U nas zapłacisz kartą
Jak skutecznie leczyć łysienie androgenowe?
Łysienie androgenowe – co to jest?
Łysienie androgenowe to najczęstsza przyczyna wypadania włosów, może dotyczyć zarówno kobiet jak i mężczyzn. Spowodowana jest nadmiarem męskich hormonów czyli androgenów oraz innymi zmianami hormonalnymi. Androgeny to hormony, które występują w organizmie i mają min. wpływ na porost włosów.
U kobiet często występuje nadwrażliwość na ten hormon, która może być spowodowana chorobami jajników , otyłością, guzami nadnerczy oraz przyjmowaniem leków, w tym hormonalnych.
Inne przyczyny mające wpływ na występowanie łysienia to stresujący tryb życia, może występować również genetycznie. U kobiet po okresie menopauzy łysienie androgenowe wywołane jest zmniejszeniem stężenia damskich hormonów – estrogenów.
Diagnostyka łysienia androgenowego
Rozpoznanie łysienia androgenowego w głównej mierze opiera się na dobrze przeprowadzonym wywiadzie medycznym - należy ustalić kiedy nastąpił początek choroby, jaka jest jej dynamika, czy w rodzinie były już przypadki łysienia.
Trycholog lub dermatolog przeprowadza także trichoskopię - rodzaj badania wideodermatoskopowego, który umożliwia zobrazowanie skóry głowy w dużym przybliżeniu, wykonuje się ją w okolicy czołowo-skroniowej, ciemieniowej oraz potylicznej.
Ocenia się w niej całkowitą liczbę oraz grubość łodyg włosów, ilość jednostek włosowo-łojowych zawierających jeden, dwa lub trzy mieszki, obecność włosów meszkowych, przebarwień okołomieszkowych, czopów rogowych i pustych ujść mieszków.
Diagnostyka obejmuje także wykonanie badań laboratoryjnych w celu wykluczenia zaburzeń predysponujących do wypadania włosów - morfologia krwi i ocena gospodarki żelazowej, ocena funkcji tarczycy, badania stężenia kortyzolu, prolaktyny, estradiolu i progesteronu oraz testosteronu i jego metabolitów.
Łysienie może przebiegać także na podłożu grzybiczym, w uzasadnionych przypadkach warto wykonać badanie mykologiczne.
Niekiedy zasadne jest wykonanie trichoskopii - oceny mikroskopowej 50-100 cebulek włosowych, wcześniej pobranych z różnych obszarów głowy. Ostatecznie wykonać można także biopsję i badanie histopatologiczne skóry okolicy skroniowo-ciemieniowej.
Łysienie androgenowe - czy przeszczep włosów jest skuteczny?
Łysienie androgenowe to najczęstsza przyczyna utraty włosów u osób dorosłych, dotyczy zarówno mężczyzn jak i kobiet. Zmiany nasilone są szczególnie w okolicy czołowo-skroniowej i ciemieniowej czyli w obszarach największej koncentracji receptorów androgenowych.
Łysienie androgenowe jest to przewlekła choroba dermatologiczna, która polega na stopniowej utracie włosów na głowie bez pozostawiania blizn .
Łysienie spowodowane jest nadmierną aktywacją receptorów androgenowych u osób do tego predysponowanych. Skutkuje to postępującą miniaturyzacją mieszka i ostatecznie utratą zdolności produkcji włosa. Choroba może objawiać się nagłym wypadnięciem dużej ilości włosów, długoletnim wypadaniem niewiele większej (100-300 sztuk) od standardowej ilości (50 sztuk) włosów lub przebiegać z okresami zaostrzeń i remisji.
Łysienie androgenowe jest najczęstszą przyczyną utraty włosów u osób dorosłych, zarówno mężczyzn, jak i kobiet - dotyczy do 80% męskiej populacji i do 50% damskiej. Pierwsze początki choroby mogą być zauważalne już w wieku dojrzewania (około 13 roku życia), jednak choroba najczęściej rozpoczyna się w 3 dekadzie życia lub w okresie andro- i menopauzy. Prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem , bardziej narażone są osoby należące do rasy kaukaskiej.
Leczenie łysienia androgenowego należy rozpocząć na wczesnym etapie choroby, gdyż proces degradacji mieszka ma charakter nieodwracalny . Rolą terapii jest zahamowanie patologicznego procesu, w tym celu stosuje się leki działające protekcyjnie na mieszki włosowe lub hamujące produkcję szkodliwego do włosów dihydrotestosteronu. Jeśli choroba jest już zaawansowana, dobrym kosmetycznym efektem cieszy się autoprzeszczep włosów.
Leczenie
Łysienie androgenowe nie jest chorobą zagrażającą zdrowiu i życiu, nie ma tu konieczności włączania leczenia. Terapię proponuje się osobom, które odczuwają dyskomfort z powodu utraty włosów i chcą temu zaradzić. Należy jednak pamiętać, że im wcześniej rozpocznie się stosowanie leków, tym większa jest szansa na odwrócenie patologicznych zmian w obrębie mieszków włosowych.
Sposoby leczenia u mężczyzn
Powszechnym preparatem do miejscowego stosowania na skórę głowy jest minoksydyl w formie 2% lub 5% roztworu (DX2, Alocutan, Loxon, Minovivax). Rozszerza on naczynia krwionośne skóry głowy co zwiększa napływ substancji odżywczych i tlenu do mieszka włosowego oraz sprzyja produkcji nowych naczyń.
Pierwsze efekty terapii w postaci zwiększenia ilości włosów meszkowych i ograniczenia wypadania obserwuje się po około 2 miesiącach, jednak na intensywny wzrost włosów trzeba poczekać co najmniej 12 miesięcy.
Najlepsze rezultaty osiąga się u mężczyzn z przerzedzeniem włosów czubka głowy, lek gorzej działa w przypadku zakoli. Warto także wspomnieć, że równoczesne lub wcześniejsze stosowanie kwasu salicylowego (aspiryny) ogranicza skuteczność minoksydylu.
Minoksydyl początkowo używano był doustnie jako lek na nadciśnienie, jednak zauważono, że wywołuje on hipertrychozę - nadmierny porost włosów na całym ciele lub w niektórych jego okolicach.
Jest to również jedno z działań niepożądanych miejscowej formy leku, szczególnie jeśli stosuje się zbyt dużą dawkę, która wchłania się do krwiobiegu lub włosy potraktowane roztworem mają kontakt z twarzą. Wśród innych częstych działań niepożądanych leku wyróżniamy wyprysk kontaktowy oraz przejściowe wzmożone wypadanie włosów, które ustępuje samoistnie.
Drugim lekiem zarejestrowanym w terapii łysienia androgenowego u mężczyzn jest finasteryd (Finahit, Finaster, Hyplafit) w dawce 1 mg stosowany doustnie. Jest to substancja hamująca enzym 5alfa-reduktazę i tym samym przejście testosteronu w dihydrotestosteron.
Przyczyny łysienia androgenowego
Badania wykazują że głównym czynnikiem powodującym łysienie androgenowe jest testosteron a jeszcze bardziej pochodna testosteronu – dihydrotestosteron (DHT). Są to męskie hormony – androgeny, które występują u mężczyzn ale również u kobiet.
Androgeny odgrywają ważną rolę w rozwoju seksualnym mężczyzn od urodzenia do dojrzewania. Regulują pracę gruczołów łojowych, wzrost apokrynowych włosów oraz libido. Wraz z wiekiem, androgeny stymulują wzrost włosów na twarzy, ale powstrzymują na skroniach i wierzchołku głowy, stan ten został nazwany „paradoksem androgennym”.
Hormony te w organizmie kontrolują one głównie funkcje układu rozrodczego zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Podstawowym hormonem z grupy androgenów jest testosteron. Produkowany on jest przez komórki Laydiga, ale może on pochodzić także z nadnerczy, chociaż w mniejszej ilości. Testosteron rozkładany jest przez enzym 5αreduktazę do 5α-dihydrotestosteronu (DHT). Ta forma hormonu wykazuje silniejsze działanie androgenne. Istnieją dwa różne typu enzymy 5αreduktazy jednak w mieszkach włosowych testosteron mediowany głównie przez typ II 5αreduktazy. Chociaż to nie skóra jest głównym źródłem syntezy androgenów, krążące w niej prohormony także wykazują zdolności androgenne. Mowa o DHEA i androstendionie, które w gruczołach potowych i brodawkach włosów mogą być transformowane do DHT i testosteronu. Mężczyźni z łysieniem androgenowym zazwyczaj mają wyższe stężenie 5α reduktazy. Najwyższe stężenie 5α reduktazy występuje na skórze głowy. Wspomniane hormony, jako androgeny o silnym działaniu, regulują procesy fizjologiczne, prawidłowo stymulują produkcję włosów terminalnych w różnych okolicach ciała ( okolice pachwin, broda), wywierają odmienny efekt na wzrost włosów w genetycznie predysponowanych miejscach takich jak okolice czoła i szczytu owłosionej skóry głowy. W okolicach łysiejących zwiększone jest stężenie DHT dlatego też hormon ten jest najbardziej istotnym androgenem w patogenezie AGA. Potwierdzają to badania na mężczyznach z wrodzonym niedoborem 5αreduktazy u których nie dochodzi do łysienia.
Przyjęto, że głównym miejscem działania androgenów w mieszku jest brodawka włosa. Komórki te mają małą ilość receptorów AR o wysokim powinowactwie. Receptory te odpowiedzialne są za wrażliwość komórek na androgeny. Na owłosionej skórze głowy wrażliwość na androgeny i i rozmieszczenie AR są ograniczone do konkretnych regionów. Na tej podstawie tłumaczy się zazwyczaj słaby efekt androgenny w okolicy potylicznej.
