U nas zapłacisz kartą
"Wyprysk kontaktowy na rekach - Objawy, Przyczyny i Sposoby Leczenia"
Wyprysk potnicowy – przyczyny
Wyprysk potnicowy (ang. dyshidrotic eczema, pompholyx) należy do najczęściej występujących chorób skóry (dermatoz). Potnica to charakterystyczne zapalenie skóry zlokalizowane na dłoniach oraz stopach, będące reakcją alergiczną organizmu na kontakt z którąś z uczulających substancji. Alergeny mogą być pochodzenia wewnętrznego (endogennego), jak i zewnętrznego (egzogennego). Najczęstszymi alergenami są metale ciężkie (m.in. nikiel, kobalt, chrom) oraz bakterie. Wyprysk potnicowy może się też ujawnić pod wpływem stosowanych leków. Choć nazwa tej dermatozy kojarzy się z potem, to powstające w przebiegu choroby pęcherzyki nie są związane z gruczołami potowymi.
Wyprysk potnicowy ma formę niedużych (maksymalna średnia to ok. 2–3 mm), bezbarwnych pęcherzy wypełnionych surowiczym płynem. Pęcherze powstają w skupiskach. Wyprysk potnicowy czasem, chociaż nie zawsze, powoduje ból. Charakterystyczne dla wyprysku potnicowego jest uporczywe swędzenie. Zmiany skórne pojawiają się głównie na dłoniach (w ok. 70% przypadków), na dłoniach i podeszwach stóp (20% przypadków) albo tylko na podeszwach (10%). Wyprysk potnicowy może mieć związek z zakażeniem grzybiczym (np. obecność pęcherzy na dłoniach może oznaczać grzybicę stóp). Choroba bardzo często występuje u osób z atopowym zapaleniem skóry.
Wyprysk kontaktowy – leczenie i profilaktyka
Podstawą profilaktyki oraz leczenia wyprysku kontaktowego jest unikanie styczności skóry z substancją wywołującą alergię lub podrażnienie skóry. Jest to możliwe m. in. dzięki wykonaniu skórnych testów płatkowych. W przebiegu alergicznego wyprysku kontaktowego leczenie sprowadza się przede wszystkim do stosowania leków przeciwzapalnych i przeciwalergicznych. Miejscowo stosowane są glikokortykosteroidy w postaci kremów i maści, zaś farmakoterapia ogólna to stosowane doustnie leki przeciwhistaminowe. Ciężki przebieg schorzenia może wiązać się z koniecznością zastosowania glikokortykosteroidów doustnych. W przypadku ostrego przebiegu wyprysku z silnym wysiękiem, konieczne jest stosowanie preparatów odkażających, np. kwasu bornego do wykonania okładów lub nadmanganianu potasu w formie leczniczych kąpieli. Natomiast w przebiegu przewlekłego wyprysku kontaktowego z nadmiernym rogowaceniem skóry warto sięgnąć po preparaty złuszczające na bazie mocznika czy kwasu salicylowego.
Gdy pojawia się wyprysk kontaktowy niealergiczny, leczenie sprowadza się do miejscowego stosowania glikokortykosteroidów, a także odpowiedniej pielęgnacji skóry, bazującej na emolientach.
Bibliografia:
- Langner A., Postepowanie terapeutyczne w wyprysku, Przew Lek 2000, 78 – 92
- Kręcisz B. i in., Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, Alergia 2014, 1: 19 – 24
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy): przyczyny, objawy i leczenie
Kontaktowe zapalenie skóry (inaczej wyprysk kontaktowy) to miejscowa skórna reakcją nadwrażliwości w wyniku bezpośredniego kontaktu z określonymi substancjami chemicznymi lub drażniącymi. Wyprysk kontaktowy może mieć podłoże alergiczne, wynikać z podrażnienia, mieć związek z wykonywaną pracą (np. przewlekłym narażeniem dłoni na określoną substancję) lub ze światłem słonecznym. W leczeniu najważniejsze jest unikanie substancji powodujących wyprysk kontaktowy.
Wyprysk kontaktowy to choroba polegająca na tworzeniu się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami kontaktowymi (są to często substancje chemiczne) u uczulonych na nie osób. Czasem potocznie mówi się na wyprysk kontaktowy „egzema”, co nie jest jednoznaczne z kontaktowym zapaleniem skóry, ponieważ słowo egzema oznacza wyprysk, czyli chorobę skóry o podłożu zapalnym niezwiązaną z zakażeniem, w której dochodzi do zapalenia jej wierzchnich warstw (naskórka i warstwy brodawkowatej skóry właściwej). Egzema nie jest więc nazwą konkretnej choroby, tylko określa rodzaj zmian skórnych, które występują w danej chorobie skóry.
- alergiczne – związane z odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny,
- z podrażnienia – nie jest to prawdziwe uczulenie i takie zmiany mogą się pojawić u wszystkich osób, które mają kontakt, np. z silnymi substancjami używanymi w środkach czystości, farbami, lakierami, smarami, cementem,
- zawodowe – wywołane przez czynniki szkodliwe w miejscu pracy, w większości przypadków jest to kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) z podrażnienia,
- fotoalergiczne lub fototoksyczne – zapalenie skóry może być wywołane przez alergen lub substancję drażniącą powstającą dopiero po zadziałaniu światła słonecznego.
Przyczyny powstania wyprysków na skórze
Mówiąc najprościej, wyprysk jest reakcją zapalną, która powstaje w wyniku działania jakiegoś czynnika zewnętrznego. Wyprysk może przyjąć postać ostrą, podostrą lub przewlekłą. Warto wiedzieć, że zmiany skórne to nie zawsze wypryski – przyjmują bowiem bardzo różną postać i mogą mieć przyczyny niezwiązane z reakcją zapalną – ale szerzej opowiemy o tym w poniższym artykule.
Wyprysk kontaktowy
Powstaje poprzez kontakt z alergenami u osób uczulonych. Bardzo często substancją uczulającą jest nikiel, chemikalia stosowane w masowej produkcji lub składniki perfum. Jeżeli substancje drażniące bezpośrednio uszkodzą skórę, mamy wówczas do czynienia z wypryskiem kontaktowym z podrażnienia. Oznacza to, że wyprysk nie ma związku z uczuleniem, ale z działaniem samej substancji (na przykład z drażniącą farbą, smarem lub cementem). Wypryski kontaktowe pojawiają się raczej u osób dorosłych, częściej kobiet, które mają większą styczność z kosmetykami.
l Objawy wyprysków kontaktowych na skórze – przede wszystkim to silny świąd na skórze. Oprócz tego pojawiają się krostki, zaczerwienienie lub pęcherzyki. Skóra staje się również pogrubiała i może się łuszczyć.
Atopowe zapalenie skóry
To przewlekła choroba skórna, której towarzyszy świąd. Główną przyczyną AZS jest dysfunkcja bariery skórnej, która powoduje suchość, świąd i stan zapalny. Choroba może dotykać zarówno niemowlęta, starsze dzieci i osoby dorosłe. Źródłem AZS są geny, bo układ odpornościowy nieprawidłowo odpowiada na małe dawki antygenów, wytwarzając nadmiernie przeciwciała IgE, skierowane przeciwko alergenom. Właśnie przez to chory może reagować na bardzo różne alergeny środowiskowe, takie jak pyłki roślin, pokarmy czy sierść.
l Objawy AZS: zaczerwienienie, suchość skóry, świąd, powracające zakażenia bakteryjne. Zmiany skórne występują najczęściej w zgięciach łokciowych i kolanowych oraz na twarzy i szyi. Mogą pojawić się również na narządach płciowych.
