U nas zapłacisz kartą
Przyczyny, leczenie i profilaktyka wyprysków na skórze
Przyczyny powstania wyprysków na skórze
Mówiąc najprościej, wyprysk jest reakcją zapalną, która powstaje w wyniku działania jakiegoś czynnika zewnętrznego. Wyprysk może przyjąć postać ostrą, podostrą lub przewlekłą. Warto wiedzieć, że zmiany skórne to nie zawsze wypryski – przyjmują bowiem bardzo różną postać i mogą mieć przyczyny niezwiązane z reakcją zapalną – ale szerzej opowiemy o tym w poniższym artykule.
Wyprysk kontaktowy
Powstaje poprzez kontakt z alergenami u osób uczulonych. Bardzo często substancją uczulającą jest nikiel, chemikalia stosowane w masowej produkcji lub składniki perfum. Jeżeli substancje drażniące bezpośrednio uszkodzą skórę, mamy wówczas do czynienia z wypryskiem kontaktowym z podrażnienia. Oznacza to, że wyprysk nie ma związku z uczuleniem, ale z działaniem samej substancji (na przykład z drażniącą farbą, smarem lub cementem). Wypryski kontaktowe pojawiają się raczej u osób dorosłych, częściej kobiet, które mają większą styczność z kosmetykami.
l Objawy wyprysków kontaktowych na skórze – przede wszystkim to silny świąd na skórze. Oprócz tego pojawiają się krostki, zaczerwienienie lub pęcherzyki. Skóra staje się również pogrubiała i może się łuszczyć.
Atopowe zapalenie skóry
To przewlekła choroba skórna, której towarzyszy świąd. Główną przyczyną AZS jest dysfunkcja bariery skórnej, która powoduje suchość, świąd i stan zapalny. Choroba może dotykać zarówno niemowlęta, starsze dzieci i osoby dorosłe. Źródłem AZS są geny, bo układ odpornościowy nieprawidłowo odpowiada na małe dawki antygenów, wytwarzając nadmiernie przeciwciała IgE, skierowane przeciwko alergenom. Właśnie przez to chory może reagować na bardzo różne alergeny środowiskowe, takie jak pyłki roślin, pokarmy czy sierść.
l Objawy AZS: zaczerwienienie, suchość skóry, świąd, powracające zakażenia bakteryjne. Zmiany skórne występują najczęściej w zgięciach łokciowych i kolanowych oraz na twarzy i szyi. Mogą pojawić się również na narządach płciowych.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie
Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.
Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.
W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.
W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.
Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.
Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.
W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Ponieważ wyprysk zawodowy często powodują alergeny występujące w miejscu pracy czy podczas prac domowych, warto się zabezpieczać przed kontaktem z nimi za pomocą np. rękawiczek czy odzieży ochronnej.
Zobacz także
Alergia na chrom Chrom należy do najważniejszych alergenów kontaktowych. Wyprysk wywołany przez ten metal przebiega bardzo ciężko i zwykle trwa długo, nierzadko nawet dziesiątki lat.
Alergia na kobalt Kobalt należy do najczęstszych alergenów kontaktowych, przy czym uczula on różne grupy osób, w tym zarówno dzieci, jak i robotników z wypryskiem zawodowym.
Alergia na nikiel Najczęściej uczula nikiel znajdujący się w biżuterii, guzikach jeansów, sprzączkach pasków, a niekiedy również nożycach, sztućcach i innych wyrobach metalowych.
Alergeny kontaktowe Do najczęstszych alergenów kontaktowych w Polsce należą nikiel i chrom. Coraz częstsze jest też uczulenie na perfumy i aminy aromatyczne.
Wybrane treści dla Ciebie
Testy skórne Testy skórne to najważniejsze badanie wykorzystywane w diagnostyce alergii. Pozwalają one na proste, szybkie i bezpieczne potwierdzenie uczulenia na różne alergeny.
Próba prowokacyjna z alergenem Próba wykonywana jest w celu stwierdzenia, czy dana osoba jest uczulona na konkretny alergen. Badanie wykonuje się stosunkowo rzadko. Zwykle wtedy, gdy innymi metodami nie udało się potwierdzić nadreaktywności oskrzeli i (lub) uczulenia na konkretny alergen, a wynik badania ma znaczenie dla rozpoznania choroby.