U nas zapłacisz kartą
Czy ziarniak to nowotwór? Wszystko, co powinieneś wiedzieć o tym medycznym zagadnieniu
Jakie są przyczyny ziarniaka obrączkowatego?
Ziarniniak obrączkowaty jest chorobą skóry, charakterystyczną dla dorosłych osób, w szczególności dla kobiet. Zdarza się jednak, że atakuje dziecko. Niekiedy zmiany (na ogół wysiewne) są związane z przyjmowanymi lekami. Chorobą, której często towarzyszy ziarniniak obrączkowaty, jest cukrzcayca. Może on również występować z chorobami trzustki. Nie poznano dotąd konkretnego mechanizmu tłumaczącego zależność między występowaniem ziarniniaka obrączkowatego a cukrzycą czy chorobami trzustki. U niektórych badanych osób wykazuje się niskie miano przeciwciał przeciwjądrowych i przeciwtarczycowych.
Istnieje teoria, według której ziarniniak obrączkowaty jest odczynem typu opóźnionego, w którym lizosomalne enzymy, uwalniane z makrofagów, przyczyniają się do degradacji kolagenu. Nie ma jednak wiarygodnych danych potwierdzających immunologiczne podłoże tego schorzenia.
Ziarniniak obrączkowaty czasami wiąże się z cukrzycą lub chorobami tarczycy, najczęściej gdy zmiany są liczne lub rozległe. Rzadko może być związany z rakiem, zwłaszcza u osób starszych, u których ziarniniak obrączkowaty jest ciężki, nie reaguje na leczenie lub powraca po leczeniu raka.
Ziarniniak grzybiasty: leczenie
Metoda leczenia omawianego chłoniaka ściśle zależy od etapu choroby, na którym choroba została rozpoznana.
W początkowych stadiach ziarniniaka (okres wstępny i okres naciekowy) w terapii stosowane jest naświetlanie promieniowaniem ultrafioletowym UVA i UVB w specjalnie przygotowanych do tego lampach.
Czasem lekarz specjalista dermatolog może zdecydować o dołączeniu do fototerapii specjalistycznych leków.
Terapia PUVA (ang. Psoralen Ultra-Violet A) to metoda leczenia polegająca na stosowaniu promieniowania UVA wraz z doustnym podawaniem leków (Psoralen), które są fotouczulaczami, czyli uwrażliwiają skórę na działanie promieniowania.
Terapia RE-PUVA (ang. Retinoid PUVA) polega na dołączeniu do terapii PUVA dodatkowego leku, jakim są retinoidy, czyli kwasowe pochodne witaminy A.
W początkowych stadiach choroby stosować można także naświetlanie małymi dawkami promieniowania rentgenowskiego, a także dołączyć do terapii PUVA lek interferon alfa.
W zaawansowanym okresie ziarniniaka grzybiastego (okres guzowaty) leczeniem z wyboru jest stosowanie chemioterapii farmakologicznej. Najczęściej stosowanymi cytostatykami są cyklofosfamid, metotreksat, chlorambucil, cisplatyna, winkrystyna, winblastyna, a także bleomycyna.
Ziarniniakowatość Wegenera: przyczyny
Przyczyny takiego stanu nie są znane. Niektóre badania sugerują, ale nie wskazują jednoznacznie, że do stanu zapalnego mogą doprowadzić przeciwciała cANCA, które mogą stymulować komórki układu odpornościowego do ataku.
Początkowo pojawiają się niespecyficzne objawy, takie jak uczucie zmęczenia, stan podgorączkowy, brak apetytu, spadek masy ciała, bóle mięśni i kości. Dopiero wraz z rozwojem choroby pojawiają się bardziej charakterystyczne symptomy. U około 90 proc. chorych dominują objawy ze strony układu oddechowego:
- przewlekły katar lub bardzo silne ograniczenie drożności nosa, któremu mogą towarzyszyć chrypka, zapalenie zatok przynosowych, a nawet zapalenie ucha środkowego
- obfita, ropna wydzielina lub krwawienie z nosa, będące oznaką utworzenia się tzw. ziarniniaków (zmian owrzodzeniowych) w nosie
- w miarę rozwoju choroby ziarniniaki mogą przebić przegrodę nosa i doprowadzić do destrukcji chrząstek grzbietu nosa i jego "zapadnięcia się" (tzw. nos siodełkowaty)
Gdy ziarniniaki zajmą górne i dolne drogi oddechowe, pojawiają się duszność, kaszel oraz ból w klatce piersiowej, a czasem także krwioplucie. Zmiany w nerkach pojawiają się dosyć późno, ponadto często przebiegają zupełnie bezobjawowo i jedynie dokładne badanie moczu pozwala na ich uwidocznienie.Proces zapalny może objąć także układ nerwowy, oczy, uszy, skórę, mięśnie i stawy, przewód pokarmowy, a w rzadkich przypadkach także serce, dając objawy, takie jak:
- oczy – u 40 proc. chorych występują zmiany oczne, takie jak zapalenie twardówki, nadtwardówki, spojówek błony naczyniowej czy przewodu łzowego, rzadziej wytrzeszcz
- skóra - wysypka, wyczuwalne podskórne guzki, podskórne wylewy krwi
- układ kostno-mięśniowy - nawracające zapalenie stawów
- układ pokarmowy - bóle brzucha, biegunki (mogą być krwiste)
- układ nerwowy - zaburzenia czucia, a nawet udar mózgu
- jama ustna – nawracające zapalenia dziąseł, często niebolesne owrzodzenia na śluzówkach
Jak rozpoznaje się ziarniaka obrączkowatego?
Ziarniniaka obrączkowatego rozpoznaje się na podstawie charakterystycznych obrączkowych wykwitów. Rozstrzygająca jest biopsja z badaniem histologicznym wycinków, która ujawnia charakterystyczne dla tego schorzenia nieprawidłowości.
Ziarniniaka obrączkowatego należy różnicować z takimi schorzeniami, jak:
- liszaj płaski obrączkowaty, który charakteryzuje się bardziej płaskimi zmianami oraz na ogół inną lokalizacją,
- sarkoidoza obrączkowata, w której występują sinobrunatne guzki, chorobie tej towarzyszą często zmiany w innych narządach,
- guzki okołostawowe, ze zmianami o głębszym umiejscowieniu.
Często zdarza się, że objawy nie są jednoznaczne i wówczas konieczne jest wykonanie badania histologicznego, aby postawić prawidłowe rozpoznanie. Prawidłowe postawienie diagnozy jest istotne, ponieważ niektórzy pacjenci leczeni są na inne podobnie objawiające się choroby dermatologiczne aż do czasu postawienia poprawnego rozpoznania.
