U nas zapłacisz kartą
Wyprysk potnicowy - Grzybica dłoni
Wyprysk potnicowy – przyczyny
Wyprysk potnicowy (ang. dyshidrotic eczema, pompholyx) należy do najczęściej występujących chorób skóry (dermatoz). Potnica to charakterystyczne zapalenie skóry zlokalizowane na dłoniach oraz stopach, będące reakcją alergiczną organizmu na kontakt z którąś z uczulających substancji. Alergeny mogą być pochodzenia wewnętrznego (endogennego), jak i zewnętrznego (egzogennego). Najczęstszymi alergenami są metale ciężkie (m.in. nikiel, kobalt, chrom) oraz bakterie. Wyprysk potnicowy może się też ujawnić pod wpływem stosowanych leków. Choć nazwa tej dermatozy kojarzy się z potem, to powstające w przebiegu choroby pęcherzyki nie są związane z gruczołami potowymi.
Wyprysk potnicowy ma formę niedużych (maksymalna średnia to ok. 2–3 mm), bezbarwnych pęcherzy wypełnionych surowiczym płynem. Pęcherze powstają w skupiskach. Wyprysk potnicowy czasem, chociaż nie zawsze, powoduje ból. Charakterystyczne dla wyprysku potnicowego jest uporczywe swędzenie. Zmiany skórne pojawiają się głównie na dłoniach (w ok. 70% przypadków), na dłoniach i podeszwach stóp (20% przypadków) albo tylko na podeszwach (10%). Wyprysk potnicowy może mieć związek z zakażeniem grzybiczym (np. obecność pęcherzy na dłoniach może oznaczać grzybicę stóp). Choroba bardzo często występuje u osób z atopowym zapaleniem skóry.
Co zrobić gdy podejrzewa się wystąpienie potnicy?
W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących zmian skórnych wskazana jest zawsze konsultacja w poradni lekarza rodzinnego. Nie powinno się na własną rękę stosować maści dostępnych bez recepty. W przypadku podejrzanych zmian, lekarz rodzinny może skierować chorego do poradni dermatologicznej.
Wywiad lekarski i badanie fizykalne stanowią podstawowy element diagnostyki różnicowej potnicy . Obecność pęcherzyków na dłoniach i stopach wypełnionych płynem to podstawowy i zarazem jedyny objaw kliniczny u pacjenta. Aby potwierdzić rozpoznanie można rozważyć badanie histopatologiczne zmiany skórnej i badania w kierunku potwierdzenia bądź wykluczenia zmian grzybiczych.
Jak przygotować się na wizytę u dermatologa? Dr n. med. Nina Wiśniewska tłumaczy
Wyprysk potnicowy – czy da się mu zapobiec?
W zapobieganiu wystąpieniu wyprysku potnicowego istotną rolę odgrywa unikanie kontaktu z alergenami, które powodują powstawanie zmian skórnych, a także dbanie o higienę skóry rąk i stóp. Trzeba unikać przegrzewania stóp oraz korzystać z przewiewnego obuwia, które nie sprzyja nadmiernemu poceniu się stóp. Należy również diagnozować i leczyć zmiany skórne, które mogą wskazywać na grzybicę stóp i dłoni np. swędzące i łuszczące się zmiany pomiędzy palcami i na bocznych powierzchniach palców. W przypadku pojawienia się niepokojących zmian skórnych lub uciążliwych dolegliwości np. świąd skóry i nieprzyjemny zapach stóp, trzeba jak najszybciej zasięgnąć porady lekarza.
Zanim zostanie rozpoczęte leczenie, niezbędne jest ustalenie przyczyny chorobowej oraz potwierdzenie wstępnie postawionej na podstawie badania podmiotowego i badania przedmiotowego diagnozy.
Na etapie diagnostyki wyprysku potnicowego wykonywane jest m.in. badanie zeskrobin w celu wykrycia zakażenia grzybiczego. Niekiedy niezbędne jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego.
Przyczyny grzybicy potnicowej
Co sprzyja rozwojowi grzybicy potnicowej? Bezpośrednią przyczyną tego stanu jest zakażenie grzybem, zwykle z rodzaju Trichophyton, rzadziej przez pleśnie i drożdżaki.
Do zakażenia dochodzi zazwyczaj w wyniku kontaktu z zakażonymi powierzchniami, np.:
- podłogami w miejscach publicznych,
- basenami,
- saunami,
- przymierzalniami.
Oznacza to, że grzybica jest zaraźliwa, dlatego trzeba zachować szczególną ostrożność w przypadku korzystania z przestrzeni wspólnych.
Zakażeniom sprzyjają otwarte rany na stopach, które mogą stać się bramą dla grzybów i wnikać w tkanki. Wszystkie otarcia powinny więc być zabezpieczane przed takim działaniem patogenów.
Ryzyko zakażeń wzrasta także u osób z obniżoną odpornością, z chorobami przewlekłymi i pacjentów starszych.
Kolejną przyczyną grzybicy stóp jest także noszenie niewłaściwie dopasowanego i zbyt ciasnego obuwia. Na wewnętrznej części buta osadzają się grzyby, co wywołuje zakażenie.
Grzybica potnicowa i wyprysk potnicowy to dwie różne dolegliwości, dlatego nie należy pomiędzy nimi stawiać znaku równości. Jednocześnie zdarzają się sytuacje, gdy wyprysk potnicowy współistnieje z grzybicą.
Jakie są przyczyny wyprysku potnicowego? Wyprysk potnicowy może być wywołany działaniem grzybów, ale często ma też związek z alergią na nikiel albo jest wypryskiem atopowym.
Z kolei przyczyny grzybicy to infekcja grzybicza. Łatwo więc odpowiedzieć sobie na pytanie, czy wyprysk potnicowy jest zaraźliwy. Tak naprawdę wszystko zależy, czy został wywołany zakażeniem grzybiczym, czy np. alergią.
Objawy grzybicy potnicowej. Gdzie się pojawia?
Dolegliwości związane z tą odmianą choroby zwykle dotyczą skóry stóp.
Grzybica potnicowa stóp wywołuje takie symptomy jak:
- pojawienie się pęcherzyków - mogą one pojawić się nie tylko na podeszwach, ale też między palcami stóp,
- pęcherzyki mogą przenieść się na ręce i rozwinąć na całej ich powierzchni, nie wyłączając przestrzeni między palcami - niekiedy określane są również jako krosty z wodą na dłoniach,
- pęcherzyk na palcu może zlewać się z innymi,
- pęknięte wypryski potnicowe wykazują tendencję do złuszczania się - nie mamy wówczas do czynienia jednak z grzybicą złuszczającą stóp, ale po prostu z kolejnym etapem i objawem grzybicy potnicowej,
- zmianom - tak jak przy innych rodzajach grzybicy na stopach czy dłoniach - mogą towarzyszących nieprzyjemne odczucia swędzenia, pieczenie między palcami nóg,
- z czasem zmiany związane z potnicową grzybicą stóp zaczynają nieprzyjemnie pachnieć, co również przekłada się na obniżenie nastroju.
Pamiętaj, że podobne objawy mogą wystąpić w przebiegu innych chorób, np. łuszczycy, dlatego, jeżeli nie jesteś pewien, z czym się borykasz, koniecznie zgłoś się ze swoimi wypryskami potnicowymi do specjalisty.
