U nas zapłacisz kartą
Przykłady łagodnych nowotworów - Poznaj różnorodność i charakterystykę
NOWOTWÓR ŁAGODNY I ZŁOŚLIWY – DANE STATYSTYCZNE
Nowotwory są grupą schorzeń, która stanowi w Polsce jedną z najpoważniejszych przyczyn zgonów, po chorobach układu krążenia. U mężczyzn nowotwory złośliwe stanowią około 26% zgonów ogółem, a u kobiet odsetek ten wynosi około 23%. W Polsce należy liczyć się z rosnącą liczbą zachorowań i zgonów na raka głównie ze względów demograficznych. W ciągu ostatnich 4 dekad liczba zachorowań na nowotwory gwałtownie rosła.
Chociaż początek lat 90 XX wieku przyniósł zmniejszenie tempa wzrostu liczby zgonów z powodu raka złośliwego, to niewielki spadek odsetka umieralności widoczny jest dopiero do początku XXI wieku.
- Choroby nowotworowe są przyczyną około 7-8% wszystkich zgonów u dzieci. Umieralność z powodu nowotworów u dzieci spada, przy utrzymującym się poziomie z wskaźnika zachorowań. Wśród nowotworów dziecięcych najczęściej występują w Polsce białaczki i nowotwory mózgu.
- W grupie młodych dorosłych (20-44 lata) rak złośliwy występuje częściej u kobiet niż mężczyzn. Wśród młodych mężczyzn dominuje zachorowanie na nowotwór jądra, a także na nowotwory płuca, nowotwory jelita. Wśród młodych kobiet najczęstsze nowotwory to nowotwory piersi, szyjki macicy i jajnika.
- W grupie osób w wieku 45-64 lata nowotwory są już od ponad 30 lat drugą przyczyną zgonów, zaraz po chorobach układu krążenia. Wśród mężczyzn w średnim wieku dominują nowotwory płuca, jelita grubego i rak prostaty. Wśród kobiet w średnim wieku dominuje nowotwór piersi, a także nowotwory płuca i jelita grubego.
- W najstarszej grupie wiekowej (powyżej 65 roku życia) notuje się stały przyrost zachorowalności i liczby zgonów na raka złośliwego. Wśród mężczyzn w najstarszej grupie wiekowej najczęściej występują nowotwory płuca, rak jelita grubego i prostaty, zaś u kobiet dominują nowotwory piersi, płuca i jelita grubego.
Rodzaje nowotworów – rak złośliwy i guzy łagodne – różnice, bibliografia:
J. Stachura, W. Domagała, Patomorfologia, Tom I, Kraków 2008.
S. Maśliński, J. Ryżewski, Patofizjologia, Warszawa 2009.
P. Thor, Podstawy patofizjologii człowieka, Kraków 2001.
Nowotwór łagodny a złośliwy – różnice
Istnieją dwa rodzaje nowotworów – złośliwe oraz nowotwory łagodne, które różnią się istotnie przebiegiem klinicznym. Między rakiem, a nowotworem łagodnym występują fundamentalne różnice na poziomie morfologicznym, immunocytochemicznym, molekularnym i czynnościowym. Do najważniejszych cech nowotworu złośliwego (raka) należą naciekanie i niszczenie okolicznych tkanek oraz zdolność do dawania przerzutów. Te dwie główne cechy raka: naciekanie i przerzuty, ostatecznie decydują o losie chorego. Nowotwór łagodny z reguły nie nacieka okolicznych tkanek i nie daje przerzutów. Rokowania dla pacjenta w przypadku wykrycia nowotworu łagodnego są najczęściej pomyślne.
JAK POWSTAJE RAK – NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY
Podłożem rozwoju nowotworów, zarówno łagodnych, jak i złośliwych są zaburzenia genetyczne, które mogą pojawiać się w różnych okresach rozwoju osobniczego człowieka. Na komórki w każdej chwili naszego życia oddziałują różnorodne czynniki (mutageny), które powodują zaburzenia (mutacje) informacji genetycznej zawartej w komórkowym DNA, mogące przyczyniać się do powstania i rozrostu nowotworu.
Dzięki sprawności wewnątrzkomórkowych mechanizmów ochronnych udaje się zapobiec zdecydowanej większości procesu prowadzącego do rozwoju raka. Mechanizmy te obejmują procesy naprawcze DNA oraz apoptozę (programowaną śmierć komórki). Warunkiem koniecznym do transformacji nowotworowej jest zadziałanie czynnika uszkadzającego o takiej sile, które nie doprowadzi do śmierci komórki, a jednocześnie spowoduje mutację genu/genów istotnych dla procesów proliferacji, apoptozy czy dojrzewania komórkowego.
Aby rozwinął się pełnoobjawowy nowotwór złośliwy (rak), potrzeba kolejnych mutacji genetycznych, których efektem będzie stopniowe powiększanie populacji komórek nowotworowych, nabywanie przez nie atrybutów umożliwiających wzrost miejscowy, a później ekspansję na otaczające tkanki i wreszcie rozsiew (nowotwór złośliwy). Proces uzyskiwania wszystkich tych cech określa się mianem progresji nowotworu. Proces rozwoju raka złośliwego jest wieloetapowy i trwa wiele lat (nawet dziesiątki lat).
Rozwój nowotworu
W piśmiennictwie medycznym stosuje się też dwa terminy związane bezpośrednio z rozwojem nowotworu czy też przemianą (transformacją) zmiany niezłośliwej w nowotwór.
Zmiana przednowotworowa – co to jest?
Zmianą przednowotworową nazywamy taką zmianę, która wiąże się z większym ryzykiem rozwoju nowotworu złośliwego (z takiej zmiany częściej rozwinie się nowotwór). Przykładem tego typu zmian są polipy gruczolakowe jelita grubego, na podłożu których może się rozwinąć rak jelita grubego.
Samo słowo polip oznacza guzowaty twór wyrastający ze śluzówki (błony śluzowej). Polipy są określeniem makroskopowym, co oznacza, że dana zmiana ma formę polipa, ale nie określa, jakiego rodzaju jest to zmiana. Polipy mogą występować w różnych okolicach ciała i są ogólnie nowotworami łagodnymi, choć w formie polipa mogą się rozwijać nowotwory złośliwe.
Stan przednowotworowy
Stan przednowotworowy to choroba związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia nowotworu złośliwego. Chorzy, u których rozpoznano taką chorobę, powinni być poddani bacznej obserwacji lekarskiej i należy u nich wykonywać odpowiednie badania diagnostyczne, co umożliwia wczesne wykrycie zmian przednowotworowych lub już nowotworów i skuteczne leczenie. Przykład stanu przednowotworowego stanowi choroba zapalna jelita grubego o nazwie wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa), w przebiegu której istnieje zwiększone ryzyko rozwoju raka jelita grubego.
Polipy jelita grubego są zmianami znajdowanymi podczas badań endoskopowych (kolonoskopii lub rektoskopii), wykonywanych z różnych powodów. Usuwa się je podczas takiego badania i następnie wykonuje badanie histopatologiczne, w celu określenia charakteru zmiany (łagodny lub złośliwy guz) i ustalenia dalszego postępowania leczniczego. Najczęściej pod pojęciem polipa jelita grubego rozumie się łagodne nowotwory błony śluzowej tego odcinka przewodu pokarmowego, czyli polipy gruczolakowe – jak wspomniano wyżej są to zmiany przednowotworowe. Wiążą się one z ryzykiem rozwoju raka jelita grubego i dlatego należy je usuwać (zabieg taki nazywamy polipektomią), zapobiegając w ten sposób zachorowaniu na nowotwór.
