U nas zapłacisz kartą
Leczenie potnicowego wyprysku na stopach
Jak wygląda wyprysk potnicowy?
Wyprysk potnicowy umiejscowiony jest na skórze dłoni i stóp, przede wszystkim bocznych powierzchniach palców rąk oraz na łuku stopy. Pojawiające się wykwity w postaci symetrycznych, swędzących, napiętych i głęboko osadzonych pęcherzyków (o średnicy do około 3 mm) wypełnionych treścią ropną, mogą utrzymywać się na skórze nawet do trzech tygodni. Po tym czasie zaczynają wysychać, a w ich miejscu powstają nadżerki lub pęknięcia skóry. Nawracające zmiany skórne sprawiają, że skóra staje się grubsza. Charakterystycznym objawom wyprysku potnicowego może towarzyszyć powiększenie węzłów chłonnych oraz uczucie mrowienia na przedramieniu.
U około 80 proc. osób wyprysk potnicowy pojawia się tylko na dłoniach. Towarzyszy mu uczucie swędzenia, pieczenia i bolesności. Choroba może mieć przebieg ostry lub przewlekły. W fazie przewlekłej można zaobserwować łuszczenie się, pękanie, a niekiedy lichenizację skóry. Powikłaniem nawracającego wyprysku potnicowego jest zniekształcenie paznokci.
„Skóra jest bezpośrednim odbiorcą stresu. Stres może też pogorszyć łuszczycę, trądzik różowaty i wypryski”. Dermatolożka o wpływie stresu na skórę
Co to jest wyprysk potnicowy?
Wyprysk potnicowy (łac. eczema dyshidroticum, ang. pompholyx) nazywany też wypryskiem dyshydrotycznym to powierzchowny stan zapalny skóry, który powstaje na podłożu alergicznym. Termin „dyshidrosis” pochodzi od greckiego słowa hidrosis, które oznacza pot. Nazwę tę nadał angielski dermatolog Tilbury Fox w 1873 roku opisując pęcherzowe zapalenie dłoni i podeszew stóp, które, jak sądził spowodowane było dysfunkcją gruczołów potowych. Obecnie uznaje się, iż zaburzenie funkcjonowania gruczołów potowych nie odgrywa roli w powstawaniu wyprysku potnicowego, ale nazwa choroby w niezmienionej postaci nadal funkcjonuje.
Wyprysk potnicowy stanowi 5–20 proc. wszystkich przypadków zapalenia skóry dłoni. Choroba ta najczęściej pojawia się u osób w wieku 20-30 lat, równie często u kobiet jak i mężczyzn. U dzieci wyprysk potnicowy praktycznie nie występuje.
Uczulenie na twarzy – jak wygląda i co może być jego przyczyną?
Co to jest i jak wygląda wyprysk potnicowy?
Wyprysk potnicowy to choroba dermatologiczna, której objawem są zmiany skórne w postaci niewielkich pęcherzyków. Pęcherzyki występują na skórze dłoni (szczególnie na bocznych powierzchniach palców) i podeszwach stóp (w szczególności na łuku stopy). Na wyprysk potnicowy wskazują liczne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym lub płynem surowiczo-ropnym. Zmianom w postaci pęcherzyków i pęcherzy towarzyszy silnswy świąd skóry.
Przebieg choroby może być ostry lub przewlekły. Wyprysk potnicowy występuje najczęściej u osób w młodym i średnim wieku. Wskazujące na potnicę pęcherzyki i pęcherze na skórze dłoni i stóp bardzo rzadko występują u dzieci.
Zanim zostanie postawiona diagnoza i wyprysk potnicowy będzie leczony, powinno zostać wykonane badanie mykologiczne w kierunku grzybicy dłoni bądź grzybicy stóp oraz badanie w kierunku rumienia wielopostaciowego. Podobne zmiany skórne mogą także wskazywać na alergiczne, kontaktowe zapalenie skóry (powstaje wtedy wyprysk kontaktowy), dlatego powinny również zostać wykonane testy alergiczne.
Pojawienie się na skórze dłoni i skórze stóp swędzących pęcherzyków lub pęcherzy, a także innych zmian np. rumienia, krostek i grudek, powinno skłonić do wizyty u lekarza dermatologa. Warto wiedzieć, że nieleczone choroby skóry nie tylko utrudniają normalne funkcjonowanie, ale także mogą doprowadzić do powikłań np. nadkażenia bakteryjnego.
Jakie są metody leczenia wyprysku potnicowego?
Wyprysk potnicowy to choroba trudno poddająca się leczeniu. Najczęściej leczenie rozpoczyna się od stosowania silnie działających miejscowo glikokortykosteroidów. Doustne leki przeciwhistaminowe pomagają zmniejszyć świąd. W często nawracającej chorobie opcję terapeutyczną stanowi fototerapia PUVA. W przypadku stwierdzenia grzybicy stóp lub innych czynników przyczynowych należy wdrożyć odpowiednie leczenie.
Wyprysk potnicowy to choroba, w której alergeny mogą być zarówno pochodzenia zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Nikiel, kobalt i niektóre leki mogą powodować wystąpienie lub zaostrzenie zmian, więc unikanie ekspozycji na nie może zapobiec rozwojowi wyprysku potnicowego. Niemniej w większości przypadków trudno wykryć czynnik przyczynowy i profilaktyka nie jest możliwa. W przypadku odczynów na zakażenia grzybicze zmiany w obrębie dłoni cofają się po wyleczeniu grzybicy stóp.
Zobacz także
Wyprysk pieniążkowaty Wyprysk pieniążkowaty jest szczególną odmianą wyprysku kontaktowego. W części przypadków zmiany chorobowe związane są z nadwrażliwością komórkową na alergeny bakteryjne, zwłaszcza paciorkowcowe. Do czynników zaostrzających zmiany skórne należą nadmierne kąpiele i stosowanie wysuszających mydeł.
Objawy chorób skóry (wykwity skórne) Wykwity skórne to zmiany na skórze, które są objawami chorób skóry. W poszczególnych chorobach wykwity mają charakterystyczny wygląd – kolor, kształt, postać, lokalizację i na tej podstawie dermatolog zwykle jest w stanie ustalić rozpoznanie. Zmiany skórne się mogą zmieniać w czasie oraz ustępować z pozostawieniem blizny lub bez niej. Do wykwitów należą: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel, a także nadżerka, przeczos, pęknięcie i rozpadlina, łuska, strup, owrzodzenie oraz blizna.
Diagnostyka wyprysku potnicowego
Diagnostykę wyprysku potnicowego przeprowadza dermatolog. Lekarz rozpoznaje wyprysk potnicowy na podstawie przeprowadzonego wywiadu oraz obserwacji zmian skórnych. Diagnostyka różnicowa obejmuje alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, atopowe zapalenie skóry, rumień wielopostaciowy, rzadziej liszajec pęcherzowy, zakażenie opryszczką czy pęcherzycę zwykłą. Wykluczenie chorób o podobnym obrazie klinicznym polega m.in. na przeprowadzeniu testów alergicznych. W celu zdiagnozowania przyczyny dermatozy pobiera się wycinek do oceny histopatologicznej, a także wykonuje się badanie mykologiczne, jeśli objawy choroby pojawiają się również na stopach.
Leczenie wyprysku potnicowego obejmuje działania profilaktyczne oraz terapię farmakologiczną. Aby zapobiec powstawaniu wyprysku potnicowego należy:
- unikać czynników wyzwalających chorobę, w tym mydeł i detergentów,
- nosić rękawiczki ochronne podczas wykonywania czynności z użyciem środków potencjalnie uczulających,
- myć ręce letnią (nie gorącą) wodą i środkami czyszczącymi niezawierającymi mydła,
- nie rozdrapywać pęcherzyków, aby nie doprowadzić do wtórnego nadkażenia bakteryjnego,
- obcinać paznokcie na krótko,
- w miarę możliwości unikać sytuacji stresowych.
Do domowych sposobów na wyprysk potnicowy należy stosowanie okładów z roztworu nadmanganianu potasu oraz białego octu. Nie należy zapominać o nawilżaniu skóry w celu złagodzenia jej suchości i świądu oraz odbudowania bariery naskórkowej. Środek nawilżający lub emolient należy nałożyć jak najszybciej po umyciu rąk, aby zapobiec parowaniu wody. Warto też stosować preparaty z aloesem, który działa chłodząco i odkażająco. W przypadku wyprysku potnicowego pojawiającego się na stopach można przydadzą się kąpiele stóp w naparze z szałwi.
