Nowe metody leczenia łysienia plackowatego
Jak często występuje łysienie plackowate?
Częstość łysienia plackowatego jest podobna u kobiet i u mężczyzn.
- łysienie plackowate ogniskowe – ogniska łysienia plackowatego występują w obrębie skóry głowy lub innych okolicach ciała (twarz, tułów, kończyny)
- łysienie plackowate całkowite – dotyczy wszystkich włosów w obrębie owłosionej skóry głowy (także brwi i rzęs)
- łysienie plackowate uogólnione – obejmuje wszystkie lub prawie wszystkie włosy na ciele
- łysienie plackowate złośliwe – łysienie uogólnione o długotrwałym przebiegu, niepoddające się leczeniu
- łysienie plackowate wężykowate (obrzeżne) – pasmowate wyłysienie głowy na obrzeżu w okolicach skroniowych, potylicznej i czołowej
- łysienie plackowate pasmowate – postać odwrócona – wyłysienie rozszerza się od środka głowy na zewnątrz
- łysienie plackowate rozlane (siateczkowate) – nie można wyróżnić oddzielnych ognisk wyłysienia.
U około 7–60% chorych z łysieniem plackowatym mogą występować zmiany paznokci o różnorodnym charakterze: paznokcie naparstkowe, linie Beau, łamliwość, spełzanie, ścieńczenie, pogrubienie lub bruzdowanie poprzeczne płytek.
Diagnostyka łysienia plackowatego
W celu rozpoznania problemu specjalista może przeprowadzić tzw. test pociągania. Polega on na uchwyceniu przez lekarza kępki 40-60 włosów w 3 miejscach na głowie (w przypadku łysienia plackowatego na linii ogniska choroby) i pociągnięciu. Jeżeli w dłoni lekarza za każdym razem pozostaje więcej niż 3 włosy lub łączna liczba wyrwanych włosów przekracza 10, wynik badania uważa się za dodatni.
Inną możliwą metodą jest trichogram, czyli mikroskopowe badanie cebulek ok. 100 włosów pobranych z 2 lokalizacji: okolic ogniska choroby i symetrycznego mu miejsca zdrowego. Trichogram wykonuje się już po diagnozie łysienia plackowatego w celu oceny aktywności choroby.
Doskonałą nieinwazyjną metodą diagnostyczną jest trichoskopia, czyli oglądanie skóry głowy pacjenta pod dużym powiększeniem na ekranie komputera w czasie rzeczywistym. W przypadku łysienia plackowatego lekarz może dostrzec tzw. włosy wykrzyknikowe, czyli cienkie włosy w obszarze ogniska chorobowego, a także włosy ułamane i puste mieszki włosowe przypominające wyglądem żółte kropki 2 .
Ważnym elementem jest oczywiście wywiad, czyli rozmowa z pacjentem oraz ocena skóry głowy. Istnieje kilka innych schorzeń powiązanych z łysieniem: niektóre są wynikiem zaburzeń hormonalnych, inne zakażenia, np. grzybiczego.

Jak powinno wyglądać leczenie łysienia plackowatego?
Łysienie plackowate, znane także jako łysienie areatowe, to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje własne mieszki włosowe, powodując utratę włosów na określonych obszarach skóry głowy lub ciała. Leczenie tej choroby może być trudne, ponieważ nie istnieje skuteczna metoda, która działa w każdym przypadku. Niemniej jednak istnieją różne opcje leczenia, które można rozważyć pod nadzorem lekarza. Oto ogólne zasady leczenia łysienia plackowatego:
Leczenie farmakologiczne:
- Lokalne kortykosteroidy: Lekarz może przepisać kremy, maści lub lotiony zawierające kortykosteroidy, które mają na celu zmniejszenie stanu zapalnego na skórze i hamowanie ataku układu odpornościowego na mieszki włosowe. Mogą być stosowane na obszarach dotkniętych łysieniem.
- Leki doustne: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki doustne, takie jak prednizon, aby zmniejszyć stan zapalny w organizmie i kontrolować reakcję autoimmunologiczną. Jednak te leki mogą mieć skutki uboczne, dlatego są stosowane ostrożnie.
- Leki immunosupresyjne: W niektórych przypadkach stosuje się leki immunosupresyjne, takie jak cyklosporyna czy metotreksat, aby hamować reakcję układu odpornościowego.
Terapie fototerapeutyczne: Niektórzy pacjenci z łysieniem plackowatym mogą odpowiedzieć na terapie fototerapeutyczne, takie jak PUVA (psoralen i ultrafiolet A) lub terapie światłem laserowym.
Iniekcje sterydowe: Lekarz może zalecić iniekcje sterydowe bezpośrednio w dotknięte obszary skóry głowy, szczególnie jeśli obszar łysienia jest niewielki. To może pomóc w odrostu włosów na tych obszarach.
Leczenie immunomodulacyjne: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki immunomodulacyjne, takie jak diphenylcyclopropenone (DPCP) lub squaric acid dibutyl ester (SADBE), które mają na celu modyfikowanie reakcji układu odpornościowego.
Łysienie plackowate u dzieci
Wiele osób wciąż dziwi fakt, że łysienie plackowate dotyczy także młodych osób. Nawet kilkuletnie dzieci mogą tracić włosy – tak samo, jak dorośli. Jest to spowodowane np. niedoborem witamin, przechodzeniem różnych chorób czy noszeniem związanych włosów np. w kucyk. Najmłodsi mogą mieć pierwsze objawy chorób włosów, które później pozostają z nimi i trwają nawet podczas wieku dorosłego. Właśnie dlatego tak ważne jest obserwowanie pociechy i w przypadku występowania nadmiernej utraty włosów, udanie się do specjalisty.
Jakie są przyczyny łysienia plackowatego u dzieci?
Przyczyny choroby nie są do końca znane, ale uważa się, że łysienie plackowate u dzieci może wynikać m.in. z:
- Powodów psychogennych – napięcia emocjonalnego oraz stresu. Czynniki te powodują niekorzystne zmiany np. w układzie immunologicznym, a w konsekwencji osłabiają mieszki włosowe. W wyniku nieustannego napięcia emocjonalnego dochodzi także do zaburzeń w produkcji czy wydzielaniu neuropeptydów powodujących wzrost reaktywności układu immunologicznego. U dzieci predysponowanych może to być początkiem nacieków wokół mieszków włosowych. Zwykle sytuacje takie jak początek nowej szkoły, przedszkola, egzaminy czy zmiana otoczenia są poważnymi sytuacjami stresowymi.
- Powodów autoimmunologicznych – a także różnego typu współistniejące choroby immunologiczne – szczególnie schorzenia tarczycy.
- Powodów genetycznych – szacuje się, że około 20% chorych dzieci z łysieniem plackowatym ma dodatni wywiad rodzinny (czyli najbliżsi również borykają się z tym schorzeniem).
Przewlekłe choroby zapalne związane z mieszkami włosowymi również są częstą przyczyną łysienia plackowatego u dzieci. Do utraty włosów dochodzi w wyniku toczącego się w bezpośrednim otoczeniu mieszków nieswoistego procesu zapalnego. Ten typ łysienia prowadzi do powstawania ognisk na skórze głowy, a nawet powoduje całkowite wyłysienie – łącznie z brwiami, rzęsami i całym owłosieniem na ciele.
