innej osoby.
W przypadku chorych na atopowe zapalenie skóry często obserwuje się podwyższone poziomy przeciwciał klasy IgE, które są skierowane przeciwko alergenom zawartym w pokarmach lub alergenom wziewnym.
Atopowe zapalenie skóry jest alergiczną chorobą, która zazwyczaj rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie (zazwyczaj przed ukończeniem piątego roku życia) i charakteryzuje się tendencją do nawrotów, nawet po dłuższym okresie bezobjawowym. Przyczyny AZS najczęściej są genetyczne, wyprysk atopowy występuje dwukrotnie częściej u dzieci, których oboje rodzice mają alergię. Dorośli chorują na atopowe zapalenie skóry zadecydowanie rzadziej niż dzieci.
AZS a atopia
Atopią nazywamy wrodzoną predyspozycję do występowania reakcji alergicznych po kontakcie z uczulającym antygenem. Układ immunologiczny u osób z atopią jest nadwrażliwy i nastawiony na zwalczanie nawet nieszkodliwych antygenów, co powoduje powstanie stanu zapalnego.
Atopia jest związana z występowaniem objawów atopowego zapalenia skóry, astmy oskrzelowej, alergii pokarmowych oraz alergicznego nieżytu nosa czy zapalenia spojówek. Choroby te mogą ze sobą wzajemnie współistnieć.
Wyprysk atopowy – choroba zapalna skóry po kontakcie z alergenem
Wyprysk atopowy, atopowe zapalenie skóry (AZS), egzema – to różne nazwy tej samej, przewlekłej i nawrotowej choroby zapalnej skóry. Wywołana jest ona stanem zapalnym skóry na skutek kontaktu z alergenem.
Atopia to nadmierna reakcja immunologiczna na alergeny, które dla większości ludzi są nieszkodliwe. Przy czym wyprysk atopowy jest jednym z objawów tej nadwrażliwości. Istnieją również inne choroby o podobnym podłożu, takie jak katar sienny, astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie spojówek czy pokrzywka, które mogą współistnieć z atopowym zapaleniem skóry.
Wyprysk atopowy dotyka od 15 do 30% dzieci oraz od 2 do 10% dorosłych. Najczęściej zaczyna się w dzieciństwie, a ryzyko jej wystąpienia jest wyższe u dzieci, których rodzice również zmagają się z tym schorzeniem.
Diagnostyka i leczenie AZS
Atopowe zapalenie skóry rozpoznaje się na podstawie charakterystycznych objawów skórnych oraz wywiadu chorobowego, zwłaszcza występowania alergii u rodziców. Leczenie AZS jest procesem długotrwałym i wymaga dużo cierpliwości oraz systematyczności. Niestety, zaostrzenia objawów skórnych obserwuje się także w przypadku prawidłowej pielęgnacji skóry oraz unikania kontaktu z uczulającymi alergenami.
Najważniejszym zadaniem leczenia atopowego zapalenia skóry jest przywrócenie szczelności warstwie lipidowej naskórka poprzez zapobieganie przesuszaniu skóry. Podstawowymi preparatami, których używanie jest niezbędne do odpowiedniej pielęgnacji skóry atopowej, są emolienty, które zapobiegają utracie wody ze skóry i jej nadmiernemu przesuszaniu. Warto pamiętać także o stosowaniu preparatów natłuszczających podczas kąpieli oraz zaraz po niej.
W przypadku nasilonego świądu skóry w przebiegu AZS zaleca się stosowanie preparatów przeciwświądowych (zwłaszcza leków z grupy antyhistaminowych). Obecnie dostępne są także preparaty zmniejszające świąd (np. z mentolem) w formie spray’ów do skóry, pianek czy żeli.
Podczas zaostrzenia atopowego zapalenia skóry stosuje się glikokortykosteroidy miejscowo na zmiany skórne w postaci maści, kremów czy żeli. Należy pamiętać, jednak że sterydy powinny być stosowane krótko i w najmniejszej wystarczającej ilości na skórę, gdyż ich długotrwałe stosowanie bez przerw może prowadzić do powikłań skórnych takich jak ścieńczenie i zanik skóry czy rozszerzenie naczyń krwionośnych. W leczeniu zaostrzenia AZS glikokrtykosteroidy często są łączone z antybiotykami oraz substancjami przeciwgrzybicznymi, zwłaszcza w przypadku zakażenia skóry bakteriami i grzybami. Niekiedy konieczne jest podanie antybiotyków i glikokortykosteroidów doustnie.
Do innych leków zalecanych w terapii atopowego zapalenia skóry (zwłaszcza objawów występujących na twarzy, dekolcie czy fałdach skórnych) zalicza się takrolimus i pimekrolimus, które należą do grupy leków inhibitorów kalcyneuryny i osłabiają odpowiedź zapalną w skórze, łagodząc objawy wyprysku atopowego.

Wyprysk atopowy ‒ leczenie i pielęgnacja skóry
Leczenie atopowego zapalenia skóry to niezwykle trudny oraz żmudny proces. Dobrą wiadomością jest fakt, że z wiekiem ustępuje u około 40% dzieci. W przypadku pozostałych osób zdarzają się nawroty w życiu dorosłym. Choroba niestety może trwać nawet całe życie, dlatego też tak ważne jest jej prawidłowe zdiagnozowanie i rozpoczęcie prawidłowego leczenia.
Z tego względu niezwykle ważne jest, aby po zauważeniu u siebie lub dziecka wspomnianych wcześniej symptomów koniecznie udać się do lekarza w celu postawienia właściwej diagnozy. Wyprysk atopowy bardzo często bywa mylony z wypryskiem kontaktowym, świerzbem lub grzybicą czy łuszczycą.
Cały proces leczniczy polegający na tym jak się pozbyć wyprysków, należy rozpocząć od walki z nadmierną suchością skóry i przywróceniem jej gładkości. Na rynku istnieje szeroki wybór kosmetyków przeznaczonych do walki z tego typu wypryskami na twarzy i ciele. Szczególnie warto zwrócić uwagę na markę Mixa, która w swojej ofercie posiada produkty, które zadbają o kondycję atopowej skóry. Świetnym rozwiązaniem jest Emulsja łagodząca do twarzy i ciała z serii ATOPIANCE. Dzięki specjalnej formule wzbogaconej o łagodzący kompleks Omega-8 zawierający 8 kwasów tłuszczowych, skutecznie odbudowuje i chroni barierę lipidową. Można ją z powodzeniem stosować u dzieci już od pierwszych dni życia jak i dorosłych.
Należy być szczególnie ostrożnym w przypadku kąpieli, gdyż zbyt długie moczenie skóry z wypryskiem atopowym paradoksalnie będzie prowadzić do jej odwodnienia. W przypadku małych dzieci zalecane są krótkie, maksymalnie 5-minutowe kąpiele, w przypadku dorosłych ‒ krótki prysznic. Jako produkt do mycia świetnie sprawdzi się Łagodzący olejek do mycia ciała i włosów z serii ATOPIANCE od marki Mixa. Posiada neutralne pH i niezwykle łagodnie, ale skutecznie myje ciało i włosy zarówno małych dzieci jak i dorosłych. Po jego użyciu skóra atopowa zostaje natychmiastowo i długotrwale złagodzona.
Lekami stosowanymi najczęściej w przypadku wyprysku atopowego są glikokortykosteroidy. Stanowią one podstawę terapii i zazwyczaj stosuje się je miejscowo na skórę. Mogą mieć one różną postać ‒ kremu, maści lub żelu. Ich dawkowanie należy ściśle ustalić z lekarzem ‒ niewłaściwe i nieumiejętne aplikowanie może skutkować wystąpieniem działań niepożądanych, np. rozszerzenia naczyń czy zanikiem skóry. W żadnym wypadku nie należy przekraczać dawki ustalonej przez lekarza.
Glikokortykosteroidy miejscowe czasem stosuje się w połączeniu z antybiotykami lub lekami grzybobójczymi w razie ewentualnego zakażenia skóry. Jeśli zmiany skórne wywołane wypryskiem atopowym są zbyt silne, czasami sięga się po glikokortykosteroidy stosowane doustnie. Zwykle jest to ostateczność, ze względu na silne skutki uboczne i nawrót choroby po zakończeniu kuracji.