Leczenie Wyprysku Hiperkeratotycznego Dłoni - Skuteczne Metody i Porady
Ciężki przewlekły wyprysk rąk - skutki ekonomiczne
Choroba wiąże się z obniżoną produktywnością oraz wymusza niejednokrotnie rezygnację z wykonywanego zawodu i wzmaga problemy społeczno-ekonomiczne.
Autorzy raportu podkreślają, iż wśród pacjentów z ciężkim przewlekłym wypryskiem rąk, średnia liczba dni absencji w pracy wynosi około 47 dni, a 40% pacjentów przebywało na zwolnieniu chorobowym.³
Dodatkowo, około 30% pacjentów nie jest dostatecznie samodzielnych w codziennym życiu, a co za tym idzie – wymaga wsparcia osób bliskich w wykonywaniu codziennych obowiązków.³
Czynniki te wiążą się z łączną stratą od 4 781,33 zł do 10 225,58 zł PKB na pracującego pacjenta z ciężkim przewlekłym wypryskiem rąk w skali roku, wynikającej z absencji związanej z chorobą – co podkreślają autorzy raportu.³
1. Raport Instytutu Arcana pt. „Choroba jak na dłoni. Konsekwencje przewlekłego wyprysku rąk dla pacjenta, społeczeństwa i całego systemu zdrowia”, grudzień 2017.
2. Molin S., Diepgen T.L., Ruzicka T., Prinz J.C., Algorytm rozpoznawania przewlekłego wyprysku rąk: pomoc w klasyfikacji w praktyce klinicznej, "Dermatologia po Dyplomie" 2012, t. 3, nr 2
3. Batycka-Baran1 A., Baran W., Szepietowski1 J., Leczenie przewlekłego wyprysku rąk, "Postępy Dermatologii i Alergologii" 2009, nr 2
Jakie objawy daje hiperkeratoza?
Hiperkeratoza to nie tylko nadmierne rogowacenie naskórka. Może objawiać się także poprzez powstawanie nagniotków, odcisków czy brodawek oraz łuszczenie się skóry. W hiperkeratozie na podeszwach stóp powstają również modzele. Są to płaskie obszary zrogowaciałej skóry, które mogą wywoływać dyskomfort podczas chodzenia, a nawet ból.
Hiperkeratoza pojawia się nie tylko na stopach. Niektóre osoby zmagają się z hiperkeratozą podpaznokciową. Jest ona objawem łuszczycy paznokci. Wywołuje ją rogowacenie naskórka pod paznokciem. Płytka paznokcia staje się krucha i podatna na złamania. Na jej powierzchni można dostrzec rowki i wgłębienia. Mówi się, że paznokieć zaczyna wyglądać jak naparstek. Z upływem czasu zmienia kolor i zaczyna odwarstwiać się od palca. Konieczne jest podjęcie leczenia, by móc cieszyć się zdrowymi paznokciami.
Również w innych rodzajach łuszczycy może pojawić się hiperkeratoza. Objawia się ona w formie grudek, które pokryte są łuską w kolorze srebrzystym. Występuje w różnych częściach ciała, np. na kolanach, łokciach, w okolicach pośladków czy na głowie.
Kiedy hiperkeratoza dotyka skóry głowy, staje się ona sucha i łuszczy się. Osoba chora może zauważyć łupież, a skóra staje się szorstka w dotyku. Kondycja włosów pogarsza się, mogą one zacząć wypadać. W takim przypadku skonsultuj z lekarzem, czy nie jest to czasem łuszczyca skóry głowy.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie
Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.
Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.
W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.
W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.
Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.
Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.
W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.
Ciężki przewlekły wyprysk rąk - diagnostyka
Do postawienia dokładnego rozpoznania potrzebny jest wywiad (z uwzględnieniem ewentualnej ekspozycji na substancje drażniące, alergeny czy skłonności do atopii) oraz badania laboratoryjne - wyniki testów skórnych płatkowych i punktowych, stężenie IgE, zajęcie stóp oraz obraz kliniczny zmian.
Podstawą postępowania jest próba eliminacji przypuszczalnego czynnika wywołującego. Najważniejsze, aby czynnik ten został jak najwcześniej wykryty, a co za tym idzie - leczenie jak najszybciej rozpoczęte.
Jednak ze względu na wieloczynnikową, nie do końca poznaną etiologię często jest to trudne lub niemożliwe, a choroba przyjmuje przewlekły i nawrotowy przebieg.²
Pacjenta należy poinformować o istotnej roli emolientów i ochrony skóry rąk przed czynnikami drażniącymi.
Trudność w diagnozowaniu choroby jest też spowodowana w dużej mierze wstydem pacjentów.
Istnieje wiele opcji terapeutycznych w leczeniu. W pierwszej kolejności stosuje się miejscowe glikokortykosteroidy (I linia leczenia).
Jeśli one nie pomogą, stosuje się m.in. inhibitory kalcyneuryny, fototerapię, leki immunosupresyjne. Jest leczenie często jest niesatysfakcjonujące ze względu na brak zadowalającego rezultatu lub skutki uboczne.²
Poza tym polscy pacjenci z ciężką postacią przewlekłego wyprysku rąk mają ograniczony dostęp do skutecznej terapii ze względu na jej koszt, w przeciwieństwie do innych państw, gdzie leki dla pacjentów z egzemą rąk nieodpowiadającą na leczenie są refundowane z budżetu państwa.
prof. dr hab. n med. Beata Kręcisz, kierownik Kliniki Dermatologii Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach
Polski system może zaoferować opiekę lekarską i diagnostykę. Jednakże należy pamiętać, że diagnostyka w przypadku alergologicznego, kontaktowego wyprysku rąk jest zazwyczaj wykonywana po wielu latach. Poza tym NFZ nie refunduje pełnej diagnostyki wyprysku kontaktowego. Obecnie refundacji podlega jedynie krótka seria dziesięciu alergenów, która jest kompletnie niewystarczająca.
U nas zapłacisz kartą