U nas zapłacisz kartą
Zmiany na skórze - Jak interpretować zdjęcia i zrozumieć ich znaczenie
Wykwity pierwotne
Plama
Fot. 1. Plamy (bielactwo nabyte), w centrum widoczna nadżerka pokryta strupem
Fot. 2. Plamy rumieniowe
Plama to zmiana zabarwienia skóry na ograniczonej powierzchni, leżąca w poziomie skóry, tj. niewyczuwalna przy dotyku. Plamy mogą mieć różną wielkość, kolor i lokalizację. Mogą też towarzyszyć im różne objawy – świąd, pieczenie, łuszczenie się skóry, nadmierne ucieplenie skóry w okolicy plamy. Jeśli plamy występują na całym ciele, mówimy o wysypce (lub osutce) i opisujemy jej cechy charakterystyczne, np. wysypka drobnoplamista (kiedy plamy są niewielkie). Plamy mogą się zlewać się w większe ogniska, a także ulegać ewolucji – zmiana skórna, która początkowo była np. grudką lub pęcherzem może się zmienić w plamę.
1. Plamy z zaburzeń ukrwienia
- plamy rumieniowe: małe, najczęściej liczne wykwity, mogące się zlewać i tworzyć zmiany o charakterze wielokolistym, obrączkowatym. Obserwuje się je często w przebiegu chorób zakaźnych (orda, różyczka, płonica) i w wysypkach (osutkach) polekowych
- rumienie są wykwitami większymi od plam rumieniowych. Mogą mieć charakter przelotny, czyli chwilowy, ustępujący bez leczenia – związane są ze zwiększonym przepływem krwi przez naczynia skórne (np. rumień emocjonalny, rumień wywołany przez związki naczyniorozszerzające) lub trwały – najczęściej w wyniku przekrwienia związanego ze stanem zapalnym, np.: odczyn fototoksyczny i fotoalergiczny, róża
- erytrodermia jest uogólnionym stanem zapalnym skóry. Skóra jest zaczerwieniona jednolicie na większej powierzchni, obrzęknięta z nadmiernym złuszczaniem naskórka. Częstymi objawami towarzyszącymi są świąd, niekiedy powiększenie węzłów chłonnych, podwyższona temperatura, dreszcze, złe samopoczucie.
Zmiany skórne – rodzaje
Zmiany skórne, w nomenklaturze medycznej nazywane wykwitami, są objawem dermatoz, czyli chorób skóry. Niektóre z nich, wspólnie z innymi objawami zgłaszanymi przez pacjenta, mogą naprowadzać na rozpoznanie schorzeń ogólnoustrojowych np. chorób autoimmunologicznych lub zaburzeń hormonalnych. Wykwity skórne można podzielić na pierwotne i wtórne. Do pierwszej grupy zaliczane są zmiany pojawiające się w początkowej fazie procesu chorobowego. Należy do nich:
- plama – czyli zmiana zabarwienia pewnego fragmentu skóry, która jest niewyczuwalna przy dotyku. Np. czerwone plamy na ciele mogą sugerować alergię, rumień wędrujący (powiększająca się plama z centralnym przejaśnieniem) to zmiana skórna charakterystyczna dla boreliozy,
- grudka – to zmiana wynosiła ponad powierzchnię skóry o wielkości do 1 cm. Wykwit o większym rozmiarze nosi nazwę tarczki. Ustępują bez pozostawienia blizny,
- guz – to wyniosła zmiana skórna o znacznej wielkości. Goi się z pozostawieniem blizny,
- pęcherz – wyniosły wykwit skórny wypełniony przezroczystym płynem,
- krosta – w odróżnieniu od pęcherza wypełniona jest treścią ropną,
- bąbel – to wyniosła zmiana skórna koloru białego lub różowego o znacznej spoistości. Bąble na skórze są objawem chorób nazywanych pokrzywkami, których przyczyną najczęściej jest alergia.
Wykwity wtórne powstają w wyniku progresji zmian pierwotnych i są ich następstwem. Można do nich zaliczyć: strupy, owrzodzenia, nadżerki, blizny, a także przeczosy (linijne ubytki naskórka powstające w wyniku drapania), pęknięcia i sięgające znacznie głębiej rozpadliny. Zmianom skórnym może towarzyszyć świąd, ból oraz pieczenie.
W Projekt Skóra
znamy potrzeby każdej skóry
w każdym wieku.
O jakich chorobach mogą świadczyć zmiany skórne?
Zmiany skórne pojawiające się na ciele mogą być objawem zaburzeń hormonalnych lub chorób autoimmunologicznych. Mogą również świadczyć o reakcji alergicznej lub zakażeniu, a także mieć podłoże nowotworowe. Proces złośliwy w szczególności sugerują wykwity o charakterze guzów, ulegające owrzodzeniom.
Zmiany skórne w zaburzeniach hormonalnych
Do zmian skórnych sugerujących zaburzenia hormonalne należą:
Zmiany skórne o charakterze alergicznym
Silny świąd, zaczerwienienie, wysypka oraz bąble pokrzywkowe to zmiany skórne z dużym prawdopodobieństwem sugerujące alergię. Mogą się one lokalizować na różnych częściach ciała. Najczęściej swędzące zmiany skórne są zlokalizowane na szyi, tułowiu oraz twarzy. Alergenem, czyli substancją wywołującą reakcję tego typu, może być pokarm np. mleko krowie, jajka, składniki zawarte w kosmetykach, a także w lekach.
Zmiany skórne w chorobach autoimmunologicznych
Zmiany skórne w chorobach autoimmunologicznych mogą mieć wiele postaci. Rumień w kształcie motyla zlokalizowany na policzkach, nasilający się po ekspozycji na światło słoneczne to jeden z charakterystycznych objawów tocznia rumieniowatego układowego. Wypadanie włosów, niebolesne nadżerki i owrzodzenia w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, a także wysypka pojawiająca się w okolicach narażonych na promieniowanie UV, również są symptomami tego schorzenia.