Jak leczyć alergię kontaktową?

Alergia skórna u dzieci. Jak ją rozpoznać?

Alergia skórna u dzieci może być powodowana różnymi czynnikami, w tym także kontaktowymi.

Najczęściej jednak w tym kontekście wspomina się o atopowym zapaleniu skóry. AZS jest schorzeniem, które towarzyszy człowiekowi przez całe życie, ale występuje w trzech dających się wyodrębnić fazach: niemowlęcej, dziecięcej i dorosłej.

Często jego objawy są obserwowane już około 3-4 miesiąca życia.

Co niezwykle ważne, główną przyczyną występowania objawów AZS u najmłodszych są pojawiające się wtedy pierwsze alergie pokarmowe, w tym w szczególności na alergia na białka mleka krowiego, ale też na inne produkty, które są stopniowo wprowadzane do diety po szóstym miesiącu życia. Dlatego też zagadnienia te często rozpatruje się łącznie.

Oprócz tego należy pamiętać, że problemy dermatologiczne związane z niewłaściwą odpowiedzią na składniki pożywienia mogą się objawiać w inny sposób, bez związku z AZS.

Jak rozpoznać tego typu alergię skórną u dziecka? Na co należy zwrócić uwagę?

Objawy alergii skórnej u dzieci

Związana z AZS alergia skórna u niemowlaka daje bardzo charakterystyczne objawy. Typowy dla pierwszej fazy choroby jest ostry stan zapalny skóry ze zmianami grudkowo-pęcherzykowymi na podłożu rumieniowym, z których następnie powstają nadżerki i strupy.

W klasycznych przypadkach wykwity najczęściej lokalizują się na policzkach i owłosionej skórze głowy, ale w cięższych przypadkach mogą obejmować całą twarz, tułów, pośladki oraz kończyny. Towarzyszą temu uczucie niepokoju, rozdrażnienie oraz bezsenność.

Faza druga, czyli dziecięca, stanowi kontynuację niemowlęcej, bądź też choroba objawia się wówczas po raz pierwszy. Typowe na tym etapie są ogniska rumieniowe z niewielkimi grudkami, nadżerkami i przeczosami.

Są one umiejscowione przede wszystkim na zgięciach łokci i kolan, a także na nadgarstkach, dłoniach, stopach oraz karku. Tego typu alergia skórna u dziecka powoduje też bardzo silny świąd, który u maluchów po ukończeniu pierwszego roku życia powoduje rozdrapywanie skóry.

Lek na alergię skórną. Co powinny zawierać?

Jak leczyć alergię skórną? W zależności od danej jednostki chorobowej oraz nasilenia objawów, zaleca się eliminację lub ograniczenie ekspozycji na czynniki alergizujące, a jeśli to nie pomoże wdrożyć trzeba terapię z użyciem leków przeciwhistaminowych lub glikokortykosteroidów.

Początek treści sponsorowanej

Uciążliwe objawy alergii takie jak katar, łzawienie oczu czy wysypka towarzyszą nam przez cały rok. Dobrym sposobem na zwalczanie tych dolegliwości będzie lek w postaci tabletki z bilastyną, która działa przeciwhistaminowo, hamuje powstawanie bąbli oraz zmniejsza zaczerwienienia skóry. Lek przeznaczony jest dla dorosłych oraz młodzieży od 12. roku życia. KLIKNIJ TUTAJ i sprawdź jak zmniejszyć objawy alergii.

Koniec treści sponsorowanej

Niezwykle ważną rolę w mechanizmie reakcji alergicznych odgrywa histamina. Jest to amina będąca mediatorem stanów zapalnych.

Działa ona poprzez pobudzenie tzw. receptorów H, efektem czego są skurcze mięśni gładkich, zwiększenie przepuszczalności naczyń, obrzęki, zaczerwienienia, bąble i inne zmiany skórne wraz z towarzyszącym im bólem i świądem.

Leki przeciwhistaminowe blokują receptory H1, a tym samym hamują działanie histaminy. Są one dostępne między innymi w tabletkach, kroplach doustnych, syropach, roztworach do picia, kapsułkach. Na alergie skórne zaleca się stosować leki II generacji, takie jak cetyryzyna i kilka innych podobnych.

Drugą grupę leków stanowią glikokortykosteroidy, potocznie nazywane sterydami. Są to środki hormonalne wykazujące silne działanie przeciwzapalne, a dzięki temu skutecznie łagodzące objawy między innymi alergii.

Wielu pacjentów pyta o antybiotyki na alergię skórną. Należy wyjaśnić, że substancje antybiotyczne mają działanie przeciwbakteryjne i niekiedy przeciwgrzybicze. Stosowanie ich na alergię jest zatem całkowicie bezcelowe, co więcej, może być szkodliwe. Nadużywanie tego typu leków często prowadzi do zmniejszenia ich skuteczności przy różnych infekcjach.

Domowe sposoby na alergię skórną. Co stosować?

Najskuteczniejsze domowe sposoby na alergię to unikanie kontaktu z substancjami powodującymi bezpośrednie reakcje uczuleniowe, takimi jak nikiel czy lateks, a także eliminacja z diety składników zawierających alergeny szkodliwe dla danej osoby.

Tego typu postępowanie wpisuje się we wszystkie rekomendacje naukowe. Pozostałe metody mogą stanowić wsparcie dla profesjonalnego leczenia, aczkolwiek nie zastępują go.

Są też takie, które są zupełnie nieskuteczne, a przynajmniej brak jest dowodów na ich efektywność.

Istnieje szereg roślin leczniczych, których stosowanie może łagodzić objawy, działając przeciwhistaminowo, przeciwświądowo, kojąco, nawilżająco.

Wśród produktów przynoszących ulgę w alergiach skórnych wymieniane są między innymi:

  • olej z czarnuszki,
  • oczar wirginijski,
  • ocet jabłkowy,
  • aloes,
  • rumianek,
  • melisa,
  • miód.

Ale uwaga. Niektóre z nich same mogą uczulać - tak jest choćby w przypadku rumianku, który można pić, ale stosować też do przemywania skóry.

W tym drugim przypadku zaleca się wykonać próbę na małym fragmencie ciała. Alergizujący sam w sobie jest też miód, jednak stosowany w niewielkich dawkach może działać korzystnie, przy okazji zwiększając tolerancję organizmu (odczulanie).

Co jest dobre na alergie skórne ponadto? Warto wdrożyć specjalną dietę przeciwhistaminową, która ma na celu zmniejszenie podaży produktów żywnościowych zawierających histaminę, bądź też stymulujących jej wyrzut w organizmie.

Do pierwszej grupy należą między innymi sery długodojrzewające oraz ryby o ciemnym mięsie, do drugiej zaś m.in. czekolada, orzechy, szpinak, pomidory, truskawki.

Wielu pacjentów pyta o tabletki na alergie skórne bez recepty. Należą do tej grupy niektóre leki przeciwhistaminowe (szczegóły poniżej) a nawet sterydowe.

Łuszczyca to nie tylko choroba skóry

W trakcie wykonywania testów na plecy badanej osoby przykleja się testy płatkowe zawierające gotowe substancje (hapteny lub ich mieszanki). Testowane substancje nakłada się na skórę za pomocą specjalnych komór umocowanych na przylepcu. Komory wypełnia się testowanymi substancjami, a następnie nakleja na skórę pleców. W trakcie testów nie można moczyć pleców, należy również unikać gwałtownych ruchów i przepocenia.

Plastry z testowanymi substancjami pozostawia się na skórze badanego przez 48 godzin i później obserwuje reakcję skóry w określonych odstępach czasowych. U osób uczulonych na daną substancję, w miejscu wykonania testu, pojawiają się grudki czy pęcherzyki. Reakcja zapalna może mieć różne nasilenie, dlatego wyniki testu powinien zinterpretować lekarz.

Zaleca się przeprowadzenie co najmniej dwóch odczytów. Oceny reakcji skórnej dokonuje się bezpośrednio po zdjęciu przylepców, minimum po 2 dniach od ich naklejenia. Pierwszy odczyt przeprowadza się zwykle po 3, 4 dniach, drugi – po 7 dniach od rozpoczęcia testów.

Podobnie jak w przypadku innych testów skórnych, testy płatkowe należy wykonywać na skórze zdrowej. Niektóre leki zażywane przez pacjenta mogą powodować fałszywe odczyty w testach płatkowych. Kortykosteroidy oraz inne leki hamujące odporność komórkową powinny być odstawione na 2-3 tygodnie przed badaniem. Również antybiotyki o działaniu hamującym migrację limfocytów i makrofagów (penicyliny, tetracykliny itd.) nie powinny być podawane na 2 tygodnie przed całą procedurą.

Testów nie powinno się wykonywać na skórze zmienionej chorobowo oraz u osób w ciężkim stanie ogólnym. Przeciwwskazaniem do ich wykonania są ostre choroby infekcyjne oraz zaostrzenia chorób z autoagresji oraz nowotworów złośliwych, chyba że wykonanie testów jest niezbędne dla pacjenta (np. planowane implanty urządzeń medycznych przy podejrzeniu nietolerancji na ich materiały). Nie ma dowodów szkodliwego wpływu wykonania testów płatkowych podczas ciąży, jednak zgodnie z zasadą maksymalnej ostrożności testy u ciężarnych wykonuje się tylko w wyjątkowych przypadkach.

Przyczyny alergii skórnej

Przyczyny alergii skórnej są bardzo zróżnicowane. Najczęściej nieprawidłową reakcję wywołuje bezpośredni kontakt ciała z metalami, chemikaliami, składnikami pożywienia oraz roślinami.

Dobrze obrazuje to zestawienie ICD10, gdzie w kolejnych podkategoriach wyróżnione są różne typy alergicznego kontaktowego zapalenia skóry, występującego w odpowiedzi na:

  • metale,
  • substancje klejące,
  • kosmetyki,
  • leki
  • barwniki
  • inne środki chemiczne,
  • pokarmy,
  • rośliny.

W praktyce do czynników silnie alergizujących należą między innymi nikiel, chrom, cynk, kobalt, guma, lateks, terpentyna, formaldehyd oraz różne substancje znajdujące się w składzie kosmetyków.

Nie można zapominać, że na skórze objawiają się też czasem alergie wziewne (na przykład na pyłki roślin czy roztocza kurzu domowego) oraz pokarmowe (na białka określonych produktów spożywczych, takich jak truskawki, mleko, orzechy, kakao, jaja, zboża zawierające gluten).

U osób do tego predestynowanych, a więc alergików, układ odpornościowy wytwarza przeciwciała skierowane przeciw antygenom określonych alergenów. W następstwie tego uwalniane są różne substancje, takie jak histamina, które powodują reakcje zapalne - w tym przypadku reakcje skórne.

Skłonność do tego może być uwarunkowana genetycznie, istnieją też okoliczności zwiększające prawdopodobieństwo reakcji alergicznych oraz ich nasilenie, takie jak choćby silna i długotrwała ekspozycja na stres czy zmiany hormonalne w czasie ciąży i menopauzy.

Alergia skórna a tarczyca

Alergie skórne mogą współwystępować, a także być konsekwencją lub przyczyną innych schorzeń.

Zauważono na przykład, że alergie pokarmowe często nasilają objawy AZS. Innym przykładem złożonych zależności w tej materii jest związek alergii skórnej z tarczycą, a konkretnie chorobami autoimmunologicznymi (wywoływanymi autoagresją układu odpornościowego) tego gruczołu.

Jeśli u lekarza pediatry rozpoznano ząbkowanie, pomocne może być stosowanie zimnych gryzaków, ale także leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, które będą także zwalczać podwyższoną temperaturę ciała.

Czytaj dalej...

Do chorób o podłożu alergicznym zalicza się alergiczny nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry, pokrzywkę, astmę, obrzęk naczynioruchowy, wyprysk kontaktowy, alergię pokarmową oraz reakcje anafilaktyczne.

Czytaj dalej...

W ciężkich przypadkach pokrzywki szczególnie gdy dojdzie do obrzęku naczynioruchowego lekarz może zdecydować o podaniu doustnych glikokortykosteroidów te w maści przepisuje się bardzo rzadko - stosuje się je możliwie krótko, bo ich stosowanie wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi.

Czytaj dalej...

Za przykład może posłużyć nietolerancja cukru znajdującego się w mleku laktozy spowodowana niedoborem rozkładającej ją na dwie cząsteczki cukrów glukozy i galaktozy enzymu laktazy, umożliwiającej trawienie mleka.

Czytaj dalej...