Czy ziarniak to nowotwór? Wszystko, co powinieneś wiedzieć o tym medycznym zagadnieniu
Ziarniniak grzybiasty: nowy podział
W literaturze opisano nowy podział ziarniniaka grzybiastego, który opiera się na określeniu charakteru zmian skórnych, obejmowanym przez nie obszarze skóry oraz zajęciu bądź nie węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych.
Zmiany skórne zajmują poniżej 10% powierzchni skóryWolne węzły chłonne Wolne narządy wewnętrzne
Zmiany skórne zajmują powyżej 10% powierzchni skóryWolne węzły chłonne Wolne narządy wewnętrzne
Zmiany skórne zajmują powyżej 10% powierzchni skóryWęzły chłonne bez zmian swoistych w obrazie histologicznymWolne narządy wewnętrzne
Okres guzowatyWęzły chłonne bez zmian swoistych w obrazie histologicznymWolne narządy wewnętrzne
Zmiany erytrodermiczneWęzły chłonne bez zmian swoistychNarządy wewnętrzne bez zmian swoistych
Rozmaicie rozległe zmiany skórneSwoiste zmiany w węzłach chłonnychNarządy wewnętrzne wolne
Rozmaicie rozległe zmiany skórneSwoiste zmiany w węzłach chłonnychNarządy wewnętrzne zajęte
Ziarniniak obrączkowaty - diagnostyka
Diagnozę zwykle stawia się na podstawie objawów. Wówczas należy wykluczyć guzki okołostawowe (głębsze niż w przypadku ziarniniaka umiejscowienie guzków), sarkoidozę obrączkowatą (przebiega z sinobrunatnymi guzkami i często współistnieje ze zmianami w innych narządach) i liszaja płaskiego obrączkowatego (charakteryzuje się bardziej płaskimi grudkami i innym umiejscowieniem wykwitów). Niestety, czasami objawy są niejednoznaczne, co jest wskazaniem do badania histopatologicznego, czyli biopsji.
W przypadku pojedynczych zmian wystarczy zastosować leczenie miejscowe (kortykosteroidy w opatrunkach okluzyjnych albo 0,1% takrolimusu lub 1% pimekrolimusu). W przypadku postaci rozsianej konieczne jest leczenie ogólne, które wymaga podawania kortykosteroidów, dapsonu lub leków przeciwmalarycznych. W ciężkich przypadkach można podać cyklosporynę A lub estry kwasu fumarowego. Skuteczne może być też zamrażanie zmian płynnym azotem (kriochirurgia) lub chlorkiem etylu. Zalecana jest także fotochemioterapia (PUVA).
Ziarniniak grzybiasty: leczenie
Metoda leczenia omawianego chłoniaka ściśle zależy od etapu choroby, na którym choroba została rozpoznana.
W początkowych stadiach ziarniniaka (okres wstępny i okres naciekowy) w terapii stosowane jest naświetlanie promieniowaniem ultrafioletowym UVA i UVB w specjalnie przygotowanych do tego lampach.
Czasem lekarz specjalista dermatolog może zdecydować o dołączeniu do fototerapii specjalistycznych leków.
Terapia PUVA (ang. Psoralen Ultra-Violet A) to metoda leczenia polegająca na stosowaniu promieniowania UVA wraz z doustnym podawaniem leków (Psoralen), które są fotouczulaczami, czyli uwrażliwiają skórę na działanie promieniowania.
Terapia RE-PUVA (ang. Retinoid PUVA) polega na dołączeniu do terapii PUVA dodatkowego leku, jakim są retinoidy, czyli kwasowe pochodne witaminy A.
W początkowych stadiach choroby stosować można także naświetlanie małymi dawkami promieniowania rentgenowskiego, a także dołączyć do terapii PUVA lek interferon alfa.
W zaawansowanym okresie ziarniniaka grzybiastego (okres guzowaty) leczeniem z wyboru jest stosowanie chemioterapii farmakologicznej. Najczęściej stosowanymi cytostatykami są cyklofosfamid, metotreksat, chlorambucil, cisplatyna, winkrystyna, winblastyna, a także bleomycyna.