U nas zapłacisz kartą
Wyprysk w jamie ustnej - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Opryszczka – diagnoza
Wykwity mają na tyle charakterystyczny wygląd, że rozpoznanie ustala się zwykle na podstawie samego badania lekarskiego. W przypadku opryszczki narządów płciowych u kobiet przeprowadza się badanie ginekologiczne.
- izolacja HSV w hodowli komórkowej – metoda preferowana w opryszczce narządów płciowych, wynik ujemny nie wyklucza zakażenia
- PCR (polymerase chain reaction, reakcja łańcuchowa polimerazy) – wykrywa materiał genetyczny wirusów, wynik ujemny nie wyklucza zakażenia
- badania serologiczne – swoiste przeciwciała przeciwko HSV pojawiają się we krwi w ciągu kilku tygodni od zakażenia, stwierdzenie przeciwciał anty-HSV-2 na ogół świadczy o opryszczce narządów płciowych, stwierdzenie samych przeciwciał anty-HSV-1 jest trudniejsze do interpretacji.
Zakażenia narządowe lub ciężki przebieg choroby wymagają zwykle hospitalizacji oraz wykonania badań dodatkowych.
Opryszczka błony śluzowej jamy ustnej i gardła
Jako zakażenie pierwotne może mieć postać ostrego zapalenia błony śluzowej dziąseł i jamy ustnej oraz ostrego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych. Przebiega wówczas jak ostre zapalenie z towarzyszącą gorączką. W zakażeniu nawrotowym jest to zwykle opryszczka wargowa.
Ostre zapalenie błony śluzowej dziąseł i jamy ustnej
- typowa dla małych dzieci
- okres wylęgania wynosi 3–6 dni
- objawy obejmują wysoką gorączkę, złe samopoczucie, jadłowstręt, obrzęk, zaczerwienienie i bolesność dziąseł, powiększenie regionalnych węzłów chłonnych, pęcherzyki, które powstają na błonie śluzowej jamy ustnej i języka oraz na skórze warg i wokół jamy ustnej, mają tendencję do zlewania się, tworzenia bolesnych owrzodzeń, a po pęknięciu – nadżerek
- ostre objawy utrzymują się 5–7 dni, gojenie zmian następuje po ok. 2 tygodniach
- wirus jest wydalany w ślinie przez 3 tygodnie (niekiedy dłużej).
Ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych
- występuje częściej u dorosłych niż u dzieci
- zwykle jest wywołane przez HSV-1, ale przyczyną może być też HSV-2 (towarzyszą mu wtedy zmiany na narządach płciowych)
- początkowe objawy to gorączka, złe samopoczucie, ból głowy, gardła, mięśni, następnie na migdałkach i tylnej ścianie gardła pojawiają się pęcherzyki, które pękają, tworząc nadżerki i owrzodzenia
- u ok. 30% chorych w pierwotnym zakażeniu HSV-2 występują objawy oponowe, u 5% zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych o łagodnym przebiegu.
Opryszczka wargowa (potocznie „zimno”)
- jest to najczęstsza postać zakażenia nawrotowego wywołanego HSV-1 (rzadziej HSV-2)
- zwykle ma łagodny przebieg bez towarzyszących objawów ogólnych
- w okolicy ust – na ogół w kąciku, na pograniczu błony śluzowej i skóry – pojawiają się nieliczne skupiska bolesnych pęcherzyków zapalnych
- nawroty występują średnio dwa razy w roku, ale u niektórych zakażonych nawet co miesiąc
- największe wydalanie wirusa ma miejsce w ciągu pierwszej doby (może się utrzymywać do 5 dni).
Opryszczka jamy ustnej - leczenie
Leczenie opryszczki jamy ustnej polega na stosowaniu doustnych leków przeciwwirusowych, które skracają czas trwania objawów i łagodzą ich nasilenie, jednak nie leczą przyczyny choroby. Wirusa nie można bowiem usunąć z organizmu. Ten do końca życia pozostaje w uśpieniu i w późniejszym życiu ponownie może dać objawy zakażenia po aktywacji spowodowanej przejściowym stanem osłabienia odporności (np. stres, przeziębienie).
Poza tym, w przypadku problemów z gryzieniem, żuciem i połykaniem, należy stosować dietę płynną, półpłynną lub papkowatą. Mogą to być przecierane zupy, warzywa czy owoce. Należy pamiętać, aby nie podawać potraw kwaśnych ani ostro przyprawionych potraw, a także napojów gazowanych. Płyny i pokarmy nie powinny być ani zbyt ciepłe, ani zbyt zimne. Gojenie się śluzówki wspomogą witaminy z grupy B i witamina C, a także spożywanie minimum 2 litrów płynu dziennie.
Należy liczyć się z tym, że ból jamy ustnej może być bardzo silny i spowodować niechęć nie tylko do jedzenia, lecz także do picia, co może doprowadzić do odwodnienia. Wówczas dziecko trzeba przewieźć do szpitala w celu dożylnego uzupełnienia niedoboru płynów.
Objawy i rozwój zakażenia opryszczką
Eksperci wskazują na dwie postacie zakażenia.
- Zakażenie pierwotne – może przebiegać bezobjawowo. W postaci objawowej opryszczka obejmuje błony śluzowe jamy ustnej i dziąsła. Zakażenie pierwotne ma charakter epizodyczny i występuje jednorazowo.
- Zakażenie nawrotowe – to przewlekła postać opryszczki, z którą boryka się od 15 do nawet 40% osób. Zakażenia nawrotowe przebiegają objawowo i obarczone są ryzykiem powikłań.
Objawy opryszczki wargowej na początkowym etapie są łagodne i skąpe. W miejscu zakażenia pojawia się uczucie świądu, pieczenia i mrowienia. Następnie dochodzi do rozwoju pęcherzyków wypełnionych treścią surowiczą. Na tym etapie opryszczka może być mylona z zajadami lub zakażeniem grzybiczym. Musisz wiedzieć, że zakażenie opryszczką umiejscawia się w okolicach warg, natomiast zajady ograniczają się tylko do kątów warg. Grzybicę gardła od zakażenia opryszczką odróżnia charakterystyczny biały nalot na tylnej ścianie gardła i migdałkach.
W kolejnym etapie zakażenia opryszczką pęcherzyki pękają, tworząc nadżerki. Proces gojenia i powstawania strupów trwa do 2 tygodni. U osób dorosłych zakażenie opryszczką przebiega znacznie łagodniej niż u dzieci. Często u pacjentów małoletnich dochodzi do rozwoju gorączki i powiększenia węzłów chłonnych.
Objawy zapalenia jamy ustnej
Objawy zapalenia jamy ustnej różnią się w zależności od przyczyny, która je spowodowała. Cechą wspólną zazwyczaj jest jednak ból, obrzęk, zauważalna i wyczuwalna zmiana w jamie ustnej (taka jak np. zaczerwienienie, pęcherzyk, owrzodzenie, nadżerka, itp.) oraz trudności z przełykaniem.
Zapalenie jamy ustnej stanowi nieprzyjemną dolegliwość, która może utrudniać normalne przyjmowanie posiłków i napojów, a nawet mówienie. Szczególnie dotkliwie to schorzenie mogą przechodzić dzieci, u których dodatkowym aspektem może być gorączka.
Objawy stanu zapalnego różnią się też ze względu na sam rodzaj zapalenia. Wyróżniamy:
- alergiczne zapalenie jamy ustnej,
- aftowe zapalenie jamy ustnej (tzw. afty),
- opryszczkowe zapalenie jamy ustnej,
- grzybicze zapalenie jamy ustnej.
Jak rozpoznać rodzaj zapalenie w jamie ustnej? Mrowienie, pieczenie, swędzenie, ból oraz np. nadżerki mogą pojawiać się w wyniku alergicznego zapalenia jamy ustnej. Na chemio- lub radioterapię organizm często reaguje z kolei zaczerwienieniem, bolesnymi owrzodzeniami i opuchlizną.
Jeśli za zapalenie jamy ustnej odpowiadają bakterie, zwykle objawia się to piekącym bólem, zaczerwieniem, obrzękiem, czy owrzodzeniem.
Z kolei aftowe zapalenie jamy ustnej przebiega z bolącymi, białawymi lub żółtymi owrzodzeniami albo nadżerkami. Wirus opryszczki może dawać takie symptomy jak pęcherzyki, które po pęknięciu zamieniają się w strupki. Ponadto czasami obserwuje się także m.in. podwyższoną temperaturę oraz pogorszenie samopoczucia.
W przypadku grzybiczego zapalenie w jamie ustnej, pierwszym objawem jest biały nalot na języku i nieprzyjemny zapach z ust. Mogą towarzyszyć im bolesne zajady w kącikach ust.
