"Rozprzestrzeniający się rak - Wikipedia jako źródło wiedzy"
Nowotwory złośliwe
Nowotwory złośliwe to najgroźniejsza grupa chorób. Nie posiadają torebki, a tym co może je charakteryzować jest wzrost naczyń w ich obrębie i szybkie tempo rozwoju. Naciekają sąsiadujące struktury oraz mogą dawać przerzuty do odległych narządów. Ich budowa oceniana pod mikroskopem jest odmienna od prawidłowej. Komórki w ich obrębie często się dzielą, mogą mieć zmieniony kształt i nie spełniają swojej funkcji.
Należy mieć na uwadze, że nie jest to ścisły podział. Nierzadko nowotwór może mieć cechy spełniające kryteria z różnych grup – na przykład posiadać torebkę, a mimo to dawać przerzuty odległe.
Dla ułatwienia podziału przyjmuje się zasadę, iż nowotworami złośliwymi nazywamy nowotwory mogące dawać przerzuty.
Kolejny bardzo istotny podział nowotworów to rozróżnienie na typ nabłonkowy i nienabłonkowy. Podział opiera się na tym z jakiej tkanki wywodzi się nowotwór.
Nabłonek wyściela przewód pokarmowy i bierze udział we wchłanianiu pokarmów. Może też tworzyć tak zwany nabłonek wydzielniczy (gruczołowy) oraz transportować i wydzielać substancje jak hormony, pot i ślina. Tkanka nabłonkowa może mieć również wypustki ruchowe – rzęski, za pomocą których transportuje drobiny dostające się do układu oddechowego i przesuwa je na zewnątrz. To tylko nieliczne z wielu funkcji nabłonków.
Gwiaździaki — diagnostyka
Podstawowymi badaniami, które pozwalają na zidentyfikowanie gwiaździaka, są badania obrazowe — tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Uzyskany obraz daje możliwość rozpoznania nie tylko lokalizacji guza, ale również jego charakteru, wpływu na otaczające tkanki oraz złośliwości.
Gwiaździaki stanowią niejednorodną grupę — mogą charakteryzować się zróżnicowanym obrazem histologicznym i profilem genetycznym. Ma to szczególne znaczenie pod względem diagnostycznym. W związku z tym, w 2016 roku, Światowa Organizacja Zdrowia wprowadziła zmiany do dotychczasowego sposobu klasyfikacji nowotworów ośrodkowego układu nerwowego (World Health Organization Classification of Tumors of the Central Nervous System).
Wyróżniono cztery grupy, których podział został dokonany pod kątem złośliwości guzów. Do poszczególnych grup zaliczane są następujące gwiaździaki:
- GI: Astrocytoma pilocyticum (gwiaździak włosowatokomórkowy, gąbczak)
- GII: Astrocytoma fibrillare (gwiaździak włókienkowy), Astrocytoma diffusum (gwiaździak rozlany), Astrocytoma gemistociticum (gwiaździak gemistocytarny)
- GIII: Astrocytoma anaplasticum (gwiaździak anaplastyczny)
- GIV: Glioblastoma (glejak)
Nowotworami rokującymi najlepiej są znajdujące się w grupie GI, a nowotwory GIV rokują najgorzej.
Klasyfikacja [ edytuj | edytuj kod ]
Zgodnie z międzynarodową klasyfikacją TNM rozróżnia się przerzuty:
- miejscowe, które powstają w bezpośredniej bliskości guza pierwotnego (w samym narządzie lub poza jego granicami), sprzyjają im nakłucia i cięcia tkanki nowotworowej (przerzuty mają charakter wszczepiony)
- węzłowe (zwane też regionalnymi), do których dochodzi, gdy komórki nowotworowe przedostają się do naczyń chłonnych i osiadają w najbliższych węzłach chłonnych, właściwych dla danego narządu (są to tak zwane rozsiewy chłonkopochodne, kategoria N w klasyfikacji TNM)
- odległe (inaczej dalekie lub oddalone), które tworzą się, gdy po uszkodzeniu przez rosnący guz ścian sąsiednich naczyń krwionośnych komórki nowotworu dostają się do krwi i wędrują z nią do innych części ciała (kategoria M w klasyfikacji TNM).
Ile osób w Polsce choruje na nowotwory złośliwe?
Rocznie w Polsce nowotwory złośliwe rozpoznaje się u około 170 tys., a ponad 100 tys. osób umiera z ich powodu. Obecnie ponad 1,17 mln Polaków żyje z chorobą nowotworową. Nowotwory złośliwe są drugą w kolejności przyczyną zgonu w Polsce (po chorobach układu krążenia), odpowiadając za około jedną czwartą wszystkich zgonów.
U mężczyzn najwięcej zachorowań notuje się między 55. a 79. rokiem życia. U kobiet najwięcej zachorowań przypada na grupę wieku 50–74 lat. W grupie wiekowej 20–59 lat kobiety chorują częściej niż mężczyźni. Najwięcej zgonów nowotworowych u obu płci przypada na siódmą i ósmą dekadę życia.
Najczęstsze nowotwory w Polsce
Według raportu Nowotwory złośliwe w Polsce w 2019 roku najczęściej występujące nowotwory u kobiet w Polsce to rak piersi, płuc i jelita grubego. Najwięcej Polek umiera na raka płuca, dlatego że rak płuc często jest wykrywany w zaawansowanym stadium, kiedy szanse na wyleczenie są już znacząco mniejsze. Drugie i trzecie miejsca pod kątem umieralności kobiet w Polsce zajmują kolejno nowotwory piersi i jelita grubego.
Najczęstszym nowotworem mężczyzn jest nowotwór gruczołu krokowego, na drugim miejscu znajduje się rak płuc, nadal jednak stanowią dominującą nowotworową przyczynę zgonu mężczyzn. Na trzecim miejscu znajduje się rak jelita grubego.
Wybrane treści dla Ciebie
Polip hiperplastyczny Kilka miesięcy temu miałem wykonaną kolonoskopię ze względu na problemy jelitowe. Wynik histopatu: polip hiperplastyczny. Czy potrzebna jest kontrolna kolonoskopia?
Rak jelita cienkiego i inne złośliwe nowotwory jelita cienkiego Objawy nowotworu jelita cienkiego są uzależnione od stopnia zaawansowania choroby, a także umiejscowienia i rodzaju nowotworu. Na wczesnym etapie choroby objawy są zazwyczaj mało specyficzne.
U nas zapłacisz kartą