U nas zapłacisz kartą
Jak Zapobiegać i Leczyć Wyprysk Kontaktowy na Rękach
Wyprysk kontaktowy niealergiczny
Wyprysk kontaktowy niealergiczny, zwany także kontaktowym zapaleniem skóry z podrażnienia, jest pierwszą reakcją zapalną, podczas której w wyniku bezpośredniego kontaktu z substancją drażniącą, zostaje zniszczona naturalna bariera ochronna skóry. W przeciwieństwie do alergicznego wyprysku kontaktowego, tego rodzaju zmiany na skórze powstają bez wcześniejszego uczulenia.
Substancje, które wywołują podrażnienie, można podzielić na:
- łagodne drażniące, takie jak mydło, woda, oleje, rozpuszczalniki, detergenty, skórki owoców cytrusowych, które wywołują reakcję po dłuższym czasie,
- silnie drażniące, np. silne kwasy lub zasady, wybielacze, kwas fluorowodorowy, kwas siarkowy, azotan srebra, związki fenolowe, które mogą powodować zmiany już po pierwszym kontakcie ze skórą i przypominać oparzenie termiczne.
Istnieje wiele czynników, które mogą wpłynąć na to, jak reakcja toksyczna będzie przebiegała w organizmie. Są to między innymi: rodzaj substancji drażniącej, ilość substancji dostającej się do skóry, miejsce ciała, które miało kontakt z substancją, temperatura ciała, czynniki mechaniczne i warunki klimatyczne (suche powietrze, zimny wiatr). Duże znaczenie będzie mieć również podatność organizmu na substancje drażniące, wrażliwość skóry, genetyka, podatność na promieniowanie UV i wiek.
Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia występuje znacznie częściej niż to o podłożu alergicznym i może pojawić się u każdego. Diagnoza wyprysku niealergicznego jest stosunkowo prosta, ponieważ zmiany skórne pojawiają się tylko w miejscu kontaktu substancji z ciałem człowieka.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Ciężki przewlekły wyprysk rąk - grupy ryzyka
Najwyższą zachorowalność roczną obserwuje się wśród osób zajmujących się zawodowo sprzątaniem (21,3%) oraz pracowników medycznych (15,9%). Decydująca jest długość ekspozycji na wodę, detergenty, środki chemiczne i dezynfekcyjne.¹
Ponad 60% stanowią pacjenci obecnie pracujący (zwłaszcza fryzjerzy, kosmetyczki, pracownicy biurowi, pracownicy gastronomii, pielęgniarki oraz pozostałe osoby pracujące w ochronie zdrowia, hutnicy, elektrycy i mechanicy).¹
Podział wyprysku ze względu na czas trwania i nawrotowość:
- ostry i podostry - trwa krócej niż 3 miesiące i nie występuje częściej niż raz roku
- przewlekły (ang. chronic hand eczema, CHE) - trwa powyżej 3 miesięcy lub nawraca 2 lub więcej razy w roku
Podział wyprysku ze względu na nasilenie zmian skórnych:
- łagodny - szybko ustępuje pod wpływem właściwego leczenia dermatologicznego i współpracy pacjenta
- o średnim nasileniu - może utrzymywać się przez kilka tygodni mimo właściwego leczenia i kooperacji pacjenta
- ciężki - obejmuje przypadki o dużym nasileniu zmian, z obecnością nacieku zapalnego, lichenifikacji i pęknięć naskórka, zajmuje dużą powierzchnię (ponad 30%) i jest oporny na leczenie
Przyczyny wyprysku kontaktowego niealergicznego
Wyprysk kontaktowy niealergiczny rozwija się w efekcie kontaktu skóry z substancjami drażniącymi. Nie dochodzi do rozwoju alergii, a jedynie stanu zapalnego. Najwcześniejszą postacią niealergicznego wyprysku kontaktowego może być pieluszkowe zapalenie skóry. Ten wyprysk kontaktowy u niemowląt powstaje w efekcie współdziałania takich czynników jak mechaniczne otarcia skóry pieluszką, oddziaływanie amoniaku i bakterii kałowych, a także nadkażenie skóry drożdżakami Candida albicans.
Czynnikami sprzyjającymi powstaniu niealergicznego wyprysku kontaktowego mogą być:
- detergenty,
- mydła,
- woda,
- cytrusy,
- związki rtęci,
- nadmanganian potasu,
- rozpuszczalniki,
- oleje,
- czosnek i cebula.