U nas zapłacisz kartą
Objawy czerniaka skóry - Poznaj sygnały ostrzegawcze przed groźnym nowotworem
Diagnoza
W ramach badania kontrolnego, poza badaniem skóry gołym okiem przeprowadza się badanie dermoskopowe. Dermoskopia jest bezbolesnym badaniem, podczas którego dermatolog bada skórę dermatoskopem (mikroskopem do światła odbitego). Badanie to umożliwia wykrycie nawet niewielkich zmian w obrębie znamienia, bardzo dokładne rozróżnienie między nieszkodliwymi znamionami a zmianami podejrzanymi, jak również ocenę głębszych warstw skóry. Pozwala to na skuteczniejsze i wcześniejsze wykrywanie czerniaków. W przypadku podejrzenia czerniaka wykonuje się badanie histologiczne uprzednio usuniętego znamienia lub pobranej próbki tkanki (biopsja) w celu potwierdzenia diagnozy.
Całkowite usunięcie nowotworu z zachowaniem marginesu tkanki zdrowej jest opcjonalna terapią i w niektórych przypadkach jest ona wystarczająca. Często wykonuje się biopsję tzw. węzła wartowniczego w celu ustalenia, czy w pierwszym węźle chłonnym na drodze spływu chłonki z ogniska nowotworowego znajdują się przerzuty. Brak przerzutów zmniejsza znacznie prawdopodobieństwo wystąpienia przerzutów w pozostałych węzłach chłonnych. W niektórych przypadkach sama terapia chirurgiczna nie wystarcza, ponieważ przy grubości czerniaka przekraczającej 1,5 mm istnieje ryzyko wystąpienia przerzutów w późniejszym czasie (czerniak z grupy wysokiego ryzyka). W niektórych przypadkach obserwuje się przerzuty już w momencie rozpoznania. W świetle powyższego prócz zabiegów chirurgicznych ważną rolę w leczeniu odgrywają również inne terapie mające na celu poprawę wyników operacji i szans na powrót do zdrowia lub przedłużenia życia pacjenta. Przebieg terapii różni się w zależności od pacjenta i ma związek z jego indywidualnym stanem zdrowia. Możliwości terapii obejmują chemioterapię, radioterapię, immunoterapię oraz - stosunkowo nową metodę leczenia - terapię celowaną (leki ukierunkowane i zwalczające określone właściwości komórek nowotworowych). W ostatnich latach wprowadzono wiele innowacji zarówno w dziedzinie diagnostyki, jak i leczenia czerniaka przerzutowego. Ustanowiono nowe standardy immunoterapii i terapii celowanej molekularnie, a obecnie prowadzone są również badania nad nowymi metodami leczenia. Szanse na wyleczenie zależą od kilku czynników, w tym od rodzaju czerniaka złośliwego i stadium choroby w momencie jej rozpoznania. Rokowania poprawiły się w ostatnich latach, we wczesnym stadium czerniak złośliwy jest zasadniczo całkowicie uleczalny, co podkreśla znaczenie regularnych samokontroli skóry i dermatologicznych badań profilaktycznych. Powyżej określonej grubości czerniaka rokowania są gorsze, zmniejszają się również szanse na powrót pacjenta do zdrowia po przerzutach na sąsiednie węzły chłonne lub inne narządy (np. wątrobę, płuca, mózg). W trakcie badania profilaktycznego istnieje szansa na wykrycie nowotworu w stadium uleczalnym.
Czerniak a pieprzyk
Często pacjenci pytają, jak odróżnić czerniaka od zwykłego pieprzyka. Oto kilka różnic:
- Asymetria: znamię czerniaka jest zazwyczaj asymetryczne, podczas gdy zwykły pieprzyk ma zazwyczaj symetryczny kształt.
- Brzegi: brzegi znamienia czerniaka są zazwyczaj nierówne, czasem nieregularne lub rozerwane, podczas gdy pieprzyki mają gładkie brzegi.
- Kolor: Znamiona czerniaka często mają różne kolory, od brązowego do czarnego, a także mogą zawierać odcienie czerwone, niebieskie lub białe. Zwykłe pieprzyki są zazwyczaj jednolite w kolorze.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do swoich znamion, warto skonsultować się z lekarzem dermatologiem, który może przeprowadzić dokładne badanie i, jeśli to konieczne, wykonać biopsję.
Czerniak skóry - wspomaganie świadomości i profilaktyka
Świadomość ryzyka zachorowania na czerniaka jest bardzo ważna. Dlatego warto edukować się na temat objawów, sposobów zapobiegania oraz diagnostyki i leczenia czerniaka. Podejmowanie odpowiednich działań, takich jak regularna kontrola skóry czy stosowanie filtrów UV, może znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania.
Długość życia z czerniakiem jest zróżnicowana i zależy od wielu czynników, w tym stadium choroby, jej rodzaju, wieku pacjenta, genetyki, ogólnego stanu zdrowia i skuteczności leczenia. Oto ogólne wytyczne dotyczące długości życia w przypadku czerniaka:
1. Wczesne stadium (stadium 0 i I): W przypadku czerniaka w stadium 0 (czerniak in situ) lub stadium I (czerniak ograniczony do naskórka), rokowanie jest zazwyczaj bardzo dobre. Leczenie polega zazwyczaj na usunięciu guza chirurgicznie. W takich przypadkach, jeśli choroba jest wyleczona, długość życia nie jest znacząco skrócona.
2. Stadium II i III: W stadium II i III czerniaka, guz jest bardziej zaawansowany i może wymagać bardziej agresywnego leczenia, takiego jak chirurgiczne wycięcie guza wraz z pobliskimi węzłami chłonnymi. Rokowanie w tym przypadku jest mniej pewne, ale wiele osób nadal osiąga długotrwałą remisję lub wyleczenie, zwłaszcza jeśli choroba jest wykrywana i leczona we wczesnym stadium.
3. Stadium IV (zaawansowany czerniak): W stadium IV czerniaka, guz przerzucił się na inne części ciała, co stanowi poważne wyzwanie. Leczenie ma na celu kontrolowanie choroby i poprawę jakości życia. Długość życia w przypadku stadium IV jest zazwyczaj krótsza, ale zastosowanie nowoczesnych terapii celowanych i immunoterapii może znacząco wydłużyć życie niektórych pacjentów.
4. Indywidualne czynniki ryzyka: W przypadku czerniaka, wiele zależy od indywidualnych czynników ryzyka. Osoby z historią wielu czerniaków, rodzinną skłonnością do choroby lub innymi chorobami współistniejącymi mogą mieć gorsze rokowanie.
Czy czerniak może być jasny?
Tak, występuje też czerniak bezbarwnikowy (2%), czyli czerniak pozbawiony barwnika. Pierwszym objawem jest często niecharakterystyczna, powiększająca się, różowoczerwona grudka.
Czerniak gałki ocznej
Czerniak jest najczęstszym nowotworem złośliwym gałki ocznej u dorosłych, stanowiącym około 10% wszystkich przypadków czerniaka. Czerniak może występować w skórze powiek, spojówce oraz przedniej lub tylnej części błony naczyniowej oka. Rokowanie jest gorsze niż w przypadku czerniaka skóry.
Czerniak błon śluzowych
Czerniak błon śluzowych występuje najczęściej w obrębie jamy ustnej i górnych dróg oddechowych i przełyku (50%), sromu (20%) i okolicy narządów płciowych i odbytu (20%). Rokowanie jest złe. Leczenie polega na doszczętnym wycięciu, częściej niż w przypadku lokalizacji skórnej stosuje się uzupełniającą radioterapię, chemioterapię lub immunoterapię/leczenie ukierunkowane molekularnie.
Rokowania przy czerniaku – jaka jest długość życia z czerniakiem
Rokowanie zależy od lokalizacji ogniska pierwotnego, grubości nacieku i obecności owrzodzenia. Im większa i głębiej naciekająca zmiana, tym rokowanie jest gorsze, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia. Ryzyko nawrotu miejscowego czerniaka skóry wynosi 3–15%, Odsetki 5-letnich przeżyć zależą od stopnia zaawansowania klinicznego i wynoszą: stopień I – 95%, II – 75%, III – 60%, IV – 20%.
Zobacz także
Jak dbać o skórę latem? Kremy z wysokim filtrem powinny stosować przede wszystkim: dzieci, osoby z jasną karnacją, pacjenci po zabiegach z zakresu medycyny estetycznej (tj. peelingi, dermabrazje), kobiety ze skłonnością do występowania przebarwień, osoby przyjmujące leki światłouczulające, pacjenci po przeszczepie narządów.
Nowotwory złośliwe skóry (raki skóry) Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry) są dość częstymi nowotworami, mogą występować w każdym wieku. Najczęściej występuje rak podstawnokomórkowy skóry, który lokalizuje się głównie na twarzy i ma postać powoli rosnącego perełkowatego guzka. Bardzo rzadko daje przerzuty odlegle, ale może się rozrastać i niszczyć okoliczne tkanki, dlatego ważne jest jak najszybsze usunięcie go. Większość raków skóry leczy się przede wszystkim operacyjnie.
Zaburzenia barwnikowe Zaburzenia barwnikowe skóry to grupa chorób, w których dochodzi do zmiany zabarwienia skóry. Zmiany mogą dotyczyć zarówno niewielkiej powierzchni skóry, jak również zajmować skórę praktycznie całego ciała. Nie wszystkie przebarwienia są chorobą i wymagają leczenia, np. piegi stanowią cechę danej osoby i mogą mieć tendencję do zanikania w okresie jesienno-zimowym. Część zaburzeń może samoistnie ustąpić, np. ostuda, plama soczewicowata.