Jak rozpoznać raka - Objawy, Diagnoza i Profilaktyka
Objawy raka
Rak to choroba, która może dotknąć każdego z nas. Niestety, często nie daje ona żadnych objawów na początku swojego rozwoju, co utrudnia jej wczesne wykrycie. Jednak istnieją pewne sygnały, na które powinniśmy zwrócić uwagę, aby móc szybko zareagować i podjąć odpowiednie kroki.
Jednym z najczęstszych objawów raka jest utrata wagi. Jeśli zauważysz, że tracisz na wadze bez wyraźnego powodu, warto skonsultować się z lekarzem. Utrata wagi może być spowodowana przez wiele czynników, ale w przypadku raka jest to często wynik zmian metabolicznych, które zachodzą w organizmie.
Innym objawem raka jest zmiana w wyglądzie skóry. Może to być zmiana koloru, pojawienie się plam lub znamion, a także owrzodzenia, które nie goją się przez dłuższy czas. Jeśli zauważysz takie zmiany na swojej skórze, warto skonsultować się z dermatologiem.
Ból jest również jednym z objawów raka. Może to być ból w okolicy guza, ale także ból w innych częściach ciała, który nie ustępuje pomimo stosowania leków przeciwbólowych. Warto pamiętać, że ból może być spowodowany przez wiele czynników, ale jeśli jest to ból trwający dłużej niż kilka dni, warto skonsultować się z lekarzem.
Innym objawem raka jest zmiana w wyglądzie piersi. U kobiet może to być zmiana kształtu lub wielkości piersi, a także pojawienie się guzków lub zgrubień. U mężczyzn może to być powiększenie piersi lub pojawienie się guzków w okolicy sutka. Jeśli zauważysz takie zmiany, warto skonsultować się z lekarzem.
Objawem raka może być także zmiana w wyglądzie kału. Może to być krew w kale, zmiana koloru lub konsystencji kału, a także biegunka lub zaparcia. Jeśli zauważysz takie zmiany, warto skonsultować się z gastroenterologiem.
Innym objawem raka jest zmiana w wyglądzie moczu. Może to być krew w moczu, zmiana koloru lub zapach, a także ból podczas oddawania moczu. Jeśli zauważysz takie zmiany, warto skonsultować się z urologiem.
Warto pamiętać, że objawy raka mogą być bardzo różne i zależą od rodzaju choroby oraz jej zaawansowania. Dlatego ważne jest, aby regularnie wykonywać badania profilaktyczne i skonsultować się z lekarzem, jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy.
10 najczęstszych objawów raka
- Zmiany skórne (na wardze, w jamie ustnej, narządach płciowych) w postaci owrzodzeń, zmiana wyglądu znamienia, krwawienie z brodawki
- Asymetria piersi lub innej części ciała, powiększone węzły chłonne
- Zaburzenia ze strony układu pokarmowego (trudności w połykaniu, uczucie pełności w nadbrzuszu, zaparcia, biegunki, krew w stolcu)
- Utrata wagi i niekontrolowane chudnięcie
- Osłabienie, zmęczenie, apatia, problemy ze snem
- Krwioplucie, długotrwała chrypka, zmiana charakteru kaszlu
- Krwawienia i nieprawidłowe wydzieliny z dróg rodnych
- Krwiomocz, parcie na mocz, trudności w oddawaniu moczu
- Ból, duszność, przewlekła gorączka, nocne poty
- Poranne wymioty, zaburzenia świadomości, napady padaczkowe
ZOBACZ WIĘCEJ: OBJAWY POSZCZEGÓLNYCH NOWOTWORÓW
Jak wykryć nowotwór – badania
W onkologii najważniejsze jest wczesne rozpoznawanie zmian ogniskowych tzn. w okresie, gdy nie powodują one objawów klinicznych. Za pomocą niektórych nowoczesnych metod obrazowania (ultrasonografia, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, pozytonowa tomografia emisyjna, scyntygrafia czy zdjęcia rentgenowskie) możliwe jest wykrycie nieprawidłowych ognisk (guzów) o średnicy poniżej 10 mm.
Ocena charakteru tak małych zmian nie zawsze jest jednak możliwa. Konieczna jest wówczas dalsza specjalistyczna diagnostyka. Metody obrazowe w diagnostyce onkologicznej umożliwiają m.in.: wykrywanie i wczesne rozpoznanie nowotworu, dostarczenie informacji o umiejscowieniu, morfologii czy rozległości guza, monitorowanie zabiegów diagnostyczno-terapeutycznych (np. biopsji), ocenę naczyń krwionośnych do planowanych zabiegów, ocenę powikłań po zastosowanym leczeniu, wykrywanie przerzutów, ocenę guza resztkowego i czy kontrolę po terapii.
Do podstawowych badań obrazowych służących wykrywaniu nowotworów należą:
Badania z użyciem promieni X
- radiodiagnostyka konwencjonalna – zdjęcia RTG przeglądowe, warstwowe i celowane, prześwietlenie – skopia, badania RTG kontrastowe,
- tomografia komputerowa (TK) – badanie podstawowe, badanie po podaniu środka cieniującego, perfuzja TK, angiografia TK
- badania naczyniowe – angiografia cyfrowa (DSA)
Badania obrazowe bez użycia promieni RTG
- ultrasonografia (USG – konwencjonalna, dopplerowska, obrazowanie harmoniczne, przestrzenne 3D/4D)
- rezonans magnetyczny (MR) – badanie konwencjonalne, czynnościowe: perfuzja MR, spektroskopia MR.
Badania radioizotopowe
- konwencjonalna scyntygrafia
- SPECT, SPECT/KT, pozytonowa tomografia emisyjna PET, PET/KT
Pierwsze objawy raka
Wczesna wykrywalność nowotworów ma kluczowe znaczenie dla skuteczności terapii onkologicznej. Chorzy z nowotworami rozpoznanymi we wcześniejszych stopniach zaawansowania mają znacznie większe szanse na wyleczenie. Potencjalne objawy raka powinny skłonić do szybkiej wizyty u specjalisty. Warunkiem sukcesu jest czujność onkologiczna, która powinna obowiązywać zarówno lekarzy, jak i społeczeństwo.
Jak podkreślają eksperci, kluczowe jest dążenie do rozpoznawania nowotworów złośliwych we wczesnych stadiach klinicznego zaawansowania. Należy pamiętać, że szansa wyleczenia chorych z tej grupy jest znacząco większa niż chorych z uogólnionym, przerzutowym procesem nowotworowym.
Początkowe fazy rozwoju nowotworów złośliwych często są bezobjawowe lub skąpo objawowe. Wczesne objawy raka bywają niecharakterystyczne i uznawane za związane z banalnymi schorzeniami, takimi jak przeziębienie lub niestrawność.
Zdarza się, że symptomy choroby nowotworowej są składane na karb podeszłego wieku lub przemęczenia. Objawy raka mogą być związane z konkretnym umiejscowieniem nowotworu, mogą także stanowić jego ogólnoustrojową manifestację.
Społeczeństwo, jak i lekarzy powinna obowiązywać tzw. czujność onkologiczna, wyrażająca się m.in. edukowaniem, znajomością i aktywnym poszukiwaniem potencjalnych symptomów i objawów raka, a w przypadku ich stwierdzenia – szybkim rozpoczęciem podstawowej diagnostyki.
Warto pamiętać, że nie wystarczy sama znajomość objawów raka. Wystąpienie niepokojących symptomów powinno być rozumiane jako sygnał konieczności szukania pomocy medycznej.
