Jak leczyć zapalenie mieszków włosowych?

Zapalenie mieszków włosowych głowy – objawy

W jaki sposób rozpoznać, że mamy do czynienia z zapaleniem mieszków włosowych? Objawy tej choroby są dość łatwe do samodzielnego zdiagnozowania. Niezależnie od tego, na której części ciała pojawia się dermatoza, symptomem jest żółtawa krostka, bardzo często przebita przez włos. W jej obrębie zauważalne jest zaczerwienienie, które świadczy o rozwijającym się stanie zapalnym. Zmiany mogą pojawiać się pojedynczo lub tworzyć skupiska na twarzy, szyi, głowie i pozostałych częściach ciała.
Jeśli zmiany przejawiają jedynie charakter powierzchniowy, nie towarzyszą im inne objawy. Jeśli jednak zmiany są nasilone, mogą one przyjmować formę czyraków, a chory dodatkowo odczuwa silny świąd skóry głowy i bolesność w obrębie zmian.

Czy zapalenie mieszków włosowych może zagrażać naszemu zdrowiu? W większości przypadków nie. Najczęściej po kilku dnia stan zapalny zaczyna się zmniejszać, a zmiany skórne ustępują. Niestety, w niektórych sytuacjach może dojść do powikłań, które wiążą się z ciągłymi nawrotami dermatozy, szybkim rozprzestrzenianiem się zmian, a nawet pojawiania się czyraków. Może dojść także do uszkodzenia skóry, czego efektem będzie nieestetyczna blizna. W przypadku skóry głowy może dojść do całkowitej utraty włosów. Bardzo ważne, aby w przypadku pojawienia się objawów tej dermatozy nie dotykać ani nie wyciskać zmian, gdyż zwiększa to ryzyko rozprzestrzeniania się infekcji. To właśnie dlatego tak ważne jest korzystanie z maszynek z wymiennym ostrzem. Dzięki temu mamy pewność, że nie rozwinęły się na nich bakterie.

Zapalenie mieszków włosowych - przyczyny

  • dermatofity (grzyby powodujące tzw. dermatofitozy - grzybice skóry i jej przydatków: włosów i paznokci)
  • bielniki - drożdżaki
  • wirusy (np. wirus opryszczki)
  • pasożyty (najczęściej nużeniec).

Z kolei nieinfekcyjne zapalenie mieszków włosowych to zmiany o podłożu trądzikowym, które często są spowodowane lekami. Stosowane miejscowych kortykosteroidy i kortykotropina mogą prowadzić do wykwitów skórnych, składających się z zapalnych krostek. Do tej grupy zalicza się także popromienne zapalenie mieszków włosowych, czyli to, które jest wynikiem ekspozycji na słońce.

Zapalenie mieszków włosowych – czy jest zaraźliwe?

Zapalenie mieszków włosowych nie jest zaliczane do chorób zakaźnych, więc nie przenosi się z jednej osoby na drugą. Do wystąpienia tego rodzaju zapalanie potrzebne są określone czynniki indywidualne takie jak higiena osobista, skłonność do nadmiernego pocenia się czy diagnoza cukrzycy, która również może dawać o sobie znać poprzez zmiany skórne.

Zapalenie mieszka włosowego - badania

Podstawowe badanie fizykalne, składające się z oglądania i palpacji (badanie dotykiem) jest zwykle wystarczające do postawienia diagnozy. W razie wątpliwości, głównie dotyczących czynnika sprawczego, należy pobrać wymaz ze zmiany. Preparat bezpośredni oglądany pod mikroskopem po wcześniejszym wybarwieniu pozwala uwidocznić obecność bakterii w postaci charakterystycznych fioletowych ziarenek skupionych w większych grupach. Po pobraniu wymazu należy również założyć hodowlę na specjalnych pożywkach bakteryjnych. Umożliwia ona określenie wrażliwości danego szczepu na dostępne na rynku antybiotyki, tym samym zwiększa skuteczność terapii.

Przydatne jest również wykonanie morfologii krwi z rozmazem (leukocytoza z dominacją granulocytów obojętnochłonnych), OB (wzrost), CRP (wzrost).

Domowe sposoby na zapobieganie zapaleniu mieszków włosowych

W przypadku golenia kluczowe jest korzystanie z maszynek jednorazowych zgodnie z ich przeznaczeniem oraz dezynfekcja ostrza maszynki przed użyciem. Zalecana jest również rezygnacja z maszynek elektrycznych wielorazowego użytku. W łagodzeniu podrażnień pomocne bywają preparaty przeznaczone dla skóry atopowej. Zawierają one mocznik, emolienty oraz kwas mlekowy, który pozwala przywrócić skórze jej naturalne pH.

Ważna jest również częsta wymiana ręczników oraz przyborów toaletowych, z których korzystamy na co dzień. Oczywiście warto jest też zwrócić uwagę na zbyt obcisłą odzież np. dżinsy czy bieliznę, która będzie mocno przylegać do skóry i uszkadzać ją mechanicznie. Dlatego też zaleca się noszenie przewiewnej, lekkiej bielizny oraz ubrań z „oddychających” materiałów. Takie postępowanie pozwoli ograniczyć ryzyko wystąpienia zapalenia mieszków włosowych.

Profilaktyka

Profilaktycznie możemy również wprowadzić do naszej codziennej pielęgnacji peelingi. Zarówno w przypadku skóry głowy, jak i całego ciała. Głównym zadaniem takiego peelingu jest lekkie złuszczanie i usuwanie martwego naskórka, który blokuje ujścia mieszków włosowych. Mamy do dyspozycji kilka rodzajów peelingów w tym mechaniczne, które zawierają małe ścierające drobinki oraz chemiczne - enzymatyczne. Ten drugi rodzaj opiera się głównie na delikatnym rozpuszczaniu nadmiaru sebum gromadzącego się wokół ujścia mieszków. Natomiast peeling mechaniczny pozwala nam pozbyć się nadmiaru naskórka w sposób fizyczny.

  1. M. Bednarek, C. Musiał, Najczęstsze problemy pacjenta trychologicznego - choroby skóry głowy, Trychologia, http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/06/ke2019.3-7.pdf
  2. Winters RD, Mitchell M. Folliculitis. [Updated 2023 Aug 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK547754/
  3. L. Rudnicka, M. Olszewska, A. Rakowska, Współczesna Dermatologia, Tom 1, Wyd. PZWL, Warszawa 2022
  4. Lin, H. S., Lin, P. T., Tsai, Y. S., Wang, S. H., & Chi, C. C. (2021). Interventions for bacterial folliculitis and boils (furuncles and carbuncles). The Cochrane database of systematic reviews, 2(2), CD013099. https://doi.org/10.1002/14651858.CD013099.pub2

Zapalenie skóry wywołane przez cerkarie Zapalenie skóry wywołane przez cerkarie nazywane bywa inaczej świądem pływaków i polega na pojawieniu się zmian skórnych u osób kąpiących się lub pływających w otwartych zbiornikach słodkowodnych, rzadziej słonowodnych.

Czytaj dalej...

Zapalenie skóry wywołane przez cerkarie Zapalenie skóry wywołane przez cerkarie nazywane bywa inaczej świądem pływaków i polega na pojawieniu się zmian skórnych u osób kąpiących się lub pływających w otwartych zbiornikach słodkowodnych, rzadziej słonowodnych.

Czytaj dalej...

Do wystąpienia tego rodzaju zapalanie potrzebne są określone czynniki indywidualne takie jak higiena osobista, skłonność do nadmiernego pocenia się czy diagnoza cukrzycy, która również może dawać o sobie znać poprzez zmiany skórne.

Czytaj dalej...

Przyczyny wystąpienia tej choroby mogą się wydawać bardzo prozaiczne do zakażenia dochodzi najczęściej podczas golenia lub depilacji, kiedy mieszek włosowy lub obszar otaczającej go skóry uległ uszkodzeniu.

Czytaj dalej...