U nas zapłacisz kartą
Jak rozpoznać czerniaka skóry - Kluczowe znaki do zauważenia
Leczenie chirurgiczne czerniaka
Rozległość zabiegu zależna jest od stopnia zaawansowania . Do jego oceny wykorzystujemy 2 skale: Breslowa i Clarka . Obydwie bazują na głębokości rozrostu czerniaka i zajętych przez niego warstwach skóry. Wyróżniamy 4 stadia zależne od grubości nowotworu:
- I (czerniak do 1 mm grubości) – stanowi wskazanie do całkowitego wycięcia zmiany z marginesem 1 cm zdrowej skóry,
- II (czerniak 1–1,5 mm grubości)– zazwyczaj wycinamy nowotwór z marginesem 1 – 2 cm i dodatkowo usuwamy najbliższe węzły chłonne, do których nowotwór mógł dać przerzuty,
- III (czerniak 1,5–4 mm grubości)– usuwamy zmianę miejscowo zachowując margines 2 – 3cm i wycinając również powięź, jeśli zmiana przekraczała 2 mm grubości, dodatkowo eliminujemy najbliższe węzły chłonne i podajemy interferon alfa,
- IV (czerniak powyżej 4 mm grubości)– usuwamy zmianę miejscowo, chirurgicznie wyciąć można także przerzut skórny, niestety to stadium oznacza chorobę zaawansowaną często konieczne jest włączenie dodatkowych form terapii,
Jeżeli wykonana zostanie biopsja wycinająca, a w badaniu histopatologicznym rozpoznany zostanie czerniak konieczne może być wykonanie ponownego wycięcia, tym razem z zachowaniem odpowiedniego dla danego stadium marginesu wokół powstałej blizny. Grubość czerniaka od 1cm jest dodatkowo wskazaniem do wykonania biopsji najbliższych węzłów chłonnych (tzw. węzeł wartowniczy) lub ich wycięcia, jeżeli wykazują kliniczne cechy obecności przerzutów lub taka diagnoza potwierdzona została w badaniu histopatologicznym.
Pamiętajmy, że czerniak zawsze powinien zostać usunięty w całości. Nie wykonujemy biopsji zmiany, nie fragmentujemy jej – może to spowodować rozsiew procesu nowotworowego. Cięcia estetyczne wykonujemy jedynie w obszarze twarzy, na pozostałych częściach ciała znamiona usuwamy zgodnie z przebiegiem linii ciała.
Czy czerniak może być jasny?
Tak, występuje też czerniak bezbarwnikowy (2%), czyli czerniak pozbawiony barwnika. Pierwszym objawem jest często niecharakterystyczna, powiększająca się, różowoczerwona grudka.
Czerniak gałki ocznej
Czerniak jest najczęstszym nowotworem złośliwym gałki ocznej u dorosłych, stanowiącym około 10% wszystkich przypadków czerniaka. Czerniak może występować w skórze powiek, spojówce oraz przedniej lub tylnej części błony naczyniowej oka. Rokowanie jest gorsze niż w przypadku czerniaka skóry.
Czerniak błon śluzowych
Czerniak błon śluzowych występuje najczęściej w obrębie jamy ustnej i górnych dróg oddechowych i przełyku (50%), sromu (20%) i okolicy narządów płciowych i odbytu (20%). Rokowanie jest złe. Leczenie polega na doszczętnym wycięciu, częściej niż w przypadku lokalizacji skórnej stosuje się uzupełniającą radioterapię, chemioterapię lub immunoterapię/leczenie ukierunkowane molekularnie.
Czerniak skóry - przyczyny, objawy i leczenie. Sprawdź jak rozpoznać czerniaka
Czerniak to nowotwór złośliwy, który wciąż trudno poddaje się skutecznemu leczeniu. Najważniejszą rolę w walce z czerniakiem odgrywa profilaktyka i wczesne rozpoznanie choroby, które w znaczący sposób zwiększają szanse na wyleczenie. Czerniak to nie zawsze jednak nowotwór skóry, choć właśnie z nim kojarzony jest najczęściej. Jakie są objawy czerniaka? Jak wygląda czerniak skóry, czerniak paznokcia, czerniak guzkowy? Jak rozpoznać czerniaka i jak przebiega jego leczenie? Po jakim czasie czerniak daje przerzuty? Ile można żyć z czerniakiem złośliwym?
Spis treści
- Czerniak: charakterystyka
- Czerniak: czynniki ryzyka
- Czerniak: objawy
- Jak wygląda czerniak?
- Czerniak: rodzaje
- Czerniak: diagnostyka
- Czerniak: stopnie zaawansowania
- Czerniak: leczenie
- Czerniak skóry rozsiany (uogólniony): leczenie
- Czerniak: terapia adjuwantowa
- Czerniak: rokowania
- Jak się ustrzec czerniaka?
Jak diagnozować czerniaka?
Kiedy zaobserwujemy u siebie niepokojącą zmianę skórną, koniecznie trzeba udać się do dermatologa. Tam specjalista przy pomocy dermatoskopu lub wideodermatoskopu obejrzy dokładnie skórę, kwalifikując nas lub nie do dalszej diagnostyki.
Jeśli dermatolog podejrzewa czerniaka, wyśle nas na biopsję, podczas której usuwa się zmianę. Patolog, który potem ogląda wycinek skóry pod mikroskopem, decyduje, czy mamy do czynienia z czerniakiem, czy też inną zmianą, nie będącą nowotworem.
Określa również, jaki jest stopień zaawansowania czerniaka, czy jest on głęboki, czy nacieka na inne tkanki skóry i jak należy ukierunkować leczenie.
Dodatkowymi badaniami, które wykonuje się podczas diagnostyki czerniaka, są:
- morfologia krwi,
- próby wątrobowe
- czy obecność dehydrogenazy mleczanowej (LDH).
Oprócz tego wykonuje się:
Czerniak: czynniki ryzyka
Większość czerniaków, nawet u pacjentów z mnogimi znamionami, powstaje de novo czyli nie na podłożu wcześniej istniejącego znamienia barwnikowego, a na skórze zdrowej.
Jedynie 25-40 procent czerniaków rozwija się w połączeniu ze znamieniem melanocytowym. Szacuje się natomiast, że osoby, które mają ponad 50 znamion melanocytowych, wykazują 5-krotny wzrost ryzyka czerniaka w porównaniu z osobami, które mają mniej niż 10 znamion.
Filtry przeciwsłoneczne nie chronią przed czerniakiem, ale - paradoksalnie - zwiększają ryzyko jego pojawienia się, ze względu na to, że zwiększają czas ekspozycji na promieniowanie.
Czynniki ryzyka czerniaka to:
- nadmierna ekspozycja na promieniowanie UVA i UVB zarówno słoneczne jak i sztuczne (solaria)
- duża skumulowana ekspozycja na słońce, oparzenia słoneczne w dzieciństwie i wieku młodzieńczym
- wiek i płeć - bardziej narażone są kobiety, przy czym ryzyko wzrasta z wiekiem
- jasny fenotyp skóry - jasna karnacja skóry, jasny kolor włosów i oczu, obecność piegów, łatwe uleganie oparzeniom słonecznym
- występowanie czerniaka u krewnych pierwszego i drugiego stopnia
- wcześniejsze występowanie czerniaka u tego samego chorego - około 5-10 procent osób chorych wcześniej na czerniaka zachoruje na niego ponownie
- występowanie innego nieczerniakowego nowotworu złośliwego skóry, w tym raka podstawnokomórkowego, raka kolczystokomórkowego
- zespół znamion dysplastycznych
- duża liczba znamion barwnikowych (melanocytowych) oraz dużych wrodzonych znamion barwnikowych
- skóra pergaminowa (xeroderma pigmentosum) - stukrotnie zwiększone ryzyko
- wysoki status socjoekonomiczny
- immunosupresja i przeszczepienie narządu
- jatrogenna ekspozycja na promieniowania ultrafioletowe wraz z psoralenem – fotochemioterapia (PUVA)
- prawdopodobnie promieniowanie jonizujące
