U nas zapłacisz kartą
Czerniak złośliwy - Objawy, Diagnoza i Leczenie
Przyczyny/czynniki ryzyka raka skóry
- Występowanie czerniaka w rodzinie – czynnik genetyczny,
- Występowanie na ciele plam soczewicowatych,
- Zespół znamion dysplastycznych,
- Oparzenia słoneczne w młodym wieku,
- Skłonność do występowania oparzeń słonecznych,
- Fenotyp nordycki – czyli niebieskie tęczówki oczu, jasna karnacja oraz jasne lub rude włosy. Ten rodzaj urody predysponuje do oparzeń słonecznych, oraz różnego rodzaju uszkodzeń skóry związanych z działaniem słońca oraz promieni UV,
- Intensywne opalanie się w solariach oraz na słońcu,
- Występowanie na ciele dużej ilości znamion, w tym również takich w miejscach często podrażnianych przez ubrania oraz znamion wrodzonych,
- Liczne piegi na ciele,
- Najczęściej chorują osoby w średnim wieku,
- Choroba częściej spotykana jest u kobiet jednak u mężczyzn wyróżnia się znacząco cięższym przebiegiem.
- Zmiana wyglądu istniejącego znamienia – koloru, kształtu, rozmiaru, granic, występowanie pieczenia, świądu lub krwawienia w jego obrębie,
- Pojawienie się nowych znamion – jeśli na do tej pory czystej skórze pojawiają się nowe znamiona i mają nieregularny kształt, nierównomierne zabarwienie, czerwoną obwódkę to powinno się pokazać je lekarzowi – może to być objaw czerniaka.
Czerniak – złośliwy nowotwór skóry – przyczyny
Przyczyny powstawania czerniaka nie do końca zostały wyjaśnione. Istnieją pewne rodzinne predyspozycje. Na ryzyko wystąpienia tego nowotworu nakładają się czynniki genetyczne i środowiskowe. Do głównych czynników środowiskowych zalicza się opalanie. Konkretnie chodzi o intensywne eksponowanie skóry i narażenie jej na poparzenia słoneczne. Nie tylko słonce może pośredniczyć w procesie tworzenia czerniaka. Wiadomo już, że niesłoneczne źródła promieniowania UV, czyli na przykład solaria, zwiększają ryzyko zachorowania na ten nowotwór. Większość zmian barwnikowych rozpoznawanych jako czerniaki powstają na nowo. Zaledwie 30% obecnych już znamion może ewoluować w kierunku zmian nowotworowych. Szczególnie narażone są znamiona zlokalizowane w miejscach eksponowanych na promieniowanie słoneczne, a także występujące w miejscach otarć naskórka, czyli np. przy kołnierzykach, na linii paska do spodni.
Co wiesz o czerniaku? Sprawdź wiedzę o nowotworze skóry:
Podstawowym typem czerniaka jest zmiana barwnikowa szerząca się powierzchownie. Jedną z zasad, dzięki której szybko można zorientować się, że coś jest nie tak, jest objaw „brzydkiego kaczątka”. Jeśli człowiek posiada wiele różnych znamion na ciele, ale jedno nagle przybiera zupełnie inny kolor, kształt, zwiększa powierzchnię, to znaczy, że coś jest nie tak.
Objawy czerniaka
Czerniak może rozwinąć się, pod wpływem różnych czynników (patrz - czynniki ryzyka), na podłożu już istniejących znamion barwnikowych lub powstać na skórze nie zmienionej. Niepokój budzić powinny WSZELKIE! zmiany dotyczące już istniejących znamion. Do najczęstszych objawów, wymagających konsultacji lekarza (onkolog, chirurg onkolog, dermatolog) należą między innymi:
- zgrubienie
- zaczerwienienie wokół znamienia
- swędzenie
- krwawienie
- powiększenie
- zmiany zabarwienia
- zmiana kształtu
Zmiany w obrębie znamienia, budzące niepokój onkologiczny, są określane jako ABCD:
- A - asymetria - zmiana kształtu znamienia z okrągłej na niesymetryczną
- B - brzegi - nierówne, postrzępione brzegi znamienia
- C - kolor (ang. Color) - zmiany w zabarwieniu znamienia: ściemnienie, rozjaśnienie, rózne zabarwienia w obrębie tego samego znamienia
- D - rozmiar, średnica znamienia (ang. Diameter) - ocenie powinny być poddane wszelkie znamiona o wielkości powyżej 6 mm
Diagnostyka
Jeśli w obrębie znamienia na naszej skórze zauważymy jakąś zmianę lub coś pojawi się w do tej pory czystym miejscu koniecznie należy udać się do lekarza. Fachowiec pierwszego kontaktu najpewniej skieruje nas w pierwszej kolejności do dermatologa lub onkologa.
Lekarz wizualnie oceni wygląd skóry, może również dokonać badania za pomocą urządzenia optycznego o nazwie – dermatoskop.
Jeśli znamię budzi jakiekolwiek wątpliwości czy istnieje ryzyko, że z czasem rozwinie się z niego zmiana rakowa to lekarz zaleci jego usunięcie wraz z zapasem zdrowej tkanki i odesłanie do badania histopatologicznego.
Całkowicie zakazane jest wykonywanie biopsji lub innych zabiegów, które powodują usunięcie jedynie części komórek ze znamienia w celu przeprowadzenia badań, gdyż taka ingerencja może spowodować szybsze namnażanie się komórek rakowych.
W sytuacji gdy badanie histopatologiczne potwierdzi występowanie czerniaka konieczne jest przeprowadzenie USG okolicznych węzłów chłonnych, które ma uwidocznić ich ewentualne powiększenie i obecność przerzutów.
Jeśli badania potwierdzą wystąpienie przerzutów do węzłów chłonnych należy usunąć wszystkie znajdujące się w okolicy guza pierwotnego.
