U nas zapłacisz kartą
Zmiany skórne u osób starszych - zdjęcia i wyjaśnienia
Wykwity wtórne
Nadżerka jest powierzchownym ubytkiem naskórka, który ustępuje bez pozostawienia blizny. Nadżerki tworzą się w miejscu wykwitów pierwotnych: pęcherzyków, pęcherzy, krost, sączących grudek.
Przeczos
Fot. 9. Przeczos
Przeczos linijny ubytek naskórka będący następstwem drapania. Odmiennie niż nadżerki, przeczosy występują w skórze niezmienionej na skutek mechanicznych urazów.
Pęknięcie, szczelina
Pęknięcie, szczelina jest płytkim linijnym ubytkiem skóry dotyczącym głównie naskórka. Występuje w okolicach, gdzie skóra narażona jest na napinanie i rozciąganie (okolica otworów naturalnych, brodawek sutkowych, dużych stawów). Czynnikami predysponującymi do pęknięć są: suchość skóry i jej wzmożone rogowacenie (rogowiec dłoni i stóp), obrzęk i stan zapalny (wyprzenia drożdżakowe, grzybica stóp międzypalcowa).
Rozpadlina
Rozpadlina różni się od pęknięcia głębszym usadowieniem, sięgającym do skóry właściwej. Zmiany te łatwiej ulegają wtórnemu zakażeniu, goją się z pozostawieniem blizny.
Łuska
Fot. 10. Łuska
Fot. 11. Strup
Fot. 12. Owrzodzenie
Łuska jest wykwitem powstającym w wyniku niepełnego oddzielania się powierzchownych, zrogowaciałych warstw naskórka.
Ze względu na wielkość łusek wyróżniamy: złuszczanie otrębiaste (łupież skóry owłosionej głowy, przyłuszczyca plackowata drobnoogniskowa, odra) i złuszczanie płatowe (erytrodermie, płonica, choroba Kawasakiego).
Strup
Strup – wykwit powstający na skutek zasychania na powierzchni skóry płynu surowiczego, ropnego lub surowiczo-krwawego z resztkami rozpadłych komórek, krwinek i bakterii. Następstwem strupów pokrywających nadżerki są przejściowe przebarwienia, natomiast pokrywających owrzodzenia – blizny.
Objawy nowotworu skóry
Zmiany nowotworowe na skórze bardzo często sygnalizują rozwój wielu chorób onkologicznych. Medycyna określa je jako zespoły paranowotworowe, czyli takie, które wyprzedzają rozwój nowotworu. Oznacza to, iż zmiany skórne to nie tylko sygnał o nowotworze skóry, ale też może być to sygnał o nowotworze płuc, nerek, trzustki czy jajników. Co w obrębie skóry jest symptomem nowotworu? Warto poznać kilka przykładów:
- brunatne przebarwienia w okolicach fałd skórnych mogą oznaczać raka żołądka,
- oddzielanie naskórka to częsty sygnał o pojawieniu się raka trzustki lub nowotworu płuc,
- obrzęki rumieniowate w okolicach twarzy mogą świadczyć o nowotworze nosogardzieli lub sutka,
- zagłębienia w obrębie palców to częsty symptom raka płuc lub żołądka,
- zmiany łuszczycowe na całej skórze to niekiedy objawy chłoniaka czy ziarnicy złośliwej,
- przewlekły świąd, który trwa co najmniej 6 tygodni to jeden z pierwszych objawów rozwijającej się choroby nowotworowej.
Objawy nowotworów skórybardzo często w początkowej fazie choroby nie wzbudzają niepokoju u chorego. Najczęściej są to niewielkie zgrubienia, mylone z dolegliwościami typowo dermatologicznymi.
Jak wygląda rak skóry? Do najważniejszych objawów, które już zdecydowanie świadczą o raku skóry zaliczane są:
- zmiany skórne na twarzy, które powstają bez wyraźnej przyczyny,
- specyficzne „wypryski”, bardzo często przybierające postać owrzodzonych punktów,
- krwawiące guzki,
- stwardnienia na skórze, utrzymujące się przez dłuższy czas,
- guzki charakteryzujące się perłowymi brzegami,
- nadmierne rogowacenie naskórka,
- wyraźnie odgraniczone czerwone zgrubienia na skórze,
- głębokie owrzodzenia z tendencją wzrostową i rozprzestrzeniającą,
- zmiany dysplastyczne skóry o niejednolitym zabarwieniu i specyficznych poszarpanych brzegach,
- niegojące się rany i pokrywające ciągle nowymi strupami,
- mocno rozszerzone naczynia krwionośne na skórze,
- plamy o ciemnym zabarwieniu (fioletowym, ciemnobrązowym czy czerwono-niebieskim),
- plamy rumieniowe, wywołujące odczucie pieczenia i swędzenia.
Pielęgnacja skóry u osoby starszej
Skóra w podeszłym wieku wymaga szczególnej troski ze względu na swoją podatność na różne uszkodzenia i choroby. Opiekunka osoby starszej powinna poznać zasady odpowiedniej pielęgnacji, aby zapewnić podopiecznemu jak najlepszą ochronę i komfort.
Podstawowym elementem pielęgnacji skóry jest jej nawilżanie. Skóra osób starszych często staje się sucha i cienka, co sprawia, że łatwiej ulega podrażnieniom i uszkodzeniom. Dlatego codzienne stosowanie nawilżających kremów lub maści jest niezbędne. Wybierając produkt, warto zwrócić uwagę na jego skład. Najlepiej, aby zawierał substancje takie jak gliceryna czy lanolina, które pomagają utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia skóry.
Ochrona przed nadmiernym słońcem to kolejne ważne zadanie opiekunki. Promieniowanie UV może przyspieszać proces starzenia się skóry oraz prowadzić do powstawania nowotworów skórnych. Opiekunka powinna więc zadbać o to, aby skóra seniora była zawsze chroniona odpowiednim okryciem, nawet podczas krótkich spacerów. Warto też stosować krem z wysokim filtrem UV.
Kąpiel i mycie seniora wymaga delikatności. Zbyt częste lub agresywne szorowanie skóry może doprowadzić do jej przesuszenia i podrażnień. Do mycia zaleca się używanie specjalistycznych produktów pielęgnacyjnych polecanych dla osób starszych lub delikatnych preparatów przeznaczonych dla dzieci, np. szampon do włosów dla niemowląt czy mydło w płynie. Ze szczególną uwagą należy podejść do pielęgnacji i mycia osób starszych ze stomią czy tych, które mają problem z nietrzymaniem moczu.
Odpowiednia dieta oraz nawodnienie również odgrywają ważną rolę w utrzymaniu zdrowia skóry. Opiekunka powinna zachęcać podopiecznego do picia odpowiedniej ilości wody każdego dnia oraz spożywania produktów bogatych w witaminy C i E. Pierwsza z nich zawarta jest np. w cytrusach, truskawkach, pomidorach, papryce, ziemniakach czy kapuście. Zapobiega zmniejszaniu ilości kolagenu w strukturze skóry aktywnie go stymulując. Witaminę E znajdziemy np. w tłustych rybach, oliwie z oliwek, pestkach i orzechach. Chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych.
Plamy wątrobowe – czy są groźne?
Plamy wątrobowe, zwane też plamami starczymi, to jedne z najczęstszych zmian, które pojawiają się na skórze osób starszych. Są skutkiem zarówno naturalnych procesów starzenia, jak i działania promieni słonecznych.
Ich fachowa nazwa to plamy soczewicowate. Wyróżnia się dwa główne rodzaje: plamy soczewicowate starcze (lentigo senilis) i plamy soczewicowate słoneczne (lentigo solaris). Łatwo je rozpoznać. To płaskie przebarwienia na skórze, od jasnobrązowych po ciemnobrązowe. Są zazwyczaj niewielkie, mają rozmiar do kilkunastu milimetrów i nieregularny kształt. Co ciekawe – ich pojawienie się nie oznacza zmian czy chorób zachodzących w wątrobie. Potoczna nazwa „plamy wątrobowe” ma związek z ich kolorem, który przypomina kolor wątroby.
Jak powstają plamy wątrobowe? Wraz z wiekiem wzrasta w organizmie liczba i aktywność melanocytów, czyli komórek produkujących melaninę – podstawowy barwnik skóry. Oprócz wieku główną przyczyną ich powstawania jest nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne UV. Słońce zaburza pracę melanocytów, co skutkuje nierównomiernym nagromadzeniem melaniny w komórkach. Inne czynniki prowadzące do powstawania plam starczych to zmiany hormonalne, dziedziczność, a także leki zwiększające wrażliwość skóry na słońce, jak np. niektóre leki przeciwdepresyjne i przeciwpadaczkowe, leki stosowane w leczeniu nowotworów, leki zawierające środek przeciwzapalny i przeciwbólowy ketoprofen, czy choćby popularna aspiryna.
Plamy starcze zazwyczaj nie są groźne dla zdrowia seniora i nie wiążą się z bólem czy dyskomfortem. Niemniej jednak ich pojawienie się może być sygnałem nadmiernej ekspozycji na słońce, co zwiększa ryzyko rozwoju poważniejszych problemów skórnych, w tym nowotworów. Jeśli opiekunka osoby starszej ma jakiekolwiek wątpliwości co do charakteru zmian skórnych podopiecznego powinna doradzić mu konsultację z dermatologiem.
