U nas zapłacisz kartą
Objawy raka skóry - Jak rozpoznać zmiany nowotworowe na skórze?
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Pacjentowi zaleca się wizyty kontrolne zgodnie z zaleceniami lekarza. Zwykle obejmują one kontrole w okresie po zabiegu operacyjnym, a następnie co 3 miesiące w ciągu pierwszego roku oraz co 6 miesięcy w ciągu kolejnych lat. Ważne jest samobadanie, czyli oglądanie samodzielnie skóry przez pacjenta i w razie zauważenia niepokojących zmian niezwłoczne zgłoszenie się do lekarza.
Ze względu na fakt, że promieniowanie słoneczne jest najważniejszym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu raka skóry, głównym celem profilaktyki jest ograniczenie ekspozycji na UV, które powinno polegać na stosowaniu preparatów z filtrami przeciwsłonecznymi, ubrań ochronnych, ograniczeniu czasu spędzanego na wolnym powietrzu w godzinach największego nasłonecznienia i przebywanie w cieniu. W ciągu ostatnich 30 lat odkryto wiele mechanizmów mających wpływ na powstawanie różnych nowotworów skóry. Odkrycia te przyczyniły się do stworzenia środków ochronnych i chemioprewencyjnych, które zwiększają możliwości zapobiegania nowotworom.
Chemioprewencja to dziedzina powstała w wyniku oddziaływania wiedzy odnoszącej się do: kancerogenezy (powstawania komórek nowotworowych), biologii komórki, badań przesiewowych w kierunku raka lub wczesnego jego wykrywania. Na podstawie badań wiadomo, że selen chroni przed wystąpieniem raka podstawnokomórkowego, a retinoidy przed rogowaceniem słonecznym. Coraz popularniejszą formą zapobiegania nowotworom skóry jest zażywanie polifenoli (zawartych np. w zielonej herbacie), które mają właściwości antyoksydacyjne.
Najważniejszym elementem profilaktyki raka skóry jest unikanie promieniowania UV i maksymalne skrócenie czasu ekspozycji skóry na bezpośrednie promieniowanie słoneczne. Stosowanie preparatów przeciwsłonecznych jako pierwszej linii obrony przeciwnowotworowej oparte jest na wynikach kontrolowanych badań przeprowadzonych u pacjentów z dużym ryzykiem rozwoju raka, które wykazały, że codzienne używanie produktów o szerokim spektrum ochrony zmniejszyło liczbę zmian typu rogowacenia słonecznego.
Jak leczyć raka skóry?
Podstawowym czynnikiem, który przesądza o leczeniunowotworów skóry jest wynik badania obrazowego i histopatologicznego. Głównym sposobem leczenia jest chirurgiczne wycięcie guzaz pewnym marginesem sąsiadujących zdrowych tkanek. To właśnie leczenie operacyjne pozwala na radykalne usunięcie zmian na skórze.
Kolejną formą leczenia jest radioterapia, stosowana u tych osób, które nie mogą być poddane zabiegowi chirurgicznemu. Tą metodą jest głównie leczony rak płaskonabłonkowy i podstawnokomórkowy.
Bezinwazyjną metodą jest natomiast terapia fotodynamiczna, która działa w oparciu o reakcję fototoksyczną. W ten sposób niszczone są komórki nowotworowe bez uszkadzania tkanek zdrowych. W przypadku mniejszych guzków (do 5 mm) stosowany jest laser CO2. Natomiast chorzy z dużymi obszarami skórnymi, zajętymi przez zmiany nowotworowe poddawani są leczeniu powierzchownemu.
Po zakończeniu leczenia każdy pacjent ma zalecane wizyty kontrolne. Ich zadaniem jest monitorowanie stanu zdrowia, ewentualnych nawrotów choroby czy przerzutów. Ogromne znaczenie ma profilaktyka raka skóry. Polega ona przede wszystkim na unikaniu zbyt długiego przebywania na słońcu i stosowaniu kremów ochronnych z wysokimi filtrami.
Mięsak Kaposiego: rak skóry pojawiający się najpierw na nogach
Mięsak Kaposiego powstaje z naczyń krwionośnych i limfatycznych. Zmiany nowotworowe na skórze pojawiają się przeważnie po 50. roku życia (postać klasyczna). Do grupy ryzyka należą m.in. osoby po przeszczepach tkanek i narządów oraz zarażone wirusem HIV i chorzy na AIDS.
Rak skóry ma początkowo postać guza lub guzków, zwykle niebolesnych. Przeważnie znajdują się ona na stopach lub podudziach. Z czasem guzki te, rosnąc i łącząc się, tworzą ciemnoczerwone lub fioletowe plamy. Nieleczone stają się twarde i pogrubione. Skóra w obszarze zmian jest często owrzodzona, z ran może sączyć się krew, mogą też występować krwotoki. Tego rodzaju rak skóry objawy daje też ogólne – gorączkę czy spadek wagi ciała. Mięsak Kaposiego może dawać przerzuty.
Rodzaje raka skóry
Nowotwory skóry mogą mieć charakter pierwotny lub wtórny, jako następstwo chorób współtowarzyszących. Zmiany powstają najczęściej w komórkach nabłonka płaskiego lub warstwy podstawnej i mogą być łagodne lub złośliwe.
Najłagodniejszymi zmianami (nowotworami łagodnymi skory) są:
- brodawka łojotokowa, zwana także brodawką starczą, która charakteryzuje się płaską lub szypułowatą powierzchnią, leczona krioterapią lub usuwana chirurgicznie,
- włókniaki, miękkie lub twarde, występujące jako nitkowate zmiany lub twarde okrągłe guzki, niewymagające z reguły leczenia,
- bliznowce, powstające w wyniku urazu, wywodzące się z tkanki łącznej włóknistej,
- tłuszczaki, czyli guzy pochodzące z przerostu tkanki tłuszczowej, miękkie i przesuwalne względem podłoża,
- ziarniniaki naczyniowe, czyli guzki wywodzące się z naczyń, o żywoczerwonej barwie i krwawiących powierzchniach, powstające najczęściej z urazów.
Kolejna grupa to nowotwory złośliwe skóry, które wzrastają dość szybko, powodując przerzuty. W tej grupie znajdują się:
● rak podstawnokomórkowy(BCC)- występuje najczęściej.Powstaje jako następstwo nadmiernej ekspozycji na słońce, ale może też być skutkiem owrzodzenia blizny po oparzeniu lub zranieniu. Bardzo często pojawia się na twarzy, głównie u osób starszych. Przybiera postać małych i twardych guzków o barwie kości słoniowej. Cechuje go niewielka zdolność do przerzutów. Leczenie polega na chirurgicznym wycięciu, krioterapii lub terapii fotodynamicznej,
● rak kolczystokomórkowy (SCC)- charakteryzuje dość szybki wzrost i skłonność do przerzutów z uwagi na pojawianie się tego rodzaju raka na styku błon śluzowych i skóry. Najczęściej pojawia się w okolicach głowy, tułowia, kończyn i narządów płciowych. Zmiany na skórze mają charakter wrzodziejący lub brodawkujący, z tendencjami do nacieków u podstawy. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu i radioterapii, jako leczeniu uzupełniającym,
Przewlekły świąd
Swędzenie skóry – zarówno o charakterze uogólnionym, jak i zlokalizowane w konkretnym miejscu na skórze (niekoniecznie w bezpośrednim sąsiedztwie guza) lub w konkretnej lokalizacji na ciele może zwiastować nowotwór. Swędzenie nie zawsze jest dokuczliwe, zawsze natomiast przewlekłe. Uogólniony świąd, który trwa dłużej, niż sześć tygodni, może być pierwszą oznaką raka trzustki, raka wątroby, chłoniaków nieziarniczych, białaczek, a także nowotworów układu nerwowego. Z kolei swędzenie moszny może zwiastować raka prostaty.
Intensywnie czerwone ogniska obrzęków na twarzy, tułowiu, rękach i nogach, które pojawiają się nagle i na których obrzeżach znajdują się pęcherzyki lub krostki, mogą świadczyć o nowotworach układu krwiotwórczego, np. białaczce szpikowej lub chłoniaku. Zmianom tym często towarzyszą również nadżerki i owrzodzenia na błonach śluzowych. Pęcherzyki albo krostki przekształcające się w owrzodzenie i umiejscowione wokół blizn pooperacyjnych mogą być oznaką szpiczaka. Z kolei bolesne pęcherzyki i nadżerki umiejscowione na błonach śluzowych – dziąsłach, wargach, policzkach, języku, spojówkach, narządach płciowych lub w okolicach odbytu mogą świadczyć o chłoniaku nieziarniczym lub mięsakach. Natomiast bolesne owrzodzenia i zmiany skórne, jakie pojawiają się nawet po drobnych urazach skóry, mogą świadczyć o chłoniaku, białaczce lub szpiczaku.
