U nas zapłacisz kartą
Metotreksat w leczeniu łuszczycy - opinie i doświadczenia pacjentów
Największe bezpieczne i skuteczne dawki metotreksatu rekomendowane przez EULAR
Najpierw diagnostyka
Największe bezpieczne i skuteczne dawki metotreksatu rekomendowane przez EULAR wynoszą 25-30 mg/tydzień. Najczęstsze objawy niepożądane u pacjentów przyjmujących ten lek, przedstawiane w oparciu o badania (Drosos A. Int J Clin Rheumatol. 2012, 7: 179-189) , to: wzrost transaminaz - 10-43 proc., objawy ze strony przewodu pokarmowego - 20-65 proc., niedokrwistość - 10-15 proc., leukopenia - 12 proc., trombocytopenia -12 proc., bóle i zawroty głowy - 8-10 proc., wypadanie włosów - 8 proc.
Każdy pacjent, u którego rozważane jest podanie metotreksatu musi mieć wykonaną diagnostykę wyjściową. Należy ocenić czy w przebiegu RZS nie pojawiły u chorego zmiany w płucach, które mogą nasilić toksyczne działanie MTX. Nie obserwuje się zwiększonego ryzyka zgonu z powodu zmian w płucach u chorych na RZS stosujących metotreksat ( Convay R. Arthritis Rheum. 2013: doi: 10.1002/art.38322). Badana jest wątroba pod kątem np. zmian poalkoholowych, stłuszczenia, przebytego wirusowego zakażenia.
Ze stosowaniem metotreksatu w reumatologii ściśle powiązana jest diagnostyka monitorująca skuteczność, ale i bezpieczeństwo leczenia. - Wszystkie działania niepożądane wywołane stosowaniem tego leku w reumatologii są odwracalne. Monitorując punkty krytyczne dla przyjmowania metotreksatu, jesteśmy w stanie odstawić lek we właściwym momencie - zaznacza prof. Brygida Kwiatkowska.
Według zaleceń (Grupa 3E) mających na uwadze monitorowanie hepatotoksyczności metotreksatu, przed włączeniem leku należy wykonać badania ALT, poziomu kreatyniny, leukocytów. Powtarzać co półtora miesiąca do stabilizacji dawki, następnie - co 3 miesiące. Ten monitoring w trakcie leczenia pozwala uniknąć uszkodzenia wątroby.
Pancytopenia, czyli zmiany w obrazie krwi są obserwowane u ok. 0,6-1,4 proc. chorych leczonych metotreksatem, odstawienie leczenia z powodu cytopenii obserwuje się u do 5,9 proc. chorych, z reguły po 2 tygodniach od odstawieniu metotreksatu następuje normalizacja obrazu krwi (Rau R. i wsp. Clin Exp Rheumatol. 2004, 22: 83-94).
Metotreksat Nedir? Yan Etkileri Nelerdir?
Metotreksat, vücuttaki belirli hücrelerin hızla büyümesi ve çoğalmasını engelleyen bir ilaçtır.
Metotreksat, bazı kanserler, sedef hastalığı, büllöz pemfigoid, iltihaplı romatizma gibi birçok hastalıkta kullanılabilmektedir. (Sedef hastalığı belirtileri nelerdir, tedavisi nasıl yapılır?)
Metotresat ülkemizde esas olarak iğne şeklinde kullanılır. Metotreksat iğnesi, haftada bir subkutan doku adı verilen cilt tabakasına uygulanır.
İğnelerin boyutu buna özel hazırlanmıştır. Bunun dışında nadiren olsa da tablet olarak üretilen ilaçlar da bulunur.
Metotreksat kısmen bağışıklık sistemini baskıladığı için tedavi öncesinde kan testleri, verem taraması (PPD testi) yapılır ve akciğer röntgeni çekilir.
Kan testleri genelde başta haftada bir daha sonra ayda bir şeklinde tekrarlanır. Verem taraması ve akciğer röntgeni ise 6 ay-1 yılda bir tekrarlanabilir.
Metotreksat kullanılırken folik asit tabletleri de kullanılmalıdır. Folik asit veya folat, ilacın yan etkilerini azaltmada etkilidir. Genelde metotreksat iğnesinin vurulduğu gün, öncesi ve sonrası dışında kalan 4 gün, günde bir kez folik asit hapı içilir.
Metotreksat hastalığa ve hastanın durumuna göre değişmekle birlikte 5-7.5 mg gibi düşük dozda başlanarak 25 mg gibi daha yüksek dozlara gerekirse çıkılabilir.
Sedef gibi cilt hastalıklarında metotreksat etkisi 3 ay içinde başlar. 3 ay sonrasında hiç düzelme olmayan kişilerde farklı ilaçlara geçilmesi düşünülebilir.
Toplamda da döküntüler yok olsa da 6 ay-1 yıl kullanılmalı, ilaç hemen kesilmemelidir.
Metotreksat’ı Kimler Kullanamaz?
Metotreksat birçok cilt hastalığında oldukça etkili olabilse de kullanılması için bazı şartlar gerekir. Aşağıdaki durumlarda metotreksat kullanılamaz.
1-) Metotreksata karşı alerji
2-) Gebelik ve emzirme
3-) Siroz gibi karaciğer hastalıkları
4-) Kan hücrelerinin sayısında belirgin azlık
5-) Bağışıklık sisteminin başka ilaçlarla belirgin baskılanmış olması
Aşağıdaki hastalıklara sahip kişilerin ilacı kullanıp kullanmaması doktor tarafından değerlendirilerek karar verilmelidir:
1-) Karın içi sıvı birikimi (asit)
2-) Böbrek hastalıkları
3-) Akciğerlerde sıvı birikimi
4-) Radyoterapi alınmış olması
5-) Şiddetli mide ülseri olması
6-) Ülseratif kolit gibi bağırsak hastalıkları olması