Czy ziarniak to nowotwór? Wszystko, co powinieneś wiedzieć o tym medycznym zagadnieniu
Ziarniniakowatość Wegenera: rokowania
Rokowanie zależy od momentu rozpoznania choroby, zajętych narządów i sposobów leczenia. Nieleczonym daje się około pół roku życia od momentu postawienia diagnozy. Wśród chorych leczonych u 87 proc. pacjentów obserwowano przeżycie od 6 miesięcy do 24 lat.
Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.
Ziarniniak grzybiasty: objawy i przebieg
Pierwsze stadium ziarniniaka grzybiastego charakteryzuje się występowaniem bardzo swędzących zmian dermatologicznych, które pojawiać mogą się na skórze całego ciała, jednakże najczęściej obserwować można je na tułowiu i pośladkach, górnej części ud oraz ramion.
Typowe są plackowate obszary skóry barwy czerwonofioletowej o wyraźnych granicach. Jej powierzchnia jest skłonna do podrażnień, sucha, bibułkowata, pomarszczona, z niewielkimi grudkami i się łuszczy.
Wykwity pęcherzykowe lub krostkowe są rzadko obserwowane. Okres wstępny ziarniniaka grzybiastego trwać może nawet kilkanaście lat.
Drugie stadium chłoniaka skóry polega na dalszym szerzeniu się zmian skórnych oraz nasileniu uczucia świądu.
Wokół zmian rumieniowych, które są lekko uniesione i dobrze odgraniczone od zdrowej skóry, tworzą się wyczuwalne pod palcami nacieki o różnej średnicy, często pierścieniowatego kształtu.
Obserwować można coraz silniejsze łuszczenie się skóry. Na tym etapie zaawansowania choroby, w wyniku zajęcia procesem chorobowym mieszków włosowych i ich niszczenia, dochodzi do wypadania włosów.
Trzecie stadium ziarniniaka grzybiastego objawia się występowaniem zmian guzowatych w obrębie wcześniejszych zmian dermatologicznych, a także w zdrowej skórze.
Guzy szybko rosną, mają czerwonobrązowy kolor i sączącą powierzchnię. Mogą ulegać rozpadowi, pękać, a na ich powierzchni tworzą się głębokie ubytki naskórka i skóry właściwej - nadżerki i owrzodzenia - które trudno się goją.
Na tym etapie zaawansowania ziarniniaka grzybiastego zmianom skórnym często towarzyszą zmiany chorobowe innych narządów.
Chory często ma wyczuwalne powiększone węzły chłonne, a także objęte procesem nowotworowym narządy wewnętrzne - szpik kostny, płuca, śledzionę, wątrobę, czasem także przewód pokarmowy oraz ośrodkowy układ nerwowy. Pojawienie się zmian narządowych rokuje niepomyślnie.
U wielu chorych można zaobserwować objawy ogólne, takie jak utrata masy ciała, brak apetytu i złe samopoczucie.
Ziarniniak obrączkowaty - przyczyny i czynniki ryzyka
Przyczyny ziarniniaka obrączkowatego nie są znane, jednak coraz częściej uważa się, że podłożem choroby może być odpowiedź immunologiczna na nieznany antygen. Z kolei na liście czynników ryzyka znajdują się urazy, ukąszenia owadów, czerwony tatuaż, próby tuberkulinowe, szczepienia przeciwwirusowe, infekcje wirusowe i bakteryjne, ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, współistniejące choroby immunologiczne i nowotworowe. Niektórzy uważają, że rozwojowi ziarniniaka obrączkowatego sprzyja cukrzyca, jednak jej związek z chorobą nie został ostatecznie potwierdzony.
Ziarniniak obrączkowaty objawia się podskórnymi, twardymi wykwitami o gładkiej powierzchni, które przybierają obrączkowaty kształt. Są one niewielkie i mierzą od 2–5 mm, jednak czasami mogą się rozrastać do 6–8 cm. Zmiany najczęściej są zlokalizowane na grzbietach rąk i stóp, gdzie są koloru skóry lub lekko różowe. Jeśli rozwijają się w innych miejscach, zwykle przybierają barwę ciemnoczerwoną lub purpurową.
Ponadto nie pojawiają się żadne inne objawy. Nie stwierdza się także żadnych nieprawidłowości w obrębie innych układów i narządów.
Ziarniniakowatość Wegenera: diagnostyka
W celu identyfikacji ziarniniakowatości z zapaleniem naczyń, zwykle wykonuje się badanie krwi, które pozwala określić wskaźniki stanu zapalnego (OB lub CRP) i obecność przeciwciał (cANCA + przeciwciał przeciwko cytoplazmie granulocytów obojętnochłonnych). Przeprowadza się także badanie moczu (obecność białka w moczu sugeruje uszkodzenie nerek) i RTG lub tomografię komputerową klatki piersiowej w celu zobrazowania ewentualnych zmian w obrębie dróg oddechowych.
Ziarniniakowatość Wegenera to choroba nieuleczalna. Działania lekarzy skupiają się głównie na wprowadzeniu jej w stan remisji. W tym celu najczęściej stosuje się leki z grupy glikokortykosteroidów oraz cyklofosfamid - środki, które osłabiają zbyt silnie działający układ odpornościowy pacjenta.
Swoistym markerem tej choroby jest obecność przeciwciał c-ANCA.
W ciężkich przypadkach choroby – gdy standardowe leczenie nie przynosi rezultatów, a pacjent zmaga się z dużym uszkodzeniem nerek i wysokim poziomem przeciwciał cANCA - można zastosować plazmaferezę. Jest to metoda oczyszczania (odfiltrowania) krwi z niektórych cząstek, w tym z przeciwciał cANCA. Niestety, zabieg jest drogi i daje tylko tymczasowy efekt. Wraz z biegiem czasu poziom przeciwciał narasta, a choroba powraca. Jeśli nerki ulegną dużemu uszkodzeniu i staną się niewydolne, konieczna jest dializa.U osób, u których doszło do zwężenia krtani na skutek bliznowacenia czy krwotoku w płucach lub przewodzie pokarmowym, konieczny jest zabieg chirurgiczny.
