U nas zapłacisz kartą
"Wyprysk kontaktowy palców - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia"
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) – przyczyny
- Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
- nikiel, np. biżuteria, wykończenia odzieży (zamki, guziki), okulary
- chrom (metale, cement, skóra garbowana)
- kobalt (metale, cement)
- formaldehyd (odzież, lakier do paznokci, tworzywa sztuczne)
- substancje zapachowe (perfumy, olejki eteryczne, kosmetyki)
- balsam peruwiański (perfumy)
- konserwanty (podłoże leków stosowanych miejscowo, kosmetyki)
- przyśpieszacze wulkanizacji i przeciwutleniacze gumy (rękawiczki lateksowe, bielizna, buty, lycra, oleje techniczne)
- leki (neomycyna, benzokaina)
- barwniki (farby do włosów i tkanin)
- kalafonia (kleje, papier, pokosty)
- lanolina (kremy)
- monomery akrylu (cement ortopedyczny).
Czynniki ryzyka rozwoju alergicznego kontaktowego zapalenie skóry nie są znane, ale wydaje się, że duże znaczenie ma predyspozycja genetyczna.
- Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia
Powstaje w wyniku kontaktu skóry ze stężoną substancją drażniącą (np. silne kwasy albo zasady, wybielacze) albo w wyniku przewlekłego działania mniej stężonej substancji powodującej wysuszenie skóry i uszkodzenie naskórka.
Substancje drażniące:- mydła i detergenty
- alkohole i środki odkażające
- kwasy i ługi
- rozpuszczalniki organiczne, smary, oleje techniczne, benzyna, olej napędowy
- żywice i kleje
- farby, tusze i werniksy
- cement, beton, gips
- środki owadobójcze i grzybobójcze
- nawozy sztuczne
- włókna szklane.
- Fotoalergiczne lub fototoksyczne kontaktowe zapalenie skóry
Przyczyny fototoksycznego kontaktowego zapalenie skóry, to np. dziegieć, furokumaryny (np. psolareny stosowane leczniczo lub zawarte w owocach, zwłaszcza w limonkach i jarzynach), czerwień bengalska (stosowana w okulistyce), niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, pochodne kwasu propionowego (np. ibuprofen).
Przyczyny fotoalergicznego kontaktowego zapalenia skóry, to np. kosmetyki z filtrem UV, substancje zapachowe, środki odkażające, leki przeciwgrzybicze.
Wyprysk alergiczny
Niektórzy zastanawiają się, czy wyprysk kontaktowy i alergia kontaktowa to to samo. Wyprysk kontaktowy alergiczny i alergia kontaktowa nie są tymi samymi zjawiskami. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest wynikiem istniejącej alergii kontaktowej (jej objawem), zatem osoba z alergią kontaktową może nie mieć objawów (wyprysku), jeśli zidentyfikuje dany alergen i skutecznie będzie go unikać, ale nadal mimo braku objawów „ma” alergię kontaktową na daną substancję.
Wyprysk alergiczny występuje u nawet 5% osób mających kontakt z niklem i u nawet 3% po kontakcie z różnorodnymi składnikami produktów kosmetycznych.
Alergiczny wyprysk kontaktowy manifestuje się u osób mających uczulenie na substancję, z którą ich skóra miała kontakt. Mechanizm wywołujący alergiczne kontaktowe zapalenie skóry polega na reakcji układu immunologicznego na alergen (dokładniej hapten), z którym już wcześniej miał do czynienia. Przyczyną pojawienia się wyprysku kontaktowego są zazwyczaj substancje, takie jak metale, lateks, detergenty, kosmetyki, leki czy rośliny.
W wyniku ponownego kontaktu z alergenem dochodzi do procesu zapalnego, który wywołuje wyprysk alergiczny. Alergeny przenikają, łączą się z białkami tkankowymi, a następnie są „prezentowane” komórkom układu odpornościowego. Przy następnym kontakcie z substancją układ odpornościowy je „pamięta” przez to szybko dochodzi do objawów choroby.
Najczęstsze alergeny to:
- chrom,
- nikiel,
- kobalt,
- składniki gumy,
- żywice epoksydowe,
- związki zawarte w kosmetykach,
- formaldehyd,
- substancje zapachowe,
- balsam peruwiański,
- konserwanty,
- przyspieszacze wulkanizacji,
- leki,
- barwniki,
- kalafonia,
- lanolina,
- monomery akrylu.
W przypadku niektórych profesji alergiczne kontaktowe zapalenie skóry można nazwać chorobą zawodową. Należą do nich m.in. fryzjerzy i kosmetolodzy, opieka zdrowotna, pracownicy budowlani, rolnicy, pracownicy gastronomi, przemysłu chemicznego, metalurgicznego czy tekstylnego.
Wyprysk kontaktowy: przyczyny
Alergiczny wyprysk kontaktowy związany jest ze stymulacją limfocytów Th1 przez komórki Langerhansa. Wystawione na działanie alergenów komórki układu odpornościowego zaczynają wydzielać substancje, które działają drażniąco i powodują objawy alergii, w tym wyprysk kontaktowy, a także swędzenie, ból, łzawienie oczu czy duszność.
Czynniki prowadzące do wystąpienia alergicznego wyprysku kontaktowego są bardzo różne. U niektórych osób wyprysk związany jest z uczuleniem na alergeny kontaktowe, w tym substancje kosmetyczne, u innych zmiany skórne mogą powstawać po zetknięciu skóry ze słońcem. U niektórych osób rozpoznaje się wyprysk kontaktowy zawodowy, który ściśle związany jest z charakterem wykonywanej prac i narażeniem skóry na kontakt np. ze środkami czystości. Należy jednak odróżnić wyprysk kontaktowy powstający po zetknięciu się z alergenem, a wyprysk będący wynikiem podrażnienia skóry, czyli bezpośredniego uszkodzenia naskórka po kontakcie z chemikaliami.
Jak rozpoznać wyprysk kontaktowy? Choć wyprysk kontaktowy widać na skórze, to bywa on często mylony z wypryskiem atopowym. W celu właściwego rozpoznania wyprysku kontaktowego wykonuje się testy płatkowe.
Wyprysk kontaktowy w przebiegu alergii na seler
- Wyprysk kontaktowy w przebiegu alergii na seler E. Załuga 2, E. Janowska 1, A. Klimowicz 2 , M. Kurek 1 1 Zakład Alergologii Klinicznej 2 Katedra i Klinika Chorób Skórnych i Wenerycznych
- Rodzina APIACEAE - baldaszkowate Seler, pietruszka, koper, marchew, anyżek, kminek, kolendra Seler - Apium graveolens Brzoza Api g 1 16 kDa, termolabilny Api g 4profilina, termostabilny Inne ? Bylica
- Pacjent No: 42/2001 Skierowanie: „wyprysk w przebiegu uczulenia na warzywa” • Wywiad: • od 6 lat zmiany na skórze dłoni • kontakt zawodowy z: selerem, koprem, porem, • pietruszką i szczypiorem • od 6 miesięcy zmiany na skórze kończyn dolnych • objawy OAS po spożyciu selera surowego • bez cech atopii i alergii IgE. Hospitalizacja: zapalenie naczyń chłonnych kończyny górnej lewej
- Karta informacyjna Oddziału Dermatologii • Rozpoznanie: • Eczema professionale cum allergisatio secundaria • Lymphangitis membri superiori sinistri • Informacje dodatkowe: • test potarcia i z selerem naturalnym – ujemny ! • test płatkowy otwarty z selerem naturalnym – ujemny ! • po 30 min poczucie blokady nosa i świądu • skóry policzków. Nazajutrz zmiana wypryskowa • w miejscu ekspozycji na seler • Badanie przedmiotowe: • zmiany wypryskowe na skórzedłoni • bez innych odchyleń
- Rozpoznanie wstępne: zespół alergii jamy w przebiegu uczulenia na seler PROGRAM DIAGNOSTYCZNY - wyniki • Badanie przesiewowe w kierunku atopii – próby punktowe • Histamina: 5 mm, kontrola negatywna: 0 mm [średnica bąbla] • roztocza kurzu domowego, naskórek kota i psa – wynik ujemny • mieszanki pyłków drzew, traw i chwastów – wynik ujemny Próby punktowe: seler, pietruszka, por, szczypior, koper w postaci naturalnej - wynik ujemny • sIgE: MagicLite System • seler – wynik ujemny • pyłki drzew – wynik ujemny Próba prowokacji wargowej
- Próba prowokacji wargowej SBPCFC VERUM – sok selera świeżego PLACEBO– zawiesina herbaty w 0.9% NaCl 11:50 – tętno 80 / min RR 150/ 100 11:55 – PLACEBO 12:05 – zawroty głowy tętno miarowe 90/min, RR 150 / 90 12:10 – poczucie pieczenia w czerwieni wargowej w miejscu podania, uporczywe poczucie smaku i zapachu selera 12:20 – objawy ustąpiły samoistnie, samopoczucie dobre 12: 20 – tętno 80 / min RR 160 / 105 12: 24 – poczucie pieczenia w miejscu podania tętno 80 / min, RR 160/ 105 12:30 - zawroty głowy, nudności, poczucie drętwienia wargi bez cech obrzęku 12: 35 – objawy ustąpiły, samopoczucie dobre WYNIK PRÓBY UJEMNY
- Rozpoznanie wstępne: wyprysk kontaktowy w przebiegu uczulenia na seler PROGRAM DIAGNOSTYCZNY - wyniki • Próby płatkowe • seler, pietruszka, por, szczypior, koper postać naturalna • seler postać gotowana • zestaw standardowy I + II • Materiał do prób: roztarta masa w 0.9% NaCl 1: 2 [g/ml] • około 30 mg w 1 komorze • Uwaga: 2 czasy ekspozycji • ekspozycja 24 h z odczytem po: 24 h, 48 h i 72 • ekspozycja 48 h z odczytem po: 48 h i 72 h
- Wyniki prób płatkowych: ekspozycja –24 h
- Pacjent No: 42/2001 Wyniki prób płatkowych: ekspozycja –48 h Zestaw standardowy Siarczan niklu +++ Chlorek kobaltu +++ W badanym selerze nie stwierdzono obecności niklu
- WNIOSKI • Wyprysk zawodowy w przebiegu alergii kontaktowej • na seler pietruszkę i koper • 2. Reakcja fototoksyczna na seler • 3. Nie rozpoznano alergii IgE na seler Boffa M i wsp: Celery soup causing severe phototoxicity during PUVA therapy Br J Dermatol 1996, 135: 334 Seligman PJ i wsp: Phytophotodermatitis from celery among grocery workers Arch Dermatol 1987, 123: 1478
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie
Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.
Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.
W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.
W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.
Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.
Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.
W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.