U nas zapłacisz kartą
Czyrak - przyczyny, objawy i leczenie zapalenia mieszka włosowego
Czyrak – co to takiego? Jakie są rodzaje?
Jeśli na Twoim karku, twarzy lub w okolicach pach pojawił się twardy, bolesny guzek z czopem ropnym, najprawdopodobniej jest to czyrak. Aby mieć pewność co do charakteru zmiany, udaj się do lekarza rodzinnego lub od razu odwiedź gabinet dermatologa, czyli specjalisty zajmującego się leczeniem chorób skórnych.
Czyraki mogą występować pojedynczo lub w postaci mnogiej. Czyrak gromadny – zwany także karbunkułem – to nic innego jak kilka krost położonych w niewielkiej odległości od siebie. W takiej postaci mogą być one bardziej bolesne i bardziej kłopotliwe w leczeniu. Zmiany zapalne – czy to w postaci pojedynczej, czy mnogiej – dotykają osób w różnym wieku, choć statystycznie częściej występują u seniorów. Od zwykłych pryszczy różnią się także tym, że zazwyczaj wymagają leczenia z wykorzystaniem antybiotyku.
W jakich partiach ciała najczęściej występują czyraki?
Zapalenie mieszków włosowych – jak sama nazwa wskazuje – występuje na owłosionych partiach ciała, takich jak: twarz, nogi, pachwiny, plecy, kark, pachy czy głowa. Może umiejscowić się także w trudno dostępnych miejscach, takich jak wnętrze ucha czy nosa, powodując wtedy większy dyskomfort. Czyrak w miejscu intymnym – np. na wargach sromowych u kobiet lub w okolicach prącia u mężczyzn – także nie należy do rzadkości. Zmiana nigdy nie pojawi się po wewnętrznej stronie dłoni lub na podeszwach stóp, ponieważ z natury nie występują tam włosy.
Czyrak – bez względu na rodzaj – to łagodna zmiana skórna, która nie jest nowotworem. Tym samym nie stanowi też bezpośredniego zagrożenia dla życia. Trzeba jednak wyjątkowo ostrożnie postępować z czyrakami na twarzy, ponieważ ich wyciskania może doprowadzić do powstania trwałych defektów kosmetycznych w szczególnie widocznym miejscu. W przypadku nieostrożnego postępowania lub samodzielnego wyciskania ropy infekcja może przenieść się na okoliczne tkanki.
Zapalenie mieszków włosowych - objawy
Zapalenie mieszków włosowych objawia się wykwitami skórnymi, często wypełnionymi płynem surowiczym lub ropą, zlokalizowanymi wokół mieszków włosowych. Wykwity te często się zlewają, tworząc skupiska niebolesnych grudek i krostek przebitych włosami, które mogą powodować świąd, a nawet ból.
Tego typu zmiany mogą być zlokalizowane na całym ciele, jednak najczęściej obserwuje się je na twarzy, owłosionej skórze głowy, pachach, pośladkach i okolicy łonowej. Mogą wystąpić także na ramionach, udach czy łydkach.
Ropnych grudek nie powinno się wyciskać. Podczas wyciskania może dojść nie tylko do rozsiania bakterii po skórze. Podczas wyciskania część ropy zostanie wgnieciona jeszcze głębiej, pogarszając tym samym stan zapalny.
Sprawdź, jak wyglądają truskawkowe nogi
Czyrak gromadny (karbunkuł)
Mianem czyraka gromadnego określa się z kolei liczne zlewające się czyraki umiejscowione na zapalnym podłożu. Zmiana jest duża, bardzo bolesna i często występuje w okolicy karku oraz na pośladkach.
Za zmiany chorobowe w przypadku czyraka odpowiedzialny jest gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), który wnika do mieszka włosowego z zewnątrz i wywołuje stan zapalny. Czynnikami predysponującymi do czyraka, a zwłaszcza jego form nawracających, są stany przebiegające z osłabieniem układu immunologicznego (zakażenie HIV, AIDS, przewlekłe leczenie glikokortykosteroidami lub leczenie immunosupresyjne), cukrzyca, choroby nerek, a także ogólne wyniszczenie. Czyraki mogą ponadto występować częściej u chorych na atopowe zapalenie skóry.
Czyrak stanowi częstą przyczynę konsultacji dermatologicznych. Nie występuje rodzinnie, nie jest chorobą dziedziczną.
Ryc. 1. Zmiana o charakterze zapalnego guzka
Objawy zapalenia mieszków włosowych
Pierwotną postacią zapalenia mieszka włosowego jest stosunkowo niewielka krostka, która wypełniona jest ropną treścią. Wokół krostki widoczne jest zaczerwienienie. Zmiany skórne są bolesne, co ma związek z nasilającym się stanem zapalnym na skutek aktywności namnażających się bakterii oraz uruchomienia mechanizmów obronnych organizmu. Charakterystyczna dla zapalenia mieszków włosowych jest lokalizacja ropnych wykwitów skórnych – znajdują się one jedynie w obrębie skóry, na której wyrastają włosy. W szczególnie trudnych przypadkach zakażenia mieszków włosowych jedną z metod leczenia jest trwałe usunięcie owłosienia.
Zapalenie mieszków włosowych może mieć postać powierzchniową lub rozwijać się także w głębszych warstwach skóry, obejmując tkankę okołomieszkową. W przypadku ostrych infekcji bakteryjnych na skórze mogą powstawać osiągające duże rozmiary czyraki, które wymagają odpowiedniego leczenia. Przy dużych czyrakach niezbędne może okazać się leczenie chirurgiczne. Często są one zlokalizowane nie tylko na skórze twarzy, ale także karku, klatce piersiowej oraz w okolicy ramion i na plecach.
