"Kaposiego Wyprysk Opryszczkowy - Przyczyny, Objawy i Leczenie"
Opryszczkowe zapalenie spojówek i rogówki
Choć zakażenie wirusem opryszczki nie kojarzy się zwykle z oczami, opryszczka u dziecka może przyjąć także postać opryszczkowego zapalenia spojówek lub rogówki. To choroba o dość charakterystycznych objawach i przebiegu. Nieleczona choroba może doprowadzić do częściowej lub całkowitej utraty wzroku. Wśród objawów najczęściej obserwuje się:
- Zaczerwienienie i obrzęk spojówek.
- Pojawienie się pęcherzyków na spojówkach i rogówkach.
- Powierzchniowe owrzodzenia rogówek, o niespotykanym kształcie drzewka powstaje, gdy pękają pęcherzyki).
- Owrzodzenia głębokie na rogówce.
- Łzawienie i świąd oczu.
- Swiatłowstręt.
- Obrzęknięte powieki.
Oprócz tego pojawiają się także objawy ogólnoustrojowe - głównie powiększenie przedusznych węzłów chłonnych. Choroba ma tendencje do nawracania, zwłaszcza u młodszych dzieci. Stanowi wtedy wynik reaktywacji utajonego wirusa. Nawracające opryszczkowe zapalenie spojówek i rogówki może doprowadzić do zmętnienia, wytworzenia blizn, a w efekcie do pogorszenia wzroku.
W jaki sposób przebiega zakażenie HSV?
Opryszczka u dzieci pojawia się najczęściej w bliskim kontakcie fizycznym z zakażoną matką lub inną osobą z rodziny. Nosiciel wirusa nie musi aktualnie doświadczać objawów jego obecności, by zarazić innych, w tym dzieci. Wirus HSV jest zakaźny przez cały czas, gdy przebywa w organizmie człowieka. Możliwe jest także zakażenie okołoporodowe, jeśli marka jest nosicielką HSV-2. Dlatego właśnie nosicielstwo u matki stanowi wskazanie do porodu poprzez cesarskie cięcie.
Wirus opryszczki przenosi się na błonę śluzową lub na uszkodzoną skórę. Pozostaje w miejscu wniknięcia przez około 2 - 20 dni, ulegając w tym czasie replikacji (intensywnemu namnażaniu). Bardzo często w miejscu wniknięcia tworzy się miejscowa reakcja zapalna, świadcząca o tym, że organizm dziecka walczy z wirusem. Objawem są przezroczyste, wypełnione surowicą pęcherzyki. Z czasem wypełniający je płyn mętnieje, a same pęcherzyki pękają i przysychają, tworząc strup. Jeśli opryszczka wniknęła przez błony śluzowe, pęcherzyki nie zasychają, lecz zapadają się, tworząc szarą błonkę. Następnie wirus HSV wnika do zakończeń nerwowych i tam ulega utajeniu.
Specyfika wirusa HSV polega na okresowym uleganiu reaktywacji. Wystarczy chwilowe obniżenie odporności lub wahania poziomu hormonów, by wirus został przetransportowany z powrotem w miejsce zakażenia i uległ ponownej replikacji, powodując wysyp zmian na skórze lub błonie śluzowej. Gojenie pęcherzyków zajmuje od 7 do 10 dni i zazwyczaj nie pozostawia żadnych śladów i blizn. U osób z prawidłową odpornością reaktywacja wirusa jest uciążliwa, ale niegroźna dla zdrowia. Opryszczka u noworodka, którego układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni wykształcony, częściej kończy się zakażeniem ogólnoustrojowym.
Zakażenie pierwotne przebiega też czasem z objawami ogólnoustrojowymi. Mogą to być objawy przypominające przeziębienie lub bardziej specyficzne (opisane poniżej). Zakażenia wtórne najczęściej nie powodują żadnych dolegliwości poza zmianami skórnymi, jednak u dorosłych i starszych dzieci mogą prowadzić do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. Taki stan zdarza się rzadko, jest jednak stanem zagrożenia życia, wymaga hospitalizacji, leczenia i obserwacji pod okiem doświadczonych lekarzy. Jak objawia się opryszczka u dzieci?
Opryszczka u dzieci powoduje objawy zakażenia pierwotnego w około 10 proc. przypadków. Objawy ogólne to opryszczka w jamie ustnej i na innych częściach ciała, niepokój, gorączka, osłabienie apetytu. Czasem jednak u dziecka rozwijają się inne, bardziej specyficzne objawy. Opryszczka u niemowlaka nie musi pojawiać się jedynie w obrębie jamy ustnej. Czasem pęcherzyki rozwijają się w zgięciach nadgarstków, na policzkach, na narządach płciowych - rozległe zmiany dotyczą zwłaszcza dzieci z atopowym zapaleniem skóry.
Zakażenia narządowe, opryszczka uogólniona
Zakażenia narządowe (np. zapalenie przełyku, zapalenie wątroby), czy opryszczka uogólniona występują najczęściej u pacjentów ze zmniejszoną odpornością (w tym po chemioterapii), otrzymujących leczenie immunosupresyjne po przeszczepieniu narządów czy w przebiegu AIDS.
W zaburzeniach odporności przebieg zakażenia HSV jest ciężki, a rokowanie poważne.
Łagodne, mało nasilone, miejscowe zmiany wywołane przez wirusy opryszczki na ogół nie wymagają zgłoszenia się do lekarza. O pomoc należy się zwrócić w przypadku zmian rozległych, opryszczki, której towarzyszą objawy ogólne (np. gorączka, bóle mięśni, złe samopoczucie) oraz gdy współistnieją czynniki ryzyka – ciężkie choroby skóry, upośledzona odporność, przyjmowanie glikokortykosteroidów, leczenie onkologiczne (chemioterapia, radioterapia).
Pilnego zgłoszenia się do lekarza wymagają chorzy z objawami neurologicznymi, a także zmianami w obrębie narządu wzroku.
Leczenia wymaga opryszczka narządów płciowych. Szybkie zgłoszenie się do lekarza jest ważne ze względu na znacznie większą skuteczność leczenia przeciwwirusowego zastosowanego na początku zakażenia w porównaniu z leczeniem zastosowanym później.
Opryszczka
Zanim jednak przejdziemy do samego wyprysku opryszczkowego, warto zapoznać się z jego przyczyną, jaką jest wirus opryszczki. Opryszczka to nazwa ogólna dla zakażeń opryszczkowych. To wykwit skórny, który najczęściej pojawia się w okolicy czerwieni wargowej. Zakażenie to jest dość powszechne i zazwyczaj dochodzi do niego w dzieciństwie. Jedynym naturalnym gospodarzem wirusa opryszczki jest człowiek. Źródłem zakażenia są osoby chore lub zakażone w sposób bezobjawowy. Do zakażenia opryszczką pospolitą zazwyczaj dochodzi poprzez kontakt ze śliną osoby zakażonej.
Wyprysk opryszczkowy (eczema herpeticum) to szczególna postać zakażenia opryszczkowego. Zazwyczaj występuje u niemowląt między 6 a 12 miesiącem życia, zdecydowanie rzadziej u starszych dzieci czy dorosłych osób. Głównym kryterium występowania są choroby powodujące uszkodzenie bariery naskórkowej jak choroba Dariera, choroba Haileya-Haileya czy właśnie wspomniane już AZS. To jedna z atopowych chorób skóry, która jest uwarunkowana genetycznie poprzez nieprawidłową reakcję immunologiczną. Wyprysk opryszczkowy może wystąpić także u osób ze znacznie obniżoną odpornością.
U nas zapłacisz kartą