U nas zapłacisz kartą
Leki na swędzenie skóry - Skuteczne metody łagodzenia nieprzyjemnych dolegliwości
Co to jest świąd skóry — przyczyny i objawy
Świąd skóry to uporczywe uczucie, któremu towarzyszy pobudzenie neuronów (ich zakończeń), a to wszystko kończy się koniecznością “podrapania skóry”. Swędzenie może być bardzo uciążliwe, wpływać niekorzystnie na codzienne funkcjonowanie, powodować podrażnienia skóry, jej rozdrapywanie, niekiedy nawet do krwi przy bardzo intensywnym świądzie. Jakie są najczęstsze przyczyny świądu skóry? Na pewno może przyczynić się do tego suchość skóry i słabe krążenie. Inne możliwości to kontaktowe zapalenie skóry, ukąszenia owadów.
Jakie są przyczyny świądu skóry?
Mogą być one związane z alergią i alergenami (m.in. wydzielaniem histaminy), zakażeniami (np. bakteryjnymi, grzybiczymi), toksynami (np. jad owadów), stosowaniem leków (np. leki o dużym potencjale uczulającym) czy niektóre substancje obecne w kosmetykach i farmaceutykach (np. lanolina, wazelina żółta). Swędzenie jest objawem mało specyficznym i towarzyszy wielu schorzeniom dermatologicznym (mp. grzybica, dermatozy, liszaj) czy pasożytniczym skóry jak wszawica, świerzb. W zależności od umiejscowienia może wystąpić swędzenie skóry głowy (np. reakcja na szampon czy odżywkę lub przyczyną jest łupież), swędzenie twarzy czy dłoni (np. reakcja na krem czy fotowrażliwość skóry).
Swędzenie skóry jest nieprzyjemnym objawem atopowego zapalenie skóry. To jednak niejedyna choroba przewlekła z grupy problemów skórnych, które dotyka swędzenie.
Świąd a wrażliwość na leki i inne choroby
Swędzenie skóry nóg, swędzenie łydek czy pleców może oznaczać reakcję nadwrażliwości na leki (zarówno substancje czynne jak i pomocnicze), być efektem depilacji, zapalenia mieszków włosowych czy przesuszonej skóry. Czy swędzeniu skóry zawsze towarzyszy wysypka? Niekoniecznie. U niektórych osób może wystąpić swędzenie skóry bez wysypki - należy wtedy doszukiwać się chorób ogólnoustrojowych jak chociażby zaburzenia nerek, cukrzyca, choroby wątroby, przyczyny psychiczne. Warto mieć również na uwadze, że świąd może towarzyszyć reakcji nadwrażliwości na niektóre leki, chociaż im oprócz swędzenia towarzyszą inne objawy dermatologiczne jak wysypka, zaczerwienienie, pieczenie skóry.
Sposoby na złagodzenie świądu w ciąży
Ciąża to szczególny czas, w którym musimy pamiętać o dobrostanie rozwijającego się maleństwa. Dlatego też w przypadku wystąpienia świądu nie od razu wdraża się leczenie farmakologiczne, stawiając przede wszystkim na jak najbardziej naturalne metody. W łagodzeniu tej dolegliwości może pomóc:
- zwracanie uwagi na ubiór – najlepiej nosić luźną bawełnianą odzież, unikając obcisłych ubrań wykonanych ze sztucznych tkanin oraz z wełny, która mechanicznie drażni powierzchnię skóry,
- odpowiednia dbałość o higienę – higiena jest ważna, ale należy zachować jednocześnie umiar – zbyt częste mycie nadmiernie wysusza skórę i usuwa ochronną mikroflorę. Na świąd skóry niekorzystnie wpływają kąpiele w gorącej wodzie, która niszczy płaszcz lipidowy skóry, nasilając problem. Woda, w której się myjemy, powinna mieć temperaturę zbliżoną do ciepłoty ciała. Zaleca się także, aby kąpiel trwała maksymalnie 10-15 minut.
- dobór naturalnych kosmetyków do mycia – środki myjące nie powinny zawierać detergentów, barwników, kompozycji zapachowych ani żadnych substancji o potencjalnym działaniu alergizującym. Najlepiej wybierać kosmetyki o lekko kwaśnym pH (5,5) dedykowane alergikom. Jako dodatek do kąpieli doskonale sprawdzą się olejki natłuszczające.
- nawilżanie suchej skóry – codzienne nawilżanie ma dla swędzącej skóry szczególne znaczenie. Emolienty odbudowują naturalny płaszcz lipidowy, pomagając jednocześnie zatrzymywać wodę wewnątrz skóry. Są dostępne w formie płynów i emulsji do kąpieli, olejków, żeli, kremów oraz balsamów. Oprócz efektu nawilżającego emolienty wykazują także działanie przeciwświądowe i przeciwzapalne. Stosowanie ich zaraz po kąpieli na wilgotną skórę daje najlepsze efekty. Preparat należy nakładać cienką warstwą, a następnie rozprowadzić po skórze, delikatnie wklepując lub masując. Im bardziej zaawansowane są zmiany skórne (suchość, zaczerwienienie, zadrapania), tym mniejszą ilość kosmetyku można aplikować jednorazowo. Aby ułatwić skórze wymianę gazową, należy wtedy nakładać małą porcję kremu, powtarzając ten zabieg kilkukrotnie w ciągu dnia, a nawet co cztery godziny. Twarz i ręce także warto nawilżać kilka razy dziennie. W szczególnych przypadkach lekarz może zalecić doraźne smarowanie objętych procesem zapalnym swędzących miejsc maściami zawierającymi słabe glikokortykosteroidy.
Co robić, kiedy zaczyna nas swędzieć skóra w ciąży?
Uczucie swędzenia prowokuje do pocierania skóry, co z kolei może doprowadzić do powikłań w postaci:
- zadrapań i podrażnień,
- bólu,
- owrzodzeń,
- stanów zapalnych skóry,
- wtórnych zakażeń bakteryjnych lub grzybiczych.
Mimo że odruch drapania bywa silny, należy się go wystrzegać, podejmując działania mające na celu uśmierzenie świądu . Jeśli świąd uniemożliwia normalne funkcjonowanie lub dołączają do niego kolejne niepokojące objawy, należy niezwłocznie udać się do lekarza . Jego zadaniem jest wykluczenie obecności poważniejszych schorzeń oraz w razie konieczności przepisanie odpowiednich leków łagodzących dolegliwości. Zwykle stosuje się miejscowo słabe maści sterydowe , a w przypadku uporczywego świądu także doustne leki przeciwhistaminowe .
Choroby skórne a swędzenie skóry w ciąży
Istnieje szereg dermatoz charakterystycznych dla okresu ciąży, w których przebiegu oprócz zmian skórnych występuje świąd:
- atopowe wykwity ciążowe (AEP – atopic eruption of pregnancy) – zmiany skórne pojawiają się w I lub II trymestrze i przybierają postać swędzących grudek na rumieniowym podłożu albo wykwitów zlokalizowanych w zgięciach łokciowych i kolanowych. Oznaczenie ilości IgE całkowitego daje wtedy podwyższony wynik. Za świąd i zmiany skórne najczęściej odpowiada atopowe zapalenie skóry, które może w ciąży zaostrzyć swój przebieg lub pojawić się po raz pierwszy. Do innych niegroźnych dermatoz atopowych przebiegających ze świądem należy grudkowe zapalenie skóry, świerzbiączka ciężarnych oraz swędzące ciążowe zapalenie mieszków włosowych.
- polimorficzne wykwity ciążowe(PEP – polymorphic eruption of pregnancy) nazywane są inaczej swędzącymi grudkami i ogniskami pokrzywkowymi w przebiegu ciąży (PUPPP). To łagodna dermatoza o niejasnej przyczynie. Dotyka głównie pierworódki w czasie najbardziej intensywnego rozciągania się skóry. Częściej występuje u kobiet otyłych i przy ciążach mnogich. Schorzenie rozpoczyna się zwykle w III trymestrze ciąży. Charakteryzuje się występowaniem wykwitów pokrzywkowych i silnie swędzących grudek obrzękowych o średnicy 1-2 mm, których obwódki bledną pod wpływem ucisku. Zmiany zlokalizowane są w miejscu rozstępów na skórze podbrzusza z ominięciem okolicy pępka, a następnie rozprzestrzeniają się na uda, pośladki i ramiona. Na szczęście schorzenie to nie daje żadnych powikłań i ustępuje zaraz po porodzie.
- pemfigoid ciężarnych (PG – pemphigoid gestationis, inaczej opryszczka ciężarnych ) – to najpoważniejsza dermatoza ciążowa, która może stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu. To schorzenie autoimmunologiczne pojawiające się w II lub III trymestrze ciąży. Pierwsze zmiany skórne pojawiają się w okolicy pępka , a następnie rozprzestrzeniają się na tułów i kończyny. Najpierw dominuje rumień oraz wykwity o charakterze grudek obrzękowych i bąbli pokrzywkowych, które w bardziej zaawansowanej postaci przechodzą w pęcherze. Oprócz zmian skórnych występuje m.in. świąd, pieczenie, ogólne złe samopoczucie, gorączka, nudności i bóle głowy. W przebiegu opryszczki ciężarnych wzrasta ryzyko wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu oraz przedwczesnego porodu.
Swędzenie różnych części ciała w ciąży
Problem swędzącej skóry w ciąży może obejmować różne części kobiecego ciała:
- brzuch – przyczyną świądu jest adaptacja skóry do szybkiego rozciągania powłok brzusznych zwiększających objętość pod naporem rosnącej macicy,
- piersi – biust w trakcie ciąży może powiększyć się nawet o dwa-trzy rozmiary. Tak szybkiemu rośnięciu piersi może towarzyszyć świąd,
- uda i pośladki – rosnąca masa ciała powoduje odkładanie się tkanki tłuszczowej w tych okolicach, napinanie skóry i uczucie swędzenia,
- okolice intymne – pod wpływem działania hormonów ciążowych może dojść do zmian we florze bakteryjnej, przez co łatwiej o infekcję intymną, której jednym z objawów może być uporczywy świąd,
- dłonie i stopy – jeśli uporczywy świąd dotyczy wewnętrznej strony dłoni oraz podeszw stóp i nasila się wieczorem, może być to przejaw poważniejszego schorzenia – cholestazy ciężarnych,
- okolice odbytu – przyczyną swędzenia mogą być hemoroidy, które dają o sobie znać podczas pojawiających się w ciąży zaparć. Rzadziej świąd tych okolic jest wywołany obecnością pasożytów (owsiki).
