U nas zapłacisz kartą
Zdjęcia wyprysku potnicowego - Objawy, leczenie i porady dotyczące pielęgnacji skóry
Wyprysk potnicowy – przyczyny i objawy
Wyprysk potnicowy to dermatoza, której przyczyna powstawania do tej pory nie została w pełni poznana. Przyjmuje się, że jego występowanie może być związane z infekcjami grzybiczymi, bakteryjnymi, wypryskiem atopowym lub reakcją alergiczną organizmu na działanie niektórych substancji. Do drażniących czynników zewnętrznych najczęściej zalicza się metale: nikiel, chrom lub kobalt, a także inne substancje chemiczne oraz niektóre leki. Czynniki wewnętrzne, które mogą spowodować pojawienie się wyprysku potnicowego, to przede wszystkim zakażenia bakteryjne i grzybicze oraz skaza atopowa.
Wyprysk potnicowy jest chorobą o charakterze przewlekłym i może w znacznym stopniu wpłynąć na życie codzienne chorego, a także pozostawiać widoczne blizny, tak jak przebarwienia po trądziku. Dermatoza najczęściej dotyczy osób młodych i w średnim wieku. Nie jest częsta u osób w podeszłym wieku i dzieci, choć nie oznacza to, że nie może u nich wystąpić. Wyprysk potnicowy obserwuje się zdecydowanie częściej w przypadku ludzi zamieszkujących miejsca, w których występuje klimat wilgotny. W przypadku Polski najwięcej zachorowań odnotowuje się głównie wiosną i latem.
W jaki sposób rozpoznać, że mamy do czynienia z wypryskiem potnicowym i odróżnić od niego np. przebarwienia po trądziku? Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na charakterystyczną lokalizację zmian skórnych – to przede wszystkim dłonie i stopy, na których uwidaczniają się łatwo rozpoznawalne pęcherzyki i grudki. Jeśli dojdzie do ich pęknięcia, wysącza się z nich surowicza wydzielina. W przypadku łagodnego przebiegu choroby dochodzi jedynie do złuszczania naskórka. Natomiast jeśli przebieg jest ostry, zaczynają tworzyć się nadżerki ulegające nadkażeniu bakteryjnemu.
Co to jest grzybica potnicowa?
Grzybica to niezwykle poważny problem, który występuje powszechnie w populacji. Wyróżnia się kilka typów tej choroby wywołanej przez zakażenie grzybicze.
Znane są takie odmiany jak grzybica:
- złuszczająca,
- międzypalcowa,
- potnicowa,
- wrzodziejąca,
- krostkowa.
Wśród wymienionych typów prym wiodą trzy pierwsze, a zwłaszcza postać złuszczająca oraz grzybica potnicowa stóp.
Grzybica potnicowa to taka odmiana grzybicy, która występuje wraz z pojawiającymi się pęcherzykami, umiejscowionymi zazwyczaj na podeszwach pięt.
Taki wyprysk może zlewać się w ogniska wysiękowe. Tego typu zmiany mają tendencję do pękania, a potem do złuszczania się. Ten rodzaj grzybicy określany jest też postacią dyshydrotyczną. Grzybica potnicowa nierzadko mylona jest z innymi chorobami w tym takimi jak: wyprysk potnicowy czy też łuszczyca krostkowa dłoni i stóp.
W klasyfikacji ICD-10 nie ma wprost wyszczególnionej grzybicy potnicowej, występuje natomiast grzybica skóry obejmująca kategorie od B35 do B39. W ICD-11 grzybica znajduje się pod kodem: 1F28.
Co to jest wyprysk potnicowy?
Czy kiedykolwiek borykałeś się z powierzchownym stanem zapalnym skóry? Pojawiły się u Ciebie najpierw rumienie, potem pęcherzyki wypełnione ropną treścią, po ich pęknięciu – wysięk, a na koniec łuszczenie się naskórka i niewielkie strupy?
To najprawdopodobniej wyprysk potnicowy, zwany inaczej potnicą. Ta choroba skóry znana jest też pod określeniem wyprysk dyshydrotyczny.
W klasyfikacji ICD-10 oznaczony jest kodem L30.1. Potnicowe zapalenie skóry nazywane również potoczenie egzemą potnicową zostało uwzględnione także w klasyfikacji ICD-11 i ma kod EA85.0.
Wyprysk potnicowy, inaczej potnica pęcherzykowa, jest jednym z wielu rodzajów wyprysku. Wśród typów wyprysku, obok potnicy, można wskazać wyprysk:
- kontaktowy,
- zawodowy,
- podudzia,
- mikrobowy,
- pieniążkowaty.
Wskazuje się na dwie postacie wyprysku potnicowego: o przebiegu ostrym i przewlekłym. W pierwszym przypadku potnica pojawia się nagle i ma zaostrzony przebieg. Z kolei w drugim przypadku wyprysk potnicowy ciągnie się miesiącami, a jej nasilenie zależy od pacjenta.
Można zastosować nieoficjalny podział potnicy na:
- grzybiczą – gdy powodem jej wystąpienia jest zakażenie grzybami. Po wyleczeniu grzybicy potnicowej wyprysk potnicowy powinien minąć,
- alergiczną – gdy potnica to efekt alergii na nikiel lub inne metale,
- idiopatyczną – przyczyna jej pojawienia nie jest znana.
Jak leczyć wyprysk potnicowy?
Leczenie wyprysku potnicowego polega na wdrożeniu terapii występujących chorób skóry np. stosowaniu leków przeciwgrzybiczych oraz eliminacji czynników wywołujących zmiany skórne. Większość preparatów, które stosowane są w leczeniu wyprysku potnicowego, to leki dostępne na receptę np. glikokortykosteroidy o działaniu miejscowym na skórę oraz doustne leki przeciwhistaminowe, które redukują świąd i związany z alergią stan zapalny.
Jeżeli na skórze powstaną duże, nadkażone pęcherze, to może być konieczne ich przecięcie i oczyszczenie zainfekowanej skóry oraz zastosowanie miejscowo antybiotyku.
Jak jeszcze leczyć wyprysk potnicowy? Możemy znaleźć różne domowe metody na leczenie wyprysku potnicowego, jednak nie należy ich stosować bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Trzeba pamiętać, że istotny wpływ na przebieg leczenia oraz ryzyko nawrotu choroby ma odpowiednia higiena skóry, a także unikanie stosowania kosmetyków, które mogą podrażniać skórę i wywoływać reakcje alergiczne.
- S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo PZWL, Warszawa, 2013
- Baran W., Szepietowski J., Reich A., Leczenie chorób skóry i chorób przenoszonych drogą płciową, Wydawnictwo PZWL, Warszawa, 2008
- Adamski Z., Kaszuba A., Dermatologia dla kosmetologów, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego, Poznań, 2008
Wyprysk potnicowy – przyczyny
Wyprysk potnicowy (ang. dyshidrotic eczema, pompholyx) należy do najczęściej występujących chorób skóry (dermatoz). Potnica to charakterystyczne zapalenie skóry zlokalizowane na dłoniach oraz stopach, będące reakcją alergiczną organizmu na kontakt z którąś z uczulających substancji. Alergeny mogą być pochodzenia wewnętrznego (endogennego), jak i zewnętrznego (egzogennego). Najczęstszymi alergenami są metale ciężkie (m.in. nikiel, kobalt, chrom) oraz bakterie. Wyprysk potnicowy może się też ujawnić pod wpływem stosowanych leków. Choć nazwa tej dermatozy kojarzy się z potem, to powstające w przebiegu choroby pęcherzyki nie są związane z gruczołami potowymi.
Wyprysk potnicowy ma formę niedużych (maksymalna średnia to ok. 2–3 mm), bezbarwnych pęcherzy wypełnionych surowiczym płynem. Pęcherze powstają w skupiskach. Wyprysk potnicowy czasem, chociaż nie zawsze, powoduje ból. Charakterystyczne dla wyprysku potnicowego jest uporczywe swędzenie. Zmiany skórne pojawiają się głównie na dłoniach (w ok. 70% przypadków), na dłoniach i podeszwach stóp (20% przypadków) albo tylko na podeszwach (10%). Wyprysk potnicowy może mieć związek z zakażeniem grzybiczym (np. obecność pęcherzy na dłoniach może oznaczać grzybicę stóp). Choroba bardzo często występuje u osób z atopowym zapaleniem skóry.
