Stan zapalny skóry - wyprysk - krzyżówka wyzwań

Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) – przyczyny

1. Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
   • nikiel, np. biżuteria, wykończenia odzieży (zamki, guziki), okulary
   • chrom (metale, cement, skóra garbowana)
   • kobalt (metale, cement)
   • formaldehyd (odzież, lakier do paznokci, tworzywa sztuczne)
   • substancje zapachowe (perfumy, olejki eteryczne, kosmetyki)
   • balsam peruwiański (perfumy)
   • konserwanty (podłoże leków stosowanych miejscowo, kosmetyki)
   • przyśpieszacze wulkanizacji i przeciwutleniacze gumy (rękawiczki lateksowe, bielizna, buty, lycra, oleje techniczne)
   • leki (neomycyna, benzokaina)
   • barwniki (farby do włosów i tkanin)
   • kalafonia (kleje, papier, pokosty)
   • lanolina (kremy)
   • monomery akrylu (cement ortopedyczny).
     Czynniki ryzyka rozwoju alergicznego kontaktowego zapalenie skóry nie są znane, ale wydaje się, że duże znaczenie ma predyspozycja genetyczna.
2. Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia
   Powstaje w wyniku kontaktu skóry ze stężoną substancją drażniącą (np. silne kwasy albo zasady, wybielacze) albo w wyniku przewlekłego działania mniej stężonej substancji powodującej wysuszenie skóry i uszkodzenie naskórka.
   Substancje drażniące:
   • mydła i detergenty
   • alkohole i środki odkażające
   • kwasy i ługi
   • rozpuszczalniki organiczne, smary, oleje techniczne, benzyna, olej napędowy
   • żywice i kleje
   • farby, tusze i werniksy
   • cement, beton, gips
   • środki owadobójcze i grzybobójcze
   • nawozy sztuczne
   • włókna szklane.
3. Fotoalergiczne lub fototoksyczne kontaktowe zapalenie skóry
   Przyczyny fototoksycznego kontaktowego zapalenie skóry, to np. dziegieć, furokumaryny (np. psolareny stosowane leczniczo lub zawarte w owocach, zwłaszcza w limonkach i jarzynach), czerwień bengalska (stosowana w okulistyce), niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, pochodne kwasu propionowego (np. ibuprofen).
   Przyczyny fotoalergicznego kontaktowego zapalenia skóry, to np. kosmetyki z filtrem UV, substancje zapachowe, środki odkażające, leki przeciwgrzybicze.

Jakie produkty stosować na podrażnioną skórę?

Podrażniona skóra może w bardzo dużym stopniu negatywnie oddziaływać na nasze samopoczucie, a także mieć wpływ na wykonywanie codziennych obowiązków czy kontakty z innymi. Jak nietrudno zauważyć, objawy podrażnionej skóry mogą okazać się bardzo uciążliwe.

Dlatego też w przypadku codziennej pielęgnacji warto wprowadzić produkty, które będą ją we właściwy sposób pielęgnować. Na problemy z różnymi podrażnieniami przede wszystkim poleca się dermokosmetyki.

Dermokosmetyki to specjalne produkty przeznaczone dla podrażnionej skóry, wrażliwej, reaktywnej czy problemowej. Tym, co wyróżnia dermokosmetyki na tle innych produktów, jest potwierdzona hipoalergiczność, a także wysoka zawartość substancji o działaniu kojącym i łagodzącym. Dermokosmetyki charakteryzują się bardzo łagodną formułą, dzięki czemu większość z nich może być stosowana zarówno przez dorosłych, jak i dzieci.

W jaki sposób powinna być pielęgnowana skóra podrażniona? W jej rutynie pielęgnacyjnej nie powinno zabraknąć kosmetyku, który będzie odpowiedni zarówno do mycia twarzy, jak i ciała. Tutaj na szczególną uwagę zasługuje krem myjący Lipikar Syndet AP+ od La Roche-Posay. To produkt do mycia podrażnionej skóry noworodków, niemowląt czy też dorosłych, skłonnej do atopii. W natychmiastowy sposób koi i jednocześnie pozwala zredukować silną suchość, która może pojawiać się po kąpieli lub prysznicu. Lipikar Syndet AP+ jest rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Dermatologiczne. W jego składzie występują łagodne środki powierzchniowo czynne, nie znajdziemy w nim natomiast wysuszającego mydła. Oprócz tego został wzbogacony ochronnym masłem shea, kojącym niacynamidem oraz Aqua Posae Filiformis, opatentowanym składnikiem aktywnym.

Co robić w razie wystąpienia objawów?

Natychmiast przerwij kontakt z substancją, którą podejrzewasz o wywołanie zmian – np. przemyj ręce po kontakcie z substancjami, które powodują objawy. W razie nasilonego świądu skóry możesz zażyć tabletkę leku przeciwhistaminowego (niektóre dostępne są bez recepty).

Wyprysk kontaktowy rozpoznaje się na podstawie charakterystycznego obrazu zmian skórnych oraz ustalenia związku pomiędzy ich pojawianiem się a np. pracą zawodową.

Wyprysk kontaktowy może przypominać wyprysk atopowy (atopowe zapalenie skóry) i inne mylone z nim choroby skóry. Najważniejszym badaniem w rozpoznaniu wyprysku kontaktowego są tzw. testy płatkowe. Polegają one na nałożeniu na skórę pleców małych krążków bibułek nasączonych różnymi substancjami wywołujących wyprysk kontaktowy (zawartymi w np. kosmetykach, gumie, metalach, lekach, tworzywach sztucznych). Pojawienie się pod ich wpływem zaczerwienienia, grudek czy pęcherzyków może oznaczać uczulenia na którą z tych substancji.

Wyprysk kontaktowy niealergiczny

Wyprysk kontaktowy niealergiczny, zwany także kontaktowym zapaleniem skóry z podrażnienia, jest pierwszą reakcją zapalną, podczas której w wyniku bezpośredniego kontaktu z substancją drażniącą, zostaje zniszczona naturalna bariera ochronna skóry. W przeciwieństwie do alergicznego wyprysku kontaktowego, tego rodzaju zmiany na skórze powstają bez wcześniejszego uczulenia.

Substancje, które wywołują podrażnienie, można podzielić na:

• łagodne drażniące, takie jak mydło, woda, oleje, rozpuszczalniki, detergenty, skórki owoców cytrusowych, które wywołują reakcję po dłuższym czasie,
• silnie drażniące, np. silne kwasy lub zasady, wybielacze, kwas fluorowodorowy, kwas siarkowy, azotan srebra, związki fenolowe, które mogą powodować zmiany już po pierwszym kontakcie ze skórą i przypominać oparzenie termiczne.

Istnieje wiele czynników, które mogą wpłynąć na to, jak reakcja toksyczna będzie przebiegała w organizmie. Są to między innymi: rodzaj substancji drażniącej, ilość substancji dostającej się do skóry, miejsce ciała, które miało kontakt z substancją, temperatura ciała, czynniki mechaniczne i warunki klimatyczne (suche powietrze, zimny wiatr). Duże znaczenie będzie mieć również podatność organizmu na substancje drażniące, wrażliwość skóry, genetyka, podatność na promieniowanie UV i wiek.

Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia występuje znacznie częściej niż to o podłożu alergicznym i może pojawić się u każdego. Diagnoza wyprysku niealergicznego jest stosunkowo prosta, ponieważ zmiany skórne pojawiają się tylko w miejscu kontaktu substancji z ciałem człowieka.

Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"

Czym jest wyprysk kontaktowy?

Wyprysk kontaktowy, czyli inaczej kontaktowe zapalenie skóry, to stan zapalny, który jest wynikiem bezpośredniego kontaktu skóry z drażniącym lub uczulającym czynnikiem. Mogą to być na przykład kosmetyki, detergenty, rośliny, metale, lateks, środki chemiczne, leki lub produkty spożywcze. Objawia się na skórze jako zaczerwienienie, obrzęk, swędzenie, łuszczenie, nadżerkilub pęcherze.

W klasyfikacji ICD-10 kontaktowe zapalenie skóry jest kodowane jako alergiczne kontaktowe zapalenie skóry (L23) lub kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia (L24). Z kolei w klasyfikacji ICD-11 tę dolegliwość można znaleźć pod numerem EK00.

Biorąc pod uwagę podłoże tego zjawiska możemy wśród nich wyróżnić:

• alergiczny wyprysk kontaktowy - spowodowany reakcją układu odpornościowego na alergeny,
• kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia - tego rodzaju zmiany pojawiają się u osób mających kontakt, np. z agresywnymi substancjami jak detergenty, silne kosmetyki, barwniki, lakiery, smary itp.,
• zawodowe - spowodowane przez szkodliwe czynniki w miejscu pracy wywołujące zwykle kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, a także alergiczny wyprysk kontaktowy,
• fotoalergiczny lub fototoksyczny wyprysk kontaktowy - zapalenie skóry indukowane przez światło słoneczne po ekspozycji na daną substancję.

Wiele osób zastanawia się, czym różni się wyprysk kontaktowy od atopowego zapalenie skóry. Wyprysk kontaktowy może przypominać AZS bądź mu towarzyszyć. Różnice w tym przypadku dotyczą głównie przyczyny wystąpienia schorzenia oraz lokalizacji objawów na skórze. Jak podkreśla dr med. Elżbieta Grubska-Suchanek -specjalista dermatologii, wenerologii i alergologii:

Bywa, że wyprysk kontaktowy jest następstwem tego schorzenia. Ze względu na uszkodzenie bariery naskórkowej u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry (AZS) częściej niż w populacji ogólnej może pojawić się uczulenie kontaktowe na różne alergeny środowiskowe.

---

skóry wyprysk krzyżówka