U nas zapłacisz kartą
Zmiany skórne w okolicy pępka - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Zmiany skórne w ciąży. Zwróć uwagę na wszystkie!
Zmiany skórne ujawniają się w trakcie ciąży u sporej części przyszłych mam. Zazwyczaj dzieje się to w II trymestrze, kiedy to hormony szaleją w organizmie ciężarnej na całego. Wykwity skórne mogą pojawiać się na całym ciele kobiety: na brzuchu, nogach, ramionach czy twarzy. Warto zapoznać się, jakie zmiany skórne mogą wystąpić w przebiegu ciąży, aby wiedzieć, z czym tak naprawdę przyszła mama być może będzie musiała się zmierzyć. Zapraszamy lektury krótkiego przewodnika po zmianach skórnych występujących w ciąży.
Jeśli mówimy o zmianach skórnych w ciąży, zazwyczaj jako najbardziej charakterystyczny wykwit większość pomyśli zapewne o ostudzie ( melasma, melanodermia). Plamy ostudowe powstają na skutek zbyt dużej produkcji melaniny. Ich dokładna patogeneza nie jest znana, jednak większość naukowców upatruje ją w nadmiernej aktywności hormonalnej w trakcie ciąży lub nadmiarem hormonów przy stosowaniu doustnej antykoncepcji. Występowaniu ostudy mogą sprzyjać również inne nieprawidłowości hormonalne organizmu np. nieregularne miesiączkowanie, zaburzenia funkcji tarczycy oraz niektóre leki.
Plamy ostudowe pojawiają się nagle i polegają na przyciemnieniu skóry w obszarze wokół ust, nosa i oczu u bladolicych i na rozjaśnieniu tych obszarów u kobiet z ciemniejszą karnacją. Wykwity te mają również tendencję do ciemnienia pod wpływem promieni słonecznych, dlatego zaleca się używanie kremów z wysokimi filtrami UV. Ostuda ciężarnych zwykle znika dość szybko po porodzie, a gdy pojawia się bez związku z ciążą, powinna być skonsultowana ze specjalistą.
Przyczyny swędzącej skóry w ciąży
Świąd to subiektywne, nieprzyjemne odczucie, które powoduje odruchowe drapanie i pocieranie swędzących miejsc. Za wystąpienie tego wrażenia odpowiada pobudzenie receptorów zlokalizowanych w skórze przez specjalne mediatory. Do substancji wzbudzających świąd zalicza się większość mediatorów stanu zapalnego, a przede wszystkim histaminę . Większą podatność na odczuwanie świądu w ciąży tłumaczy się podwyższonym stężeniem estrogenów i progesteronu, które wykazują działanie immunomodulujące. W powstawaniu świądu mają znaczenie także uwarunkowania genetyczne – u ponad 50% kobiet dotkniętych tą dolegliwością stwierdza się antygeny zgodności tkankowej należące do grupy HLA-B8 i HLA-BW16.
We wczesnym etapie ciąży świąd skóry najczęściej jest spowodowany tendencją do jej nadmiernego wysuszania się oraz większą podatnością na odczyny alergiczne. Ponieważ gruczoły piersiowe od samego początku przygotowują się do wytwarzania pokarmu, biust staje się tkliwy i zaczyna rosnąć już w pierwszych tygodniach ciąży. Napinanie i rozciąganie skóry na piersiach wywołuje uczucie swędzenia, które choć jest mało charakterystyczne, można zaliczyć do jednego z pierwszych objawów ciąży.
Choroby pępka
Przyczyną zakażenia pępka zwykle są gronkowce. Zakażenie rozwija się w obrębie kikuta pępowinowego u noworodków. W krajach rozwiniętych występuje rzadko. W pierwszym etapie powoduje zapalenie pępka, ale łatwo może szerzyć się poprzez naczynia pępkowe, co doprowadzi do zapalenia otrzewnej, a w konsekwencji do posocznicy.
Zapalenie pępka częściej dotyczy dzieci z zaburzeniami w układzie odpornościowym. W leczeniu zwykle stosuje się antybiotykoterapię w kierunku niszczenia bakterii odpowiedzialnych za zakażenie.
Czasami miejsce po odpadnięciu pępowiny u niemowlęcia nie goi się prawidłowo. W dnie pępka pojawia się wtedy czerwony, sączący guzek. Jest to tak zwany „ziarniniak pępka”. Ziarniniak jest to przerastająca, zakażona i niegojąca się tkanka ziarninowa.
Stan ten wymaga konsultacji lekarza. Leczenie polega na stosowaniu maści z antybiotykiem, częstego przemywania pępka, a w wybranych przypadkach drobnego zabiegu polegającego na podwiązaniu szypuły ziarniniaka.
Uwypuklenie dna pępka świadczy o obecności przepukliny, czyli otworu w powłokach jamy brzusznej. W wypadku zauważenia przepukliny należy zasięgnąć porady lekarza.
Możliwe jest stosowanie leczenia zachowawczego polegającego na zakładaniu specjalnych plastrów zbliżających mięśnie proste brzucha, co pozwala na zamknięcie otworu przepukliny. Leczenie to przynosi w wielu wypadkach bardzo dobre efekty. Duże przepukliny jednak najczęściej wymagają leczenia operacyjnego.
- Guz pępka (tzw. guz siostry Mary Joseph)
Zwykle cechuje się nieregularnym odgraniczeniem i twardą konsystencją, może być bolesny. Powierzchnia zmiany często jest owrzodziała lub martwicza, może występować krwista, surowicza lub ropna wydzielina.
Zwykle wskazuje na występowanie rozsianych nowotworów: jelita grubego, żołądka, jajnika bądź trzustki, które przedostają się „na zewnątrz” wzdłuż więzadła prowadzącego z jamy brzusznej do pępka. Dość często guzki te są pierwszym objawem niewykrytego wcześniej raka.
Swędzenie różnych części ciała w ciąży
Problem swędzącej skóry w ciąży może obejmować różne części kobiecego ciała:
- brzuch – przyczyną świądu jest adaptacja skóry do szybkiego rozciągania powłok brzusznych zwiększających objętość pod naporem rosnącej macicy,
- piersi – biust w trakcie ciąży może powiększyć się nawet o dwa-trzy rozmiary. Tak szybkiemu rośnięciu piersi może towarzyszyć świąd,
- uda i pośladki – rosnąca masa ciała powoduje odkładanie się tkanki tłuszczowej w tych okolicach, napinanie skóry i uczucie swędzenia,
- okolice intymne – pod wpływem działania hormonów ciążowych może dojść do zmian we florze bakteryjnej, przez co łatwiej o infekcję intymną, której jednym z objawów może być uporczywy świąd,
- dłonie i stopy – jeśli uporczywy świąd dotyczy wewnętrznej strony dłoni oraz podeszw stóp i nasila się wieczorem, może być to przejaw poważniejszego schorzenia – cholestazy ciężarnych,
- okolice odbytu – przyczyną swędzenia mogą być hemoroidy, które dają o sobie znać podczas pojawiających się w ciąży zaparć. Rzadziej świąd tych okolic jest wywołany obecnością pasożytów (owsiki).
Wykwity wtórne
Nadżerka jest powierzchownym ubytkiem naskórka, który ustępuje bez pozostawienia blizny. Nadżerki tworzą się w miejscu wykwitów pierwotnych: pęcherzyków, pęcherzy, krost, sączących grudek.
Przeczos
Fot. 9. Przeczos
Przeczos linijny ubytek naskórka będący następstwem drapania. Odmiennie niż nadżerki, przeczosy występują w skórze niezmienionej na skutek mechanicznych urazów.
Pęknięcie, szczelina
Pęknięcie, szczelina jest płytkim linijnym ubytkiem skóry dotyczącym głównie naskórka. Występuje w okolicach, gdzie skóra narażona jest na napinanie i rozciąganie (okolica otworów naturalnych, brodawek sutkowych, dużych stawów). Czynnikami predysponującymi do pęknięć są: suchość skóry i jej wzmożone rogowacenie (rogowiec dłoni i stóp), obrzęk i stan zapalny (wyprzenia drożdżakowe, grzybica stóp międzypalcowa).
Rozpadlina
Rozpadlina różni się od pęknięcia głębszym usadowieniem, sięgającym do skóry właściwej. Zmiany te łatwiej ulegają wtórnemu zakażeniu, goją się z pozostawieniem blizny.
Łuska
Fot. 10. Łuska
Fot. 11. Strup
Fot. 12. Owrzodzenie
Łuska jest wykwitem powstającym w wyniku niepełnego oddzielania się powierzchownych, zrogowaciałych warstw naskórka.
Ze względu na wielkość łusek wyróżniamy: złuszczanie otrębiaste (łupież skóry owłosionej głowy, przyłuszczyca plackowata drobnoogniskowa, odra) i złuszczanie płatowe (erytrodermie, płonica, choroba Kawasakiego).
Strup
Strup – wykwit powstający na skutek zasychania na powierzchni skóry płynu surowiczego, ropnego lub surowiczo-krwawego z resztkami rozpadłych komórek, krwinek i bakterii. Następstwem strupów pokrywających nadżerki są przejściowe przebarwienia, natomiast pokrywających owrzodzenia – blizny.
