U nas zapłacisz kartą
Czy chłoniak jest formą raka?
Chłoniaki nieziarnicze
Chłoniaki nieziarnicze to choroby rozwijające się na skutek nieprawidłowego podziału limfocytów. Komórki krwi nie przestają się dzielić, co powoduje ich nadmierne nagromadzenie się w węzłach chłonnych oraz jest przyczyną rozwoju guza. To ze względu stałego, niekontrolowanego podziału limfocytów węzły chłonne ulegają powiększeniu. Komórki nowotworowe wędrują także po organizmie, powodując zmiany w obrębie tkanki limfatycznej, narządów limfatycznych oraz szpiku kostnego i narządów pozalimfatycznych.
Charakterystyczną cechą chłoniaków nieziarniczych jest to, że mogą powstać w różnych narządach i układach, jednak najczęściej rozwijają się w węzłach chłonnych. Nowotwory z limfocytów B, T i innych komórek, które powstają poza węzłami chłonnymi, nazywa się chłoniakami niewęzłowymi. Chłoniaki węzłowe stopniowo zajmują węzły chłonne w jednym obszarze ciała np. na szyi, w pachwinie, jamie brzusznej lub klatce piersiowej – to typowy objaw choroby we wczesnym stadium. Lokalizacja chłoniaków nieziarniczych oraz liczba zajętych grup węzłów chłonnych wskazuje na konkretny stopień zaawansowania choroby.
Wśród chłoniaków nieziarniczych wyróżniamy wiele różnych nowotworów, które różnicuje się na podstawie m.in. rodzaju komórek, z których się wywodzą.
Chłoniak – nowotwór układu chłonnego
Nowotwory układu chłonnego to grupa niemal 100 chorób nowotworowych, które wywodzą się z różnych typów limfocytów, komórek dendrytycznych i histiocytów. Mogą one powstawać bezpośrednio w szpiku kostnym, skórze, węzłach chłonnych, kościach oraz w organach wchodzących w skład układu limfatycznego np. w śledzionie lub grasicy. Pod względem stopnia złośliwości, przebiegu, objawów i rokowań chłoniaki znacznie się od siebie różnią. Podział nowotworów układu chłonnego obejmuje chłoniaki nieziarnicze oraz ziarnicę złośliwą (chłoniak Hodgkina). Podział ten nie jest do końca zgodny z obecną klasyfikacją nowotworów opracowaną przez WHO. Prawidłowo powinno się różnicować chłoniaki względem ich przebiegu oraz komórek, z których się wywodzą. W najnowszej literaturze medycznej znajdziemy więc m.in. podział na chłoniaki o niepewnym rokowaniu, chłoniaki o wyjątkowo szybkim i agresywnym przebiegu oraz chłoniaki indolentne, które rozwijają się przez kilka lub kilkanaście lat.
Chłoniaki to nowotwory krwi obejmujący białe krwinki, czyli limfocyty. W wyniku działania różnych czynników zaczynają one nieprawidłowo dojrzewać, namnażać się i gromadzić np. w węzłach chłonnych. Nowotwory układu chłonnego stanowią około 2% wszystkich złośliwych chorób nowotworowych. Cechuje je różny przebieg, stopień złośliwości oraz rokowania w zależności od rodzaju nowotworu.
Sposoby leczenia chłoniaka
Wybór sposobu leczenia zależy od:
- rozpoznania typu chłoniaka – ustala się je na podstawie badania histopatologicznego, czyli oceny mikroskopowej materiału pobranego z powiększonego węzła chłonnego lub fragmentu zmienionego chorobowo narządu. Dodatkowo w pobranych tkankach wykonuje się specjalistyczne badania (immunohistochemiczne, immunofenotypowe, cytogenetyczne, molekularne) co pozwala na wdrożenie optymalnej terapii,
- stopnia zaawansowania choroby – w tym celu wykonuje się badania obrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, PET), biopsję szpiku kostnego,
- występowania określonych czynników rokowniczych na początku choroby,
- stanu sprawności chorego i obecności chorób współistniejących.
Podstawowym sposobem leczenia chłoniaków jest chemioterapia. Polega ona na zastosowaniu środków farmakologicznych, cytostatyków, do zniszczenia lub zahamowania rozwoju komórek nowotworowych. W różnych chorobach nowotworowych oraz stadiach ich zaawansowania wykorzystuje się odpowiednie schematy terapii. W chłoniakach stosuje się ją zwykle równocześnie z glikokortykosteroidami, które uzupełniają jej działanie.
Radioterapia to sposób leczenia przez naświetlanie określonych partii ciała promieniowaniem jonizującym, które niszczy komórki nowotworowe. Stosuje się ją często w skojarzeniu z chemioterapią, a w przypadkach chłoniaków o niskim stopniu zaawansowania może być jedyną metodą terapii.
Czy wiesz że: według danych Światowej Organizacji Zdrowia zachorowalność na chłoniaki wzrasta o 4 – 5% rocznie? Częściowo wynika to z rozwoju technik diagnostycznych. Innym powodem może być starzenie się społeczeństwa, ponieważ ryzyko zachorowania na chłoniaka wzrasta z wiekiem.
W chłoniakach indolentnych, w początkowych stadiach, co kilka miesięcy monitoruje się stan zdrowia chorych lub ogranicza leczenie do radioterapii albo zabiegu operacyjnego. W sytuacji gdy choroba postępuje, czyli pojawiają się objawy ogólne (np. gorączka, chudnięcie) lub powiększenie węzłów chłonnych czy narządów wewnętrznych, wprowadza się chemioterapię jednym lekiem lub nawet kilkoma, zależnie od schematu. W przypadku chłoniaków agresywnych wykorzystuje się terapie wielolekowe od początku choroby. W szczególnych przypadkach dołącza się terapię preparatami nowej generacji, przeciwciałami monoklonalnymi, które wyszukują komórki nowotworowe i niszczą je. Chłoniaka Hodgkina leczy się chemioterapią, zwykle w połączeniu z radioterapią na pierwotnie zmienioną okolicę lub na pozostałości nowotworu. Przeszczepienie szpiku kostnego jest stosowane rzadko i najczęściej jest zarezerwowane dla agresywnych nowotworów lub jako leczenie wznowy choroby.
Chłoniak – objawy
Objawy chłoniaka często mylone są z objawami innych chorób. W początkowym stadium rozwoju chłoniaki najczęściej objawiają się niebolesnym powiększeniem węzłów chłonnych, które zwykle nie jest obustronne. Twardy, niebolesny i nieruchomy węzeł chłonny wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Inne objawy chłoniaka to, m.in.:
- wysypka, która najczęściej pojawia się w fałdach skórnych,
- osłabienie,
- utrata masy ciała,
- mniejsze zdolności wysiłkowe,
- zawroty głowy,
- omdlenia,
- nawracająca gorączka,
- przewlekłe stany podgorączkowe,
- pocenie się w nocy,
- problemy z oddychaniem i duszności,
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego,
- nawracające infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych.
Objawy chłoniaka to także powiększenie zajętych chorobą narządów np. wątroby oraz śledziony, jednak najczęściej pierwszym objawem chłoniaka jest powiększenie węzłów chłonnych, które nie jest spowodowane przebytą infekcją.
W przypadku, gdy powiększone węzły chłonne utrzymują się przez dłuższy czas np. dwa tygodnie, trzeba wykonać badania laboratoryjne, które nie dają jednak odpowiedzi na pytanie, z jakim typem chłoniaka mamy do czynienia. W celu zdiagnozowania typu nowotworu przeprowadza się inne badania diagnostyczne m.in. biopsję powiększonego węzła chłonnego, badanie USG, rezonans magnetyczny i tomografię komputerową.
Podsumowując, chłoniaki to duża grupa nowotworów, które dotyczą układu odpornościowego. Nie są to typowe guzy nowotworowe, dlatego w przypadku chojniaków nie stosuje się chirurgicznych metod leczenia. Na rokowania wpływa zarówno szybka diagnoza, jak i dobór właściwego leczenie względem typu nowotworu.
