U nas zapłacisz kartą
"Zakazna choroba skory i sluzowki - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia"
Jak często występuje róża?
Róża jest stosunkowo często występującą chorobą. Zgodnie z danymi epidemiologicznymi w Polsce w 2013 r. odnotowano 5242 zachorowania na różę, w tym 44,8% przypadków związanych z pobytem w szpitalu.
Róża jest chorobą zapalną skóry i tkanki podskórnej o nagłym początku i szybkim przebiegu. Główne objawy róży to zmiany skórne.
Najczęstsza lokalizacja róży to podudzie (>80% przypadków), twarz oraz u kobiet po usunięciu piersi z powodu nowotworu kończyna górna. Skóra jest żywoczerwona, błyszcząca, obrzęknięta, wyraźnie odgraniczona od skóry zdrowej, bolesna przy dotyku, cieplejsza. Niekiedy zarówno w obrębie skóry zmienionej zapalnie, jak i na obrzeżu nacieku występują drobne wybroczyny. Mogą pojawić się też linijne zaczerwienienia skóry wzdłuż przebiegu naczyń chłonnych zmienionych zapalnie („smugi”, „pręgi”). Węzły chłonne położone najbliżej miejsca zakażenia mogą być powiększone i bolesne przy dotyku (np. w róży kończyny dolnej – węzły pachwinowe).
Naciekowi zapalnemu towarzyszą obrzęki, ponieważ paciorkowce rozsiewają się m.in. naczyniami chłonnymi. Oprócz zmian skórnych, chorobie często towarzyszą objawy ogólne: dreszcze, wysoka gorączka do 40–41°C, złe samopoczucie. Dochodzi do powiększenia okolicznych węzłów chłonnych.
Choroba nie pozostawia odporności na zakażenie, toteż często nawraca, zwłaszcza u osób predysponowanych. Powikłana róża może powodować poważne zaburzenia ogólnoustrojowe.
- różę pęcherzową – pojawiają się pęcherze wypełnione jasną, surowiczą treścią, ustępuje bez pozostawienia blizn
- różę krwotoczną – występują krwawe wylewy do tkanek, ustępuje bez pozostawienia blizn
- różę zgorzelinową – ciężka postać z powstaniem obszarów martwicy, po przebyciu tej postaci choroby najczęściej pozostają blizny
- różę pełzającą lub wędrującą – gdy zakażenie szerzy się drogami naczyń limfatycznych w postaci wypustek, czasami objawy choroby mogą pojawiać się też w odległych od siebie miejscach, np. na drugiej stopie albo dłoni
- różę nawrotową – najczęściej daje powikłania w postaci słoniowacizny kończyn spowodowanej zaburzeniami odpływu chłonki.
Co robić w przypadku wystąpienia objawów róży?
Przy podejrzeniu róży należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, celem ustalenia dalszego postępowania. W zależności od stanu ogólnego pacjenta i chorób współistniejących lekarz może zadecydować o włączeniu leczenia w warunkach domowych lub skierować pacjenta do leczenia szpitalnego.
Zazwyczaj do ustalenia rozpoznania i włączenia leczenia wystarczają zgłaszane przez pacjenta dolegliwości oraz nieprawidłowości stwierdzane w badaniu fizykalnym. Lekarz może posiłkować się badaniami laboratoryjnymi: morfologią krwi, w której można zaobserwować leukocytozę, w rozmazie krwi przeważają neutrofile, podwyższone wartości CRP, podwyższone miano antystreptolizyny O (ASO). W niektórych wypadkach wskazane jest wykonanie USG kończyn dolnych metodą Dopplera w celu wykluczenia zakrzepicy żył kończyn dolnych.
Świerzb
Co to jest?
Czynnikiem wywołującym świerzb jest świerzbowiec ludzki. Jest to białawy roztocz dorastający do 0,4 mm długości. Żywi się komórkami skóry. Zapłodniona samica przenika pod naskórek i drąży w skórze nory, w których składa jaja. Zakażenie następuje przez bezpośredni kontakt fizyczny lub rzadziej przez wspólną pościel, bieliznę czy ręczniki. Najczęściej zakażenie występuje u dzieci lub u osób z obniżoną odpornością.
Jakie są objawy?
Fot. 1. Drobne grudki na palcach rąk wywołane świerzbem Fot. CDC Photo Public Image Library
Cechą charakterystyczną świerzbu jest świąd, który nasila się w porze nocnej. Ma to związek ze zwiększeniem się aktywności tego pasożyta w wyniku rozgrzania ciała. Najczęstszą lokalizacją zmian skórnych są palce rąk, nadgarstki, brzuch, pośladki i narządy płciowe. Na skórze stwierdza się drobne grudki, pęcherzyki oraz nadżerki związane z silnym swędzeniem. Podobne objawy występują niejednokrotnie u wielu członków rodziny.
Co zrobić w przypadku takich objawów?
W przypadku pojawienia się wyżej wymienionych objawów należy się zgłosić do dermatologa lub do lekarza rodzinnego.
Klasyfikacja [ edytuj | edytuj kod ]
Ze względu na etiologię schorzenia, choroby skóry dzieli się na:
- bakteryjne (np. liszajec zakaźny, czyrak, róża),
- grzybiczne (np. grzybice – stóp, paznokci, pachwin itp.),
- pasożytnicze (np. wszawica, świerzb),
- wirusowe (np. zakażenie opryszczkowe, półpasiec, brodawki),
- autoimmunologiczne (np. pęcherzyca zwykła lub bujająca),
- alergiczne (np. pokrzywka, AZS, wyprysk kontaktowy alergiczny),
- uwarunkowane genetycznie (np. łuszczyca, bielactwo nabyte),
- wywołane czynnikami fizykalnymi (np. pokrzywka fizykalna, oparzenia, fotodermatozy),
- zawodowe (np. różyca, wyprysk zawodowy),
- choroby tkanki łącznej (np. twardzina układowa, toczeń rumieniowaty układowy),
- osutki polekowe (np. osutka plamista, rumień wielopostaciowy polekowy),
- nowotwory (np. rak podstawnokomórkowy skóry, rak kolczystokomórkowy skóry).
Ze względu na lokalizację zmian chorobowych wyróżnia się dermatozy:
- błon śluzowych (np. grzybice, nowotwory),
- naczyniowe skóry (np. plamice),
- gruczołów potowych (np. nadmierne pocenie się),
- gruczołów łojowych (np. łojotokowe zapalenie skóry, trądzik),
- włosów i paznokci (np. łysienie, wrastający paznokieć),
- zaburzenia barwnikowe (np. znamię melanocytowate).
Ze względu na cechy wykwitów pierwotnych/typ zmian skórnych wyodrębniono choroby:
- rumieniowe (np. rumień trwały lub guzowaty),
- rumieniowo-złuszczające (np. łupież różowy Giberta),
- grudkowe (np. liszaj płaski),
- pęcherzowe (np. pęcherzyce),
- łuszczycę,
- choroby łuszczycopodobne (np. liszaj rumieniowaty).
Ze względu na charakterystyczny obraz mikroskopowy szczególnie wyróżniono:
- ziarniniaki,
- nowotwory złośliwe (np. czerniak złośliwy),
- chłoniaki (np. chłoniaki typu B).
Róża - leczenie ambulatoryjne i domowe
W leczeniu róży niezbędne jest zastosowanie antybiotykoterapii. W postaci łagodnej leczenie odbywa się w warunkach domowych antybiotykiem w formie doustnej. Natomiast w ciężkiej postaci zakażenia wskazana jest hospitalizacja i zastosowanie antybiotyków w formie dożylnej. Z reguły stosuje się antybiotyki z grupy penicylin lub ich pochodne. Poprawa po zastosowanym leczeniu zazwyczaj jest szybka, czasami już na drugi dzień dolegliwości stają się mniejsze. Jednak czasami na efekty leczenia należy poczekać ponad tydzień, dlatego bezwzględnie należy przestrzegać zaleceń lekarskich i nie przerywać na własną rękę antybiotykoterapii. Stosowanie antybiotyków trwa różnie długo. Jeżeli stan chorego leczonego w warunkach ambulatoryjnych ulegnie pogorszeniu, należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza, gdyż może być konieczna hospitalizacja.
W celu zmniejszenia objawów choroby stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe: paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne. W leczeniu wspomagającym miejscowo można stosować okłady chłodzące (np. z jałowego 0,9% roztworu NaCl), nie stosować opatrunków uciskowych, a w przypadku róży na kończynie – uniesienie kończyny w celu zmniejszenia obrzęku. Niekiedy lekarz może zalecić leki moczopędne w celu zmniejszenia obrzęków oraz leki poprawiające krążenie. Po leczeniu róży podaje się czasami profilaktycznie leki przeciwzakrzepowe.
Zastosowanie odpowiedniego antybiotyku zazwyczaj zapewnia całkowite wyleczenie róży. Choroba zazwyczaj nie pozostawia powikłań. Niepowikłana i właściwie leczona róża kończy się wyzdrowieniem w ciągu 1–2 tyg. Czasem obserwuje się łuszczenie oraz miejscowe przebarwienia skóry. W przypadku róży na kończynie dolnej czasem utrzymuje się przewlekły obrzęk. Niemniej jednak, w przypadku ciężkiego przebiegu choroby może być konieczne leczenie w warunkach szpitalnych.
W przypadku róży, po przebyciu choroby, organizm nie uodparnia się na ponowne zachorowanie. Skłonności do nawrotów są na tyle charakterystyczne, że rumień zazwyczaj pojawia się dokładnie w tych samych miejscach, co przy poprzednich zachorowaniach. Obecność toksyn paciorkowców prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia układu chłonnego, dlatego leczenie róży nawrotowej może wymagać nawet kilkumiesięcznej kuracji.