U nas zapłacisz kartą
Czerniak złośliwy skóry - przyczyny, objawy i leczenie przerzutów
Czerniak złośliwy – objawy, leczenie i rokowania
Czerniak to nowotwór, który wywodzi się z komórek barwnikowych czyli melanocytów. Najczęstszym podłożem jego rozwoju jest skóra, jednak spotykany jest również na błonach śluzowych przewodu pokarmowego oraz gałce ocznej.
Z całą pewnością można stwierdzić, iż jest to rodzaj nowotworu, na który jesteśmy stale uwrażliwiani przez specjalistów i sama jego nazwa wywołuje w nas swoisty lęk. Dlaczego? Wynika to z faktu, iż komórki melanocytowe łatwo ulegają zezłośliwieniu i w krótkim czasie mogą spowodować przerzuty – nawet odległe, które dają kiepskie rokowania.
Nie oznacza to jednak, iż ten rak skóry stanowi wyrok. Wszystko uzależnione jest od stopnia zaawansowania choroby oraz tego jak szybko zostanie on wycięty. Z tego powodu powinniśmy skrupulatnie przyglądać się swojej skórze aby w porę zauważyć niepokojące zmiany i udać się z nimi do dermatologa.
- 1 Przyczyny/czynniki ryzyka raka skóry
- 2 Objawy czerniaka
- 3 Kryteria rozpoznawcze
- 4 Rodzaje czerniaka
- 5 Profilaktyka
- 6 Czas, czas
- 7 Diagnostyka
- 8 Leczenie czerniaka
- 9 Rokowania
Objawy czerniaka
Czerniak może rozwinąć się, pod wpływem różnych czynników (patrz - czynniki ryzyka), na podłożu już istniejących znamion barwnikowych lub powstać na skórze nie zmienionej. Niepokój budzić powinny WSZELKIE! zmiany dotyczące już istniejących znamion. Do najczęstszych objawów, wymagających konsultacji lekarza (onkolog, chirurg onkolog, dermatolog) należą między innymi:
- zgrubienie
- zaczerwienienie wokół znamienia
- swędzenie
- krwawienie
- powiększenie
- zmiany zabarwienia
- zmiana kształtu
Zmiany w obrębie znamienia, budzące niepokój onkologiczny, są określane jako ABCD:
- A - asymetria - zmiana kształtu znamienia z okrągłej na niesymetryczną
- B - brzegi - nierówne, postrzępione brzegi znamienia
- C - kolor (ang. Color) - zmiany w zabarwieniu znamienia: ściemnienie, rozjaśnienie, rózne zabarwienia w obrębie tego samego znamienia
- D - rozmiar, średnica znamienia (ang. Diameter) - ocenie powinny być poddane wszelkie znamiona o wielkości powyżej 6 mm
Czas, czas
Jak już pisaliśmy wyżej czas jest ważnym elementem w skutecznym leczeniu czerniaka (im wcześniej wykryjesz rak skóry tym większe szanse na wyleczenie). Nowotwór ten ma duże zdolności to szybkiego tworzenia przerzutów i rozprzestrzeniania się na okoliczne tkanki. Powstawać mogą:
Przerzuty miejscowe:
Przerzuty odległe występują najczęściej w płucach, wątrobie, mózgu oraz kościach.
Największa ilość przerzutów uwidacznia się po 1-2 latach od momentu zachorowania – jest to tzw. szczyt przerzutów. W nielicznych przypadkach zdarza się jednak również iż pojawiają się przerzuty późne, dopiero po upływie 5-10 lat od momentu rozpoznania choroby.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W razie wystąpienia niepokojących zmian należy się zgłosić do dermatologa lub onkologa.
Fot. 2. Dermatoskop (dermoskop)
Fot. 3. Dermatoskop ze światłem spolaryzowanym
Dermatoskop (dermoskop) stanowi obecnie podstawowe narzędzie pracy dermatologa we wczesnej diagnostyce czerniaka. W wybranych ośrodkach specjalizujących się w rozpoznaniu czerniaka wykorzystuje się do tego celu wideodermatoskopy. Badanie dermatoskopowe pozwala na wykluczenie takich zmian niemelanocytowych, jak brodawki łojotokowe, barwnikowy rak podstawnokomórkowy oraz zmiany pochodzenia naczyniowego.
Szczegółowy wywiad lekarski zebrany od pacjenta pod kątem czynników ryzyka czerniaka jest doskonałym uzupełnieniem badania dermatoskopowego.
Dermatoskopia cyfrowa odgrywa istotną rolę w monitorowaniu pacjentów z licznymi znamionami, w zespole znamion dysplastycznych oraz osobników z rodzinnym wywiadem w kierunku czerniaka, która daje możliwość oceny znamion w czasie pod względem wielkości, brzegów, rozkładu barwnika i symetrii lub asymetrii.
Wśród nowych metod diagnostycznych znamion wyróżnia się laserową skanującą mikroskopię konfokalną, która zapewnia mikroskopową rozdzielczość i pozwala na prawie histologiczną ocenę zmian skórnych in vivo, ponadto ocenia kształt komórek barwnikowych, układ gniazd komórek znamionowych oraz morfologię brodawek skórnych. Jest to bezkrwawa, prawie histologiczna metoda diagnostyczna znamion dysplastycznych, czerniaków i ich nietypowych odmian, takich jak czerniak bezbarwnikowy, które klinicznie przybierają bardzo podstępny wygląd.
