U nas zapłacisz kartą
Gałka muszkatołowa - naturalne lekarstwo na pryszcze
Gałka muszkatołowa – zastosowanie
Większość z nas używa gałki muszkatołowej wyłącznie w kuchni. Znalazła ona zastosowanie także w kosmetyce. Można ją znaleźć w składzie balsamów, kremów, maseczek i peelingów. Ze względu na działanie antyseptyczne i przeciwzapalne doskonale sprawdza się w kosmetykach do cery trądzikowej. Gałkę muszkatołową wykorzystuje się też w produkcji perfum, mydeł i szamponów, a także past do zębów.
Spożywanie gałki muszkatołowej w małych ilościach, jako przyprawy, jest bezpieczne niemal dla każdego. Przyjmowanie jej w dużych dawkach powyżej 5 g (2 łyżeczki) jednorazowo może być jednak szkodliwe. Przyprawa zawiera mirystycynę, której działanie porównuje się do atropiny, powodującej stany euforii. Mirystycyna w dużych dawkach (1–2 mg na kilogram masy ciała) może powodować szybkie bicie serca, nudności, dezorientację, wymioty i pobudzenie.
W Polsce niewiele wiadomo na temat zatruć gałką muszkatołową. W latach 2001–2011 w amerykańskim stanie Illinois zgłoszono 32 takie przypadki. Aż 47 proc. z nich było związane z celowym spożyciem dużej ilości gałki muszkatołowej ze względu na jej efekty psychoaktywne. Dawka halucynogenna to 5–30 gr sproszkowanej gałki muszkatołowej. Objawy pojawiają się kilka godzin po spożyciu i utrzymują się nawet przez 24 godziny. Obserwuje się wówczas:
- niepokój
- zaburzenia orientacji w czasie i przestrzeni
- odrealnienie (oderwanie od rzeczywistości)
- dziwne sny, w tym sny na jawie
- złudzenia i omamy wzrokowe
- uczucie unoszenia się w powietrzu [1]
Nadużywanie gałki muszkatołowej może dodatkowo powodować podrażnienie przewodu pokarmowego, a nawet raka wątroby. Warto więc zachować umiar, stosując gałkę muszkatołową dla wzmocnienia smaku np. grzanego wina.
Gałka muszkatołowa
- Wartości odżywcze
- Właściwości
- Przeciwwskazania
- Gałka muszkatołowa w kuchni
Ostatnia aktualizacja: 26 kwietnia 2023
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 6 źródła
- 9 badań
Gałka muszkatołowa (Myristica fragrans) zwana inaczej gałką muszkatową to przyprawa korzenna otrzymywana z suszonych, sproszkowanych nasion muszkatołowca korzennego. Pochodzi z Moluków zwanych Wyspami Korzennymi (część wschodnia Archipelagu Malajskiego - Indonezja). Do Europy gałkę muszkatołową sprowadzili Arabowie w XII w.
Przyprawę stanowi także osnówka muszkatołowa (osłaniająca nasiona, z których powstaje gałka muszkatołowa) nosząca z arabskiego nazwę macis – czyli kwiat muszkatołowca.
W pigułce
- Gałka muszkatołowa wyróżnia się (wśród innych roślin jadalnych) znaczną zawartością mirystycyny.
- Gałka muszkatołowa ma działanie przeciwbakteryjne (m.in. przeciw E. coli,S. aureus).
- Gałka muszkatołowa wykazuje działanie antyoksydacyjne (inaczej przeciwutleniejące).
- Gałka muszkatołowa może zapobiegać wrzodom żołądka i niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby (NAFLD) - badania na zwierzętach.
- Gałka muszkatołowa (ze względu na zawartość mirystycyny) wykazuje działanie psychotropowe. Spożycie większych ilości gałki muszkatołowej może wywołać objawy halucynogenne.
- U osób z alergią na pyłki roślin zielonych mogą wystąpić reakcje alergiczne po spożyciu gałki muszkatołowej.
- Niewielkie ilości gałki muszkatołowej w diecie kobiet w ciąży wydają się bezpieczne. Przeciwwskazane natomiast będą suplementy diety zawierające gałkę muszkatołową.
Gałka muszkatołowa – właściwości
Gałka muszkatołowa od stuleci była stosowana w Chinach jako lek na zaburzenia trawienia. Hindusi i Arabowie używali jej w chorobach przewodu pokarmowego, wątroby oraz skóry. Uznawali także gałkę za afrodyzjak. Obecnie prozdrowotne właściwości gałki muszkatołowej pozytywnie weryfikują badania naukowe. Wiadomo, że gałka muszkatołowa:
- jest silnym przeciwutleniaczem – zawiera substancje, m.in. cyjanidyny oraz olejki eteryczne, które mogą usuwać z organizmu szkodliwe wolne rodniki uszkadzające zdrowe komórki. Dzięki temu przyprawa może zapobiegać chorobom wywołanym przez szkodliwe wolne rodniki, takim jak: nowotwory, choroby serca czy choroby neurologiczne [7]·
- działa przeciwzapalnie – jest bogatym źródłem substancji przeciwzapalnych. Hamują one działanie enzymów promujących stan zapalny. Dzięki temu aromatyczna przyprawa może pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego i złagodzić dolegliwości towarzyszące np. zapaleniom i obrzękom stawów [7]
- poprawia libido, stymulując układ nerwowy. Gałka muszkatołowa może wpływać na funkcje seksualne. Potwierdzają to badania laboratoryjne na zwierzętach, którym podawano 500 mg gałki muszkatołowej na kilogram masy ciała. Zaobserwowano znaczny wzrost aktywności seksualnej w porównaniu z grupą kontrolną. Jak twierdzą naukowcy, wynika to z obecności substancji drażniących, powodujących lekkie przekrwienie obszarów w obrębie miednicy małej, w tym także narządów płciowych [6]
- zwalcza bakterie – badania z 2012 roku pokazują, że gałka muszkatołowa ma właściwości antybakteryjne i może hamować aktywność bakterii, takich jak Porphyromonas gingivalis, które powodują zapalenie ozębnej, i Streptococcus mutans, wywołujących próchnicę zębów [5]
- korzystnie wpływa na pracę serca, co pokazują badania na zwierzętach. Suplementy z gałką muszkatołową pomagają obniżyć poziom cholesterolu oraz trójglicerydów [3]
- poprawia nastrój, jest skutecznym sposobem na stany depresyjne i lęk, ponieważ zawarty w gałce muszkatołowej olejek eteryczny łagodzi zmęczenie i stres. Jako adaptogen korzenna przyprawa może być zarówno środkiem pobudzającym, jak i uspokajającym, w zależności od potrzeb organizmu [2]
- usprawnia trawienie – dzięki olejkom eterycznym gałka działa wiatropędnie, łagodząc wzdęcia i gazy. Wspomaga wydzielanie enzymów trawiennych, przynosi ulgę przy zaparciach
Gałka muszkatołowa – właściwości zdrowotne i wartości odżywcze
Gałka muszkatołowa zawiera olejek eteryczny, w którego skład wchodzą: p-cymen, borneol, limonen, linalol, α-pinen, kamfen, geraniol, a także mirystycyna. Oprócz tego w jej składzie znajdziemy także liczne witaminy i minerały, białko, błonnik pokarmowy, saponiny i kwasy organiczne.
Gałka muszkatołowa wykazuje liczne właściwości lecznicze, ale z uwagi na zawartość mirystycyny nie powinna być stosowana w zbyt dużych ilościach.
Jak działa gałka muszkatołowa na organizm?
- Dzięki zawartości olejków eterycznych ma działanie antybakteryjne i antyseptyczne.
- Ma pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Pobudzając wydzielanie soku żołądkowego, poprawia trawienie.
- Wzmacnia odporność.
- Redukuje stany zapalne.
- Ma działanie przeciwbólowe i przeciwreumatyczne.
- Poprawia krążenie, przeciwdziała agregacji płytek krwi.
- Jest znanym afrodyzjakiem, ma działanie pobudzające. Stymuluje przepływ krwi przez narządy znajdujące się w obrębie miednicy małej, w tym narządy rodne, poprawia libido i sprawność seksualną.
- Zawiera moc antyoksydantów, przez co chroni komórki przed uszkodzeniami i mutacjami oraz hamuje procesy starzenia. Przeciwdziała też starzeniu się skóry.
- Ze względu na wysoką zawartość antyoksydantów, minerałów i witamin, gałka muszkatołowa znalazła zastosowanie w kosmetyce. Ekstrakty z niej wchodzą m.in. w skład peelingów, maseczek, olejków, mydeł.
Jak wygląda gałka muszkatołowa?
Muszkatołowiec to wiecznie zielone drzewo rozpowszechnione w krajach tropikalnych, które dorasta do 12 metrów wysokości. Ma ciemnozielone, owalne liście i drobne (ok. 5 mm) jasnożółte kwiaty, przypominające kształtem konwalie. Do zapylenia potrzeba dwóch roślin – muszkatołowca płci męskiej i żeńskiej. Drzewa rozpoczynają owocowanie w wieku 7–8 lat i kontynuują je przez 40 lat.
Po zapyleniu w ciągu 5–6 miesięcy powstają owoce, rozmiarem i kształtem przypominające figi, gruszki lub owoce nashi. Mają one żółtawą barwę i blado-żółty miąższ. Owoce dojrzewają 6–9 miesięcy po kwitnieniu. Zbiera się je po opadnięciu na ziemię. Najpierw usuwa się miąższ owocu, a od nasienia oddziela się czerwoną osnówkę. To tzw. kwiat muszkatołowy, czyli macis.
Nasiona suszy się przez 4–6 tygodni, aż zaczną grzechotać wewnątrz twardej łupiny nasiennej. Wtedy łupinę się rozbija i wydobywa jej zawartość, czyli dobrze znaną gałkę muszkatołową. Jak wygląda gałka muszkatołowa? Ma ona kształt owalny. Jest szarobrązowa, pomarszczona z zewnątrz. Środek jest jaśniejszy i twardy.
