Czy chłoniak jest formą raka?
Jak działa układ chłonny?
Układ chłonny bierze udział w ochronie naszego organizmu przed zagrażającymi mu drobnoustrojami oraz niszczy nieprawidłowo dzielące się komórki. Nie zawsze jego funkcjonowanie jest w pełni efektywne, co ma związek z brakiem odpowiedniej odporności oraz działaniem różnych czynników mutagennych, które powodują, że w organizmie zaczynają zachodzić intensywne, nieprawidłowe podziały komórkowe. Rozrost komórek układu chłonnego prowadzi do rozwoju nowotworów węzłów chłonnych, a także narządów układu limfatycznego, w których początkowo pojawiają się przerzuty.
Budowa układu limfatycznego pozwala na rozprowadzenie po całym organizmie oczyszczającej komórki limfy. Przepływa ona przez węzły chłonne, w których dochodzi do niszczenia powodujących infekcje drobnoustrojów, a także filtracji limfy ze szkodliwych dla organizmu substancji. Węzły chłonne mają wielkość ziarna fasoli i nie powiększają się bez wyraźnej przyczyny. Główne węzły chłonne, które najczęściej ulegają powiększeniu, zlokalizowane są na szyi, pod pachami, w pachwinach, w klatce piersiowej, a także jamie brzusznej. Ich obrzęk wskazuje na chorobę i wymaga wnikliwej diagnostyki.
Węzły chłonne powiększają się na skutek przebiegu infekcji i aktywności limfocytów, które walczą z zakażeniem. Może do tego dojść w przypadku każdej infekcji np. powiększenie węzłów chłonnych na szyi, często powodują infekcje wirusowe i bakteryjne gardła, a także choroby stomatologiczne i choroby wieku dziecięcego. W przypadku chorób nienowotworowych węzły chłonne wracają do normalnych rozmiarów. Choroby nienowotworowe powodują symetryczne zmiany w węzłach chłonnych, które są najczęściej nieznacznie powiększone. Typowym objawem niegroźnych schorzeń jest także ból węzłów chłonnych.
Na skutek toczącego się procesu nowotworowego węzły chłonne stają się twarde, nieruchome i nie powodują bólu podczas ucisku. W tym przypadku często następuje jednostronne powiększenie węzłów chłonnych, które przez długi czas zwiększają swój rozmiar, przybierając postać guza.
Chłoniaki nieziarnicze
Chłoniaki o małej złośliwości (łagodne, indolentne)
Mają one łagodny przebieg, który wiąże się z wieloletnim okresem przeżycia bez leczenia. Często nie wymagają rozpoczęcia leczenia – obowiązuje natomiast systematyczna kontrola węzłów chłonnych i morfologii („watch and wait”).
Wskazaniem do rozpoczęcia terapii może być pojawienie się objawów ogólnych choroby (gorączka, poty, utrata masy ciała), znaczne powiększenie węzłów chłonnych śledziony, wątroby, istotne nacieczenie szpiku kostnego, czego wyrazem może być niedokrwistość i małopłytkowość.
U części chorych (3–10 proc.) po różnym czasie trwania choroby obserwuje się transformację w bardziej agresywnego chłoniaka.
Najczęściej występujące chłoniaki indolentne to: przewlekła białaczka limfocytowa, chłoniak limfocytowy, chłoniak grudkowy.
Chłoniaki o dużym stopniu złośliwości (agresywne) leczenie
Przeżycie chorych na tego typu nowotwór bez leczenia wynosi od kilku do kilkunastu miesięcy.
Najczęściej występującym chłoniakiem z tej grupy to chłoniak rozlany z dużych komórek B (DLBCL). Chłoniaki agresywne zawsze wymagają podjęcia pilnego leczenia.
Podstawą diagnostyki typów nieziarniczych, jest podobnie, jak w HL, badanie histopatologiczne (węzła chłonnego, nacieku tkankowego, szpiku).
- typ histopatologiczny zmiany,
- stopień zaawansowania choroby, przez który rozumiemy wielkość i lokalizację nacieku,
- wiek,
- stan ogólny chorego.
Leczenie obejmuje radioterapię (często wystarczającą dla niewielkich zlokalizowanych nacieków chłoniaka indolentnego), chemioterapię, złożoną najczęściej z kilku cytostatyków, immunoterapię (przeciwciała monoklonalne, które w precyzyjny sposób odnajdują komórki nowotworowe i następnie je niszczą).
Najczęściej stosowany standard rozpoczynający leczenie to kombinacja chemio- i immunoterapii. W przypadku zachorowania na chłoniaka skóry stosuje się fotochemioterapię PUVA i promieniowanie ultrafioletowe.
Co to jest chłoniak? Przyczyny, objawy, rodzaje i sposoby leczenia chłoniaka
Chłoniaki to zróżnicowana grupa nowotworów złośliwych wywodzących się z tkanki limfatycznej. Mogą przebiegać mniej lub bardziej agresywnie. Są rozpoznawane zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. W ich leczeniu stosuje się przede wszystkim chemioterapię i radioterapię. Jakie są przyczyny powstawania chłoniaków oraz czy rokowania są pomyślne?
Chłoniaki to nowotwory złośliwe układu chłonnego, odpowiadającego za odporność na infekcje. Charakteryzują się one nieprawidłowym rozrostem limfocytów, komórek, które tworzą i odpowiadają za działanie układu odpornościowego. Rozwijają się w węzłach chłonnych lub w postaci guza w innych narządach, czyli wszędzie tam gdzie są skupiska tkanki limfatycznej. Mogą także zajmować szpik kostny. Częstość zachorowań na chłoniaki na świecie zmienia się zależnie od stref geograficznych. W Polsce są siódmym najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród kobiet i szóstym u mężczyzn.
Rokowania przy chłoniaku
Rokowanie w chłoniaku Hodgkina jest dobre, a odsetek wyleczeń sięga 80 proc., Niemniej u 20–30 proc. pacjentów, którzy początkowo uzyskali odpowiedź na leczenie, dochodzi do nawrotu choroby.
Badanie histopatologiczne
Podstawą rozpoznania pozostaje ocena histopatologiczna węzła chłonnego lub innej nacieczonej tkanki. Charakterystyczne dla nowotworu Hodgkina jest stwierdzana w nacieku obecność komórek Reed-Sternberga oraz komórek Hodgkina. Biopsja aspiracyjna nie jest miarodajną metodą diagnostyczną ze względu na mały odsetek tych komórek znajdujących się w masie guza.
Badanie histopatologiczne pozwala ustalić typ HL, co ma znaczenie tak dla rokowania, jak i wyboru sposobu leczenia.
Badania laboratoryjne
Ocena rozmiaru choroby, a więc ilości, lokalizacji powiększonych węzłów, nacieków pozawęzłowych. Badanie, które temu służy, standardowo stosowane w diagnostyce HL to PET (pozytronowa tomografia emisyjna).
Ważne informacje:
- Bardzo duże znaczenie ma rozpoznanie choroby w najwcześniejszym stadium choroby, gdyż szanse całkowitego wyleczenia są wówczas znacznie większe.
- Jeśli wyczuwasz u siebie zmianę, która może być powiększonym węzłem chłonnym, koniecznie zgłoś się do lekarza.
- Powiększenie węzłów chłonnych utrzymujące się powyżej trzech tygodni wymaga konsultacji specjalistycznej oraz oceny w USG.
- Jedynym miarodajnym badaniem w przypadku podejrzenia choroby jest badanie histopatologiczne wyciętego w całości węzła bądź nacieczonej tkanki. Biopsja nie jest badaniem miarodajnym.
- Badaj przynajmniej raz w roku morfologię.
Czym różni się chłoniak łagodny od chłoniaka agresywnego?
Chłoniak łagodny to nowotwór węzłów chłonnych, który wzrasta powoli i nie powoduje przez dłuższy czas występowania objawów. W przypadku m.in. cechującego się niską złośliwością chłoniaka grudkowego nie podejmuje się żadnego leczenia na początkowym stadium rozwoju choroby. Jest ono rozpoczynane często po kilku tygodniach lub miesiącach od rozpoznania choroby, której postęp jest na bieżąco monitorowany.
Chłoniaki agresywne i bardzo agresywne cechują się szybkim wzrostem i bardzo szybko wywołują zarówno objawy miejscowe, jak i objawy ogólne. W tym przypadku leczenie podejmowane jest zaraz po postawieniu diagnozy – im wcześniej zostaną wykryte zmiany o złośliwym, agresywnym charakterze, tym większe szanse na wyleczenie. Objawy chłoniaka bywają też niespecyficzne, co może utrudniać szybkie rozpoczęcie leczenia.