U nas zapłacisz kartą
Objawy nowotworu wrzecionowatokomórkowego - Poznaj sygnały, które warto znać
Złośliwe nowotwory tkanek miękkich
Do nowotworów tkanek miękkich należą wszystkie guzy, które rozwijają się z mięśni szkieletowych (np. widocznych na ramieniu) i gładkich (np. odpowiadających za pracę mechaniczną jelita), tkanki tłuszczowej, tkanki łącznej naczyń krwionośnych i chłonnych. Tradycyjnie w obrębie grupy nowotworów tkanek miękkich omawia się także guzy obwodowego układu nerwowego.
Na podstawie ich obrazu mikroskopowego nowotwory złośliwe tkanek miękkich dzieli się w zależności od tego, jakie tkanki prawidłowe przypominają: na przykład tłuszczaki przypominają prawidłową tkankę tłuszczową (patrz tab. 1). Istnieje także grupa złośliwych nowotworów tkanek miękkich, których budowa mikroskopowa nie przypomina żadnej prawidłowej tkanki, jednak posiadają one szczególne cechy pozwalające na ich wyodrębnienie jako niezależne jednostki chorobowe (np. mięsak maziówkowy).
- guzy niezłośliwe, czyli nietworzące przerzutów odległych ani nie odrastające po wycięciu,
- guzy o granicznej złośliwości, których typową cechą jest zdolność do odrastania w miejscu, z którego je wycięto,
- nowotwory w pełni złośliwe, czyli posiadające zdolność do tworzenia przerzutów odległych, które nazywa się mięsakami (sarcoma).
| Tabela 1. Wybrane złośliwe nowotwory tkanek miękkich | |
|---|---|
| nowotwory tkanki tłuszczowej | |
| o granicznej złośliwości (miejscowo złośliwe) | atypowy tłuszczak/dobrze zróżnicowany tłuszczakomięsak |
| złośliwe | tłuszczakomięsak odróżnicowany tłuszczakomięsak śluzowaty tłuszczakomięsak wielopostaciowy tłuszczakomięsak nieokreślony |
| nowotwory tkanki włóknistej | |
| o granicznej złośliwości (miejscowo złośliwe) | włókniakowatość typu powierzchownego (dłoni /stóp) włókniakowatość typu głębokiego |
| o granicznej złośliwości (rzadko przerzutujące) | włókniakomięsak guzowaty skóry odosobniony guz włóknisty mięsak miofibroblastyczny o małej złośliwości |
| złośliwe | włókniakomięsak |
| nowotwory fibrohistiocytarne | |
| o granicznej złośliwości/rzadko przerzutujące | guz olbrzymiokomórkowy tkanek miękkich nowotwory tkanki mięśniowej gładkiej |
| złośliwe | mięśniakomięsak gładkokomórkowy |
| nowotwory z komórek okołonaczyniowych | |
| złośliwe | malignant glomus tumor |
| nowotwory z mięśni poprzecznie prążkowanych | |
| złośliwe | mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy zarodkowy mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy pęcherzykowy mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy wielopostaciowy mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy wrzecionowatokomórkowy/szkliwiejący |
| nowotwory naczyniowe | |
| o granicznej złośliwości/miejscowo złośliwe | Kaposiform hemangoendothelioma |
| o granicznej złośliwości/rzadko przerzutujące | mięsak Kaposiego |
| złośliwe | mięsak naczyniowy |
| nowotwory obwodowego układu nerwowego | |
| złośliwe | złośliwy nowotwór osłonek nerwowych (MPNST) |
| nowotwory tkanki chrzęstnej i kostnej występujące w tkankach miękkich | |
| złośliwe | pozaszkieletowy chrzęstniokomięsak mezenchymalny pozaszkieletowy kostniakomięsak |
| nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego | |
| niezłośliwe/o granicznej złośliwości/złośliwe | guz podścieliskowy przewodu pokarmowego (GIST) |
| nowotwory o nieustalonym różnicowaniu | |
| złośliwe | mięsak maziówkowy (synovial sarcoma) mięsak nabłonkowaty (epithelioid sarcoma) mięsaki niezróżnicowane |
| złośliwe | niezróżnicowany mięsak wielopostaciowy (UPS) |
| Opracowano na podstawie klasyfikacji WHO nowotworów tkanek miękkich z 2013 roku | |
Włókniakomięsak (fibrosarcoma): rokowania
Rokowanie chorych na włókniakomięsaka zależy od wielu czynników, m.in. od:
- pierwotnej lokalizacji guza
- jego wielkości
- typu histologicznego
- zróżnicowania
- indeksu mitotycznego
- komórkowości
- obecności martwicy
- obecności przerzutów odległych.
Włókniakomięsaki mogą być zbudowane z bardziej lub mniej zróżnicowanych komórek, od czego zależy poziom ich złośliwości.
Guzy mniej zróżnicowane są bardziej złośliwe niż te zbudowane z komórek dobrze zróżnicowanych.
Włókniakomięsak typu dorosłych jest nowotworem zdecydowanie gorzej rokującym od włókniakomięsaka typu dziecięcego.
Po leczeniu operacyjnym i miejscowym wycięciu guza, wznowy mogą występować u ponad 50% chorych.
Przerzuty drogą krwionośną ujawniają się u ponad 25 procent chorych, zwykle obejmują one płuca i szkielet osiowy.
Przeżycia 5-letnie wynoszą 41 procent, 10-letnie 29 procent.
Jaką rolę odgrywa badanie mikroskopowe?
Lekarz patomorfolog, czyli specjalista, który ocenia budowę mięsaka pod mikroskopem, ustala zarówno jego typ, czyli wskazuje, jaką tkankę przypomina, także jak również określa tak zwany stopień złośliwości histologicznej. Ten ostatni czynnik jest istotny dla lekarzy podczas planowania leczenia uzupełniającego – w szczególności radioterapii i chemioterapii. Wyróżnia się 3 główne stopnie zróżnicowania histologicznego mięsaków: od G1 (tj. najlepiej zróżnicowane i najmniej agresywne) do G3 (najmniej zróżnicowane i najbardziej agresywne).
W przypadku potwierdzenia rozpoznania mięsaka, sposób leczenia zależy przede wszystkim od zaawansowania klinicznego oraz stopnia zróżnicowania histologicznego nowotworu.
Zazwyczaj, jeśli nie stwierdza się przerzutów odległych, leczenie polega na wycięciu guza wraz z marginesem zdrowych tkanek, niekiedy z dodatkowym zastosowaniem pooperacyjnej radioterapii. Jeśli podczas pierwszej operacji nie udało się chirurgowi wyciąć guza w całości z odpowiednim marginesem, zazwyczaj podejmuje się drugą próbę wycięcia.
W przypadku bardzo dużych guzów czasem przed próbą wycięcia lekarze proponują wstępną chemioterapię lub radioterapię. Celem takiego działania jest zmniejszenie guza i ułatwienie operacji, a także zwiększenie szansy na skuteczność całego leczenia.
Obecnie bardzo rzadko amputuje się kończyny z powodu mięsaków. Zazwyczaj leczenie skojarzone, czyli łączne zastosowanie chirurgii, radioterapii i chemioterapii, pozwala na skuteczne leczenie przy jednoczesnym oszczędzeniu kończyny. Tylko u 5–10% chorych na mięsaki zlokalizowane na kończynach konieczna jest amputacja.
Jeśli stwierdza się przerzuty odległe, to u niektórych chorych można rozważyć wycięcie guza oraz przerzutów, pod warunkiem, że przerzuty nie są liczne i znajdują się na przykład w płucach. Głównym sposobem leczenia takich chorych jest chemioterapia.
W przypadku nawrotu miejscowego mięsaka leczenie powinno przebiegać tak, jak w przypadku ogniska pierwotnego. Jeżeli choroba nawraca pod postacią przerzutów odległych, wówczas zazwyczaj stosuje się chemioterapię, aczkolwiek czasem można rozważyć wycięcie pojedynczych przerzutów odległych.
Jak więc rozpoznać mięsaka?
Przede wszystkim należy obserwować niebolesne guzki, które występują pod naszą skórą i udać się do lekarza, jeśli zauważymy, że się powiększają. Koniecznie zareagować powinniśmy gdy ich wielkość przekroczy 5 cm. Najczęstszą przyczyną zgłaszania się do lekarza jest spostrzeżenie iż doszło do powiększenia obwodu mięśnia w nodze lub ręce, bądź niektórzy wskazują na uczucie iż coś dziwnego dzieje się w ich organizmie.
Znalezienie dowolnej zmiany nie wymaga od razu ingerencji chirurgicznej. Jeśli pojawia się podejrzenie wystąpienia guza w obrębie tkanek miękkich lub kości w pierwszej kolejności przeprowadza się badania obrazowe – USG, Tomografię Komputerową czy Rezonans Magnetyczny.
Dopiero gdy zyskujemy pewność, że zmiana jest nowotworem wykonuje się biopsję, której zadaniem jest zweryfikowanie czy jest ona złośliwa czy łagodna. Zaledwie 1 na 100 łagodnych zmian w obrębie tkanek miękkich będzie mięsakiem, zaś jeśli jest ona ulokowana pomiędzy mięśniami to 1 na 10 będzie mięsakiem.
Warto zadbać samodzielnie aby taka konsultacja i diagnostyka się odbyła aby nie doszło do błędu już na samy początku drogi po zdrowie.
Faktem jest, że rocznie w Polsce występuje około 1 tysiąca mięsaków, a lekarzy rodzinnych jest około 20 tysięcy, co oznacza, że średnio taki lekarz spotyka się z mięsakiem raz na dwadzieścia kilka lat.
Jak się rozpoznaje i leczy chłoniaka żołądka?
Chłoniaki stanowią około 5% wszystkich nowotworów złośliwych żołądka. Typową cechą chłoniaków żołądka jest ich powolny rozwój. Jak wspomniano wyżej, bardzo często się wiążą z zakażeniem bakterią Helicobacter pylori. Większość z nich to tak zwane chłoniaki związane z błoną śluzową (mucosa-associated lymphoid tissue – MALT). Głównym objawem nowotworu jest postępująca anemia (niedokrwistość) – jest to związane z powolnym, nieznacznym krwawieniem z guza do światła żołądka.
Diagnostyka przebiega w sposób podobny do diagnostyki prowadzonej w przypadku innych nowotworów złośliwych żołądka.
Leczenie chłoniaka żołądka obecnie najczęściej nie wymaga operacji – pierwszym krokiem jest zastosowaniem antybiotyków, które niszczą bakterię Helicobacter pylori (zob. Eradykacja Helicobacter pylori). Jeśli uda się usunąć tę bakterię z żołądka, zazwyczaj dochodzi do powolnego zaniku chłoniaka. Leczenie operacyjne stosuje się rzadko, głównie w przypadku znacznego krwawienia, a także wówczas, gdy leczenie z użyciem antybiotyków nie jest skuteczne. W takich przypadkach konieczne jest wycięcie części lub całego żołądka.
Często stosuje się rytuksymab, immunoterapię, chemioterapię, czasem także radioterapię.
