U nas zapłacisz kartą
Jak rozpoznać czerniaka skóry - Kluczowe znaki do zauważenia
Profilaktyka czerniaka skóry
Jak w przypadku wielu innych chorób, bardzo ważną rolę odgrywa właściwa profilaktyka czerniaka skóry. W tym miejscu należy zwrócić uwagę przede wszystkim na ochronę skóry przed szkodliwym promieniowaniem UV. Szczególnie osoby bardziej narażone na wystąpienie nowotworów skóry, na przykład te o jasnej karnacji, powinny zadbać o stosowanie dobrej jakości kremów z wysokim filtrem UV oraz zakrywanie ciała w szczególnie słoneczne dni. Nie można także zapominać o nakryciu głowy. Wyjątkowo istotna jest ochrona przed słońcem dzieci, u których oparzenia słoneczne mogą skutkować późniejszym zachorowaniem na czerniaka. Bezwzględnie jednak każdy powinien regularnie obserwować znamiona na swojej skórze i od czasu do czasu wykonywać badanie dermatoskopem.
- Aktualności (33)
- Blog (20)
- Choroby dermatologiczne (3)
- Choroby endokrynologiczne (7)
- Choroby ginekologiczne (17)
- Choroby i dolegliwości (41)
- Choroby kardiologiczne (4)
- Choroby laryngologiczne (10)
- Choroby proktologiczne (1)
- Choroby urologiczne (16)
- Diagnostyka (15)
- O zabiegach (11)
- Problemy estetyczne (22)
- Profilaktyka (6)
DANE ADRESOWE
SCM Sp. z o.o.
Prywatny Szpital Specjalistyczny
ul. Grzegórzecka 67C/U6
„Wiślane Tarasy”
31-559 Kraków
NIP: 676-243-82-70
REGON: 121477688
KRS: 0000380526
ZAPRASZAMY DO KONTAKTU
Czerniak - jak go samodzielnie rozpoznać? Profilaktyka czerniaka
Czerniak to nowotwór złośliwy skóry, który wykryty we wczesnym stadium jest w pełni uleczalny. Dlatego tak ważna jest profilaktyka tego nowotworu. Sprawdź, czy umiałbyś go rozpoznać na pierwszym etapie rozwoju. Jakie zmiany skórne powinny skłonić cię do wizyty u lekarza?
Czerniak jest to nowotwór skóry, który wywodzi się melanocytów, czyli komórek pigmentowych odpowiadających m.in. za ciemne zabarwienie skóry pod wpływem promieni słonecznych. Najwięcej melanocytów znajduje się w warstwie podstawnej naskórka, dlatego też czerniak pojawia się na powierzchni skóry głowy i szyi, jak również na stopach, kończynach, pod paznokciem.
Spis treści
Rozwijamy nasz serwis dzięki wyświetlaniu reklam.
Blokując reklamy, nie pozwalasz nam tworzyć wartościowych treści.
Wyłącz AdBlock i odśwież stronę.
Czerniak: czynniki ryzyka
Większość czerniaków, nawet u pacjentów z mnogimi znamionami, powstaje de novo czyli nie na podłożu wcześniej istniejącego znamienia barwnikowego, a na skórze zdrowej.
Jedynie 25-40 procent czerniaków rozwija się w połączeniu ze znamieniem melanocytowym. Szacuje się natomiast, że osoby, które mają ponad 50 znamion melanocytowych, wykazują 5-krotny wzrost ryzyka czerniaka w porównaniu z osobami, które mają mniej niż 10 znamion.
Filtry przeciwsłoneczne nie chronią przed czerniakiem, ale - paradoksalnie - zwiększają ryzyko jego pojawienia się, ze względu na to, że zwiększają czas ekspozycji na promieniowanie.
Czynniki ryzyka czerniaka to:
- nadmierna ekspozycja na promieniowanie UVA i UVB zarówno słoneczne jak i sztuczne (solaria)
- duża skumulowana ekspozycja na słońce, oparzenia słoneczne w dzieciństwie i wieku młodzieńczym
- wiek i płeć - bardziej narażone są kobiety, przy czym ryzyko wzrasta z wiekiem
- jasny fenotyp skóry - jasna karnacja skóry, jasny kolor włosów i oczu, obecność piegów, łatwe uleganie oparzeniom słonecznym
- występowanie czerniaka u krewnych pierwszego i drugiego stopnia
- wcześniejsze występowanie czerniaka u tego samego chorego - około 5-10 procent osób chorych wcześniej na czerniaka zachoruje na niego ponownie
- występowanie innego nieczerniakowego nowotworu złośliwego skóry, w tym raka podstawnokomórkowego, raka kolczystokomórkowego
- zespół znamion dysplastycznych
- duża liczba znamion barwnikowych (melanocytowych) oraz dużych wrodzonych znamion barwnikowych
- skóra pergaminowa (xeroderma pigmentosum) - stukrotnie zwiększone ryzyko
- wysoki status socjoekonomiczny
- immunosupresja i przeszczepienie narządu
- jatrogenna ekspozycja na promieniowania ultrafioletowe wraz z psoralenem – fotochemioterapia (PUVA)
- prawdopodobnie promieniowanie jonizujące
Leczenie wznowy czerniaka
Jeżeli pojawiły się przerzuty lokalne, a więc w okolicy ogniska pierwotnego, zazwyczaj postępowanie przypomina to stosowane w przypadku zmiany miejscowej, czyli chirurgiczne wycięcie z marginesem 1–2 cm zdrowej tkanki. Jeśli przerzuty te są jednak liczne, margines może być mniejszy. Przy następowo pojawiających się masowych wysiewach nawrotowych lokalnych zmian skórnych odchodzi się od ich wycinania. Lepiej sprawdza się w tym wypadku lokalna chemioterapia i leczenie biologiczne .
Stosujemy ją przy rozległych przerzutach miejscowych (in transit) w zakresie kończyn . Wykorzystywana tutaj metoda to tzw. HILP, czyli izolowany hipertermiczny przepływ przez kończynę o temp. 39 – 40 stopni Celsjusza. Polega ona na założeniu na kończynę pacjenta specjalnej opaski uciskowej (stazy) i podaniu leku – zazwyczaj melfalanu, blokującego podziały komórkowe – donaczyniowo. Staza zapobiega przedostawaniu się farmaceutyku do innych części ciała i pozwala na jego lokalne działanie – niszczenie czerniaka. Zanotowana odpowiedź u chorych wynosiła 58%, a więc wyniki leczenia są naprawdę zadowalające.
Jeżeli chodzi o metody chemioterapii i radioterapii, poza przypadkiem przedstawionym powyżej skuteczność jest bardzo mała. Czasami stosujemy je w leczeniu zmian głowy i szyi, w przypadku choroby w stadium uogólnionym . Nieznaczne efekty w terapii choroby rozsianej może przynieść podanie dakarbazyny lub ipilimumabu. W leczeniu uzupełniającym stosowany jest głównie interferon alfa-2b (immunoterapia). Wskazaniami do takiej terapii są: czerniak w stadium II, obecność mikroprzerzutów w węźle wartowniczym oraz owrzodzenie na powierzchni zmiany nowotworowej.
Zapamiętaj: Czerniak skóry jest najzłośliwszym nowotworem skóry - rozwija się z melanocytów (komórek barwnikowych).
Czerniak: rodzaje
- czerniak szerzący się powierzchownie (SSM, superficial spreading melanoma) - występuje najczęściej, szacuje się, że stanowi ok. 60 procent przypadków
- czerniak powstający w plamie soczewicowatej (zmianie skórnej barwy jasnobrązowej) zwany czerniakiem lentiginalnym (LMN, lentigo malignant melanoma) - szacuje się, że stanowi do 20 procent przypadków, stosunkowo łagodny, rozwijający się wiele lat, głównie u osób starszych, punktem wyjścia są płaskie plamy koloru kawy z mlekiem, o nieregularnych zarysach i nierównomiernym rozłożeniu barwnika, średnicy kilkunastu do kilkudziesięciu milimetrów, głównie na twarzy i w miejscach odsłoniętych, pierwszym objawem zezłośliwienia jest powstawanie wyczuwalnych guzków
- czerniak guzkowy (NM, nodular melanoma) - szacuje się, że stanowi ok. 5 procent przypadków, to przebarwiony, szybko rosnący guzek, który ulega owrzodzeniu, rozwija się głównie na głowie, plecach i karku, częściej występuje u mężczyzn, dość szybko daje przerzuty, okres 5-letniego przeżycia wynosi (mimo leczenia) około 30 procent
- czerniak odsiebnych części kończyn, podpaznokciowy, podpaznokciowo-kończynowy (ALM, acral lentiginous melanoma)
- czerniak wywodzący się ze znamienia błękitnego (ang. melanoma arising from blue naevus)
- czerniak wywodzący się ze znamienia wrodzonego (ang. melanoma arising in a giant congenital naevus)
- czerniak znamieniopodobny (ang. naevoid melanoma)
Najważniejsza jest samokontrola skóry - gdy wystąpi jedna ze zmian ABCD(E), trzeba się zgłosić do lekarza. Wstępnej oceny dokonuje się dermatoskopem - urządzeniem optycznym uwidaczniającym głębsze zmiany w znamieniu. Jeśli jest podejrzenie czerniaka, lekarz wycina całe znamię z marginesem zdrowej skóry, a usunięty fragment oddaje do badania histopatologicznego, które określa typ chorej tkanki i stopień zaawansowania choroby.
