U nas zapłacisz kartą
Przyczyny i leczenie guzów na czole utrzymujących się przez kilka lat
Rodzaje zmian: zrogowacenia, tłuszczaki, brodawki, żółtaki i inne
Guzy powiek stanowiące rozrost naskórka
Guzy powiek stanowiące rozrost naskórka to rogowacenie łojotokowe (brodawka łojotokowa), brodawka pospolita, róg skórny, mięczak zakaźny, prosaki i torbiele naskórkowe.
- Rogowacenie łojotokowe (brodawka łojotokowa) występuje bardzo często i dotyczy chorych w średnim lub starszym wieku. Guzy te mają bardzo różny wygląd i kształt. Zazwyczaj przybierają formę płaskich, gładkich, tłustych i wypukłych grudek o różnym kolorze, którym towarzyszy w różnym stopniu nasilone rogowacenie. Niejednokrotnie przybierają jednak postać uszypułowanych guzków, niekiedy zaś mogą mieć budowę zrazikową (tj. złożoną z mniejszych elementów) i brodawkowatą powierzchnię. Guzy te powstają na skutek namnażania się komórek naskórka. Przyczyna ich powstawania nie jest znana. Częściej występują na skórze wystawionej na działanie promieniowania UV.
- Brodawkę pospolitą (verruca vulgaris) wywołuje wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) typ 6 lub 11. W obrębie skóry powiek występuje stosunkowo rzadko. Są to produkujące nadmierną ilość keratyny (hiperkeratotyczne) grudki o szorstkiej, nierównej powierzchni.
- Termin róg skórny oznacza obecność nadmiernego rogowacenia naskórka z nagromadzeniem żółtobrunatnych mas rogowych o chropowatej powierzchni. Guzy te mogą mieć bardzo różny kształt, niekiedy przypominają z wyglądu rogi. Mogą one towarzyszyć zarówno zmianom łagodnym skóry, jak i złośliwym, dlatego zawsze wymagają biopsji do zbadania ich podstawy. Ostateczną diagnozę stawia się dopiero po ich wycięciu i badaniu histopatologicznym.
- Mięczak zakaźny to guzek zapalny wywołany przez bardzo zakaźny wirus z grupy ospy. Często występuje u dzieci i przeważnie dotyczy skóry powiek. Jeśli mięczaki są liczne i pojawiają się u dorosłych, można podejrzewać u nich nabyte upośledzenie odporności. Mięczaki mają woskowy, półprzezroczysty wygląd, a w ich centrum widoczne jest zagłębienie, z którego po uciśnięciu wydobywa się treść przypominająca kaszkę. Umiejscowione w brzegu powieki mogą podtrzymywać przez długi czas stan zapalny spojówek i rogówki (zob. Zaczerwienienie oka [czerwone oko, zespół czerwonego oka] oraz Zapalenie spojówek).
- Prosaki to drobne, naskórkowe torbiele wypełnione masami łojowo-rogowymi (keratyną). Guzki te powstają spontanicznie lub w trakcie gojenia się zmian skórnych o charakterze pęcherzyków. Grudki te mają kolor od woskowobiałych do żółtych i średnicę 1–2 mm. Prosaki spotyka się bardzo często u noworodków.
- Naskórkowe torbiele wtrętowe (torbiele łojowe, kaszaki) powstają z zagłębienia mieszka włosowego i gruczołów łojowych samoistnie lub w wyniku urazu i rosną powoli. Są okrągłe i mają gładką powierzchnię, kolor cielisty i wielkość od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Niekiedy w centrum widać otwór będący zaczopowanym kanałem włosa. Po wyciśnięciu lub pęknięciu może wydostać się z guzka kaszkowata zawartość.
- Torbiel mieszka włosowego występuje najczęściej (w 90% przypadków) na owłosionej skórze głowy, przy małżowinach usznych. W okolicach oczu torbiele mogą niekiedy występować między brwiami. U jednej czwartej chorych ulegają one zwapnieniu, tworząc twardy guz.
- Kępki żółte (żółtaki, xanthelasma) to charakterystyczne płaskie guzy o żółtym zabarwieniu występujące w okolicy kąta przyśrodkowego powieki dolnej i/lub górnej. Często są symetryczne i mogą zajmować wszystkie cztery powieki. Wykazują tendencję do powolnego wzrostu i zlewania się ze sobą. Kępki żółte sprawiają głównie problemy kosmetyczne. Mimo że guzki w badaniach histologicznych stanowią nagromadzenie makrofagów wypełnionych cholesterolem, ogólne stężenie cholesterolu u chorych jest zwykle prawidłowe. U części pacjentów może występować zwiększone stężenie lipidów w surowicy.
Tłuszczaki
Tłuszczak to łagodny nowotwór zbudowany z tkanki tłuszczowej. Uważa się go za najczęściej występujący niezłośliwy nowotwór skóry, narządów wewnętrznych, tkanki podskórnej. Zmiana rozwija się powoli. Jest wyraźnie odgraniczona od otaczających ją tkanek, łatwo przesuwa się pod palcami, pokrywa ją niezmieniona skóra. Większość tłuszczaków jest mała, jednak w piśmiennictwie można spotkać się z przypadkami zmian, które osiągnęły po kilka, a nawet po kilkanaście, centymetrów średnicy. Tłuszczaki najczęściej obserwuje się wśród osób w wieku 40–60 lat, zwłaszcza z nadmierną masą ciała. W 5% przypadków występują w formie mnogiej.
Tłuszczaki to twarde guzy pod skórą, które mogą rozwinąć się w każdej części ciała. Najczęściej jednak obserwuje się je w obrębie kończyn, głowy i szyi oraz na tułowiu. Tłuszczaki nie stanowią niebezpieczeństwa onkologicznego, bardzo rzadko dochodzi do ich transformacji w zmiany złośliwe. Jak dotąd określono, że za powstawanie tłuszczaków odpowiadać mogą predyspozycje genetyczne lub zaburzenia ze strony układu immunologicznego, polegające na rozroście adipocytów, czyli komórek tłuszczowych.
Stwardnienie guzowate
Stwardnienie guzowate (tuberous sclerosis complex - TSC), znane też jako zespół Bourneville’a, należy do grupy chorób nerwowo-skórnych określanych jako fakomatozy i charakteryzuje się obecnością zmian skórnych oraz guzów o charakterze nienowotworowym. Są to zmiany rozwojowe, które występują w układzie nerwowym, narządzie wzroku, sercu, płucach, nerkach, wątrobie.
Stwardnienie guzowate ma charakter przewlekły i postępujący. W 2/3 przypadków stwardnienie guzowate występuje u jednej osoby w rodzinie i jest związane z nową mutacją (mutacja de novo). Mutacja taka to zmiana w genie, która nie została odziedziczona po rodzicach, lecz wystąpiła spontanicznie, losowo. W 1/3 przypadków stwardnienia guzowatego dziecko dziedziczy zmutowany gen od jednego z rodziców. Chorobę dziedziczy się w sposób autosomalny dominujący, co powoduje 50% ryzyko przekazania choroby potomstwu.