U nas zapłacisz kartą
Badania diagnostyczne w przypadku łysienia androgenowego
Łysienie androgenowe typu żeńskiego
Łysienie androgenowe to zależna od androgenów postępująca utrata włosów typu niebliznowaciejącego. Dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet wszystkich ras. U większości kobiet nie stwierdza się zwiększonego stężenia androgenów, co może wskazywać na rolę innych mechanizmów niezależnych od wpływu tych hormonów. Hiperandrogenizm może być związany z zaburzeniami wewnątrzwydzielniczymi albo ze stosowaniem androgenów lub syntetycznych progesteronów. Występowanie łysienia androgenowego u kobiet przed okresem przekwitania przy prawidłowym poziomie androgenów jest uwarunkowane genetycznie, natomiast u kobiet po menopauzie występuje łysienie spowodowane zmniejszeniem stężenia estrogenów. Łysienie androgenowe typu żeńskiego może być również objawem zwiększonego stężenia androgenów spowodowanego chorobami ogólnoustrojowymi (np. chorobami przysadki mózgowej, zespołem policystycznych jajników, guzami jajników produkującymi androgeny, guzami nadnerczy, otyłością czy hiperandrogenizmem idiopatycznym).
Łysienie androgenowe typu żeńskiego dotyczy około 42% kobiet rasy białej po 50. roku życia.
Leczenie łysienia androgenowego
Jak do tej pory nie została opracowana jedna terapia, umożliwiająca osiągnięcie pełnych sukcesów w przebiegu leczenia. Stwierdzone jednak zostało, że lepsze wyniki leczenia zostały osiągnięte przez pacjentów, w przypadku których problem został wcześnie zdiagnozowany. Im wcześniej zostanie włączona terapia i prawidłowa pielęgnacja tym większy odrost i lepszy efekt jesteśmy w stanie osiągnąć.
Leczenie łysienia androgenowego obejmuje kilka aspektów.
- Prawidłowa pielęgnacja skóry. Jeśli łysieniu towarzyszy łupież, łojotok, stany zapalne należy wprowadzić odpowiednią kurację mającą zlikwidować problemy skórne. Zazwyczaj jest to kuracja uzupełniająca do właściwej kuracji hamującej proces łysienia, w przypadku zmian skórnych w bardziej zaawansowanym stanie jest to pierwszy krok kuracji. Należy pamiętać, że łysieniu androgenowemu bardzo często towarzyszy nasilony łojotok.
- Wykluczenie innych czynników, mogących mieć wpływ na wzmożone wypadanie włosów, głównie badania z krwi.
- Leczenie kierowane już na problem łysienia androgenowego- kuracja doustna, terapia zewnętrzna i zabiegi.
W artykule skupimy się na ostatnim punkcie. Leczenie łysienia androgenowego w przeważającej części opiera się na terapii zewnętrznej, czyli stosowanie różnego rodzaju ampułek, lotionów, koncentratów, które mają zminimalizować wypadanie włosów, stymulować podziały komórkowe w mieszku włosowym więc zwiększać odrost nowych włosów i najważniejsze zapobiegać miniaturyzacji mieszków włosowych.
Dostępne na rynku leki kierowane na łysienie androgenowe to:
Jak widać leki stosowane w leczeniu łysienia androgenowego niosą ze sobą bardzo duże ryzyko skutków ubocznych (oczywiście jest to sprawa indywidualna jak organizm zareaguje na leki), w związku z tym są coraz rzadziej wybierane przez pacjentów. W takich przypadkach z pomocą przychodzi właśnie trychologia. Produkty trychologiczne charakteryzują się wysoką skutecznością i praktycznie brakiem skutków ubocznych.
Przyczyny łysienia androgenowego
Badania wykazują że głównym czynnikiem powodującym łysienie androgenowe jest testosteron a jeszcze bardziej pochodna testosteronu – dihydrotestosteron (DHT). Są to męskie hormony – androgeny, które występują u mężczyzn ale również u kobiet.
Androgeny odgrywają ważną rolę w rozwoju seksualnym mężczyzn od urodzenia do dojrzewania. Regulują pracę gruczołów łojowych, wzrost apokrynowych włosów oraz libido. Wraz z wiekiem, androgeny stymulują wzrost włosów na twarzy, ale powstrzymują na skroniach i wierzchołku głowy, stan ten został nazwany „paradoksem androgennym”.
Hormony te w organizmie kontrolują one głównie funkcje układu rozrodczego zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Podstawowym hormonem z grupy androgenów jest testosteron. Produkowany on jest przez komórki Laydiga, ale może on pochodzić także z nadnerczy, chociaż w mniejszej ilości. Testosteron rozkładany jest przez enzym 5αreduktazę do 5α-dihydrotestosteronu (DHT). Ta forma hormonu wykazuje silniejsze działanie androgenne. Istnieją dwa różne typu enzymy 5αreduktazy jednak w mieszkach włosowych testosteron mediowany głównie przez typ II 5αreduktazy. Chociaż to nie skóra jest głównym źródłem syntezy androgenów, krążące w niej prohormony także wykazują zdolności androgenne. Mowa o DHEA i androstendionie, które w gruczołach potowych i brodawkach włosów mogą być transformowane do DHT i testosteronu. Mężczyźni z łysieniem androgenowym zazwyczaj mają wyższe stężenie 5α reduktazy. Najwyższe stężenie 5α reduktazy występuje na skórze głowy. Wspomniane hormony, jako androgeny o silnym działaniu, regulują procesy fizjologiczne, prawidłowo stymulują produkcję włosów terminalnych w różnych okolicach ciała ( okolice pachwin, broda), wywierają odmienny efekt na wzrost włosów w genetycznie predysponowanych miejscach takich jak okolice czoła i szczytu owłosionej skóry głowy. W okolicach łysiejących zwiększone jest stężenie DHT dlatego też hormon ten jest najbardziej istotnym androgenem w patogenezie AGA. Potwierdzają to badania na mężczyznach z wrodzonym niedoborem 5αreduktazy u których nie dochodzi do łysienia.
Przyjęto, że głównym miejscem działania androgenów w mieszku jest brodawka włosa. Komórki te mają małą ilość receptorów AR o wysokim powinowactwie. Receptory te odpowiedzialne są za wrażliwość komórek na androgeny. Na owłosionej skórze głowy wrażliwość na androgeny i i rozmieszczenie AR są ograniczone do konkretnych regionów. Na tej podstawie tłumaczy się zazwyczaj słaby efekt androgenny w okolicy potylicznej.
Jakie są metody leczenia łysienia androgenowego typu męskiego?
Łysienie androgenowe typu męskiego można pozostawić bez leczenia. Jest ono wskazane, jeżeli łysienie powoduje dyskomfort u pacjenta.
W leczeniu ogólnym stosuje się finasteryd. To substancja, która blokując enzym 5α-reduktazy, hamuje powstawanie pochodnej testosteronu – DHT. Lek zatrzymuje wypadanie włosów oraz indukuje odrost. Lek należy stosować długoterminowo. Jego odstawienie prowadzi do powrotu – w ciągu roku – do stanu wyjściowego. Około 2% pacjentów zgłasza działania niepożądane zaburzenia czynnościowe sfery seksualnej.
Lekiem zmniejszającym stężenie DHT w surowicy jest też dutasteryd. Ponieważ w Polsce jest on zarejestrowany do leczenia umiarkowanych i ciężkich objawów łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, jego stosowanie w leczeniu AGA jest off-label, czyli niezgodnie z Kartą Charakterystyki Produktu Leczniczego (jest to dopuszczalna praktyka).
W leczeniu miejscowym najszersze zastosowanie znalazł minoksydyl dostępny w dwóch stężeniach: 2% i 5%. Wywiera on efekt rozszerzający naczynia mieszków włosowych, powoduje stymulację mitoz komórek mieszka włosowego i przedłuża okres wzrostu włosów. Nie działa na drodze hormonalnej i należy go stosować w sposób ciągły.
Alternatywnym leczeniem jest leczenie chirurgiczne, polegające na przeszczepieniu włosów. Należy jednak pamiętać, że metoda ta nie hamuje postępu choroby, a jedynie łagodzi jej skutki.
