Nowotwór złośliwy - Krzyżówka Życia i Śmierci
Co to jest nowotwór (choroba)
Aż do XX wieku nowotwór uważano za chorobę nieuleczalną, a jedynym znanym sposobem leczenia była operacja chirurgiczna. Jeszcze kilkanaście lat temu rak nie budził tak wielkich emocji, choroba nowotworowa była wstydliwa, ukrywana i traktowana jako temat tabu. Aktualnie następuje zmiana tego trendu – o nowotworach złośliwych dyskutuje się coraz więcej i głośniej.
Nowotwór jest chorobą materiału genetycznego. Powstaje w wynik akumulacji uszkodzeń genetycznych. Choroba nowotworowa dotyczy ludzi, ale również zwierząt.
Niemal każdy z nas ma dziś w swoim bezpośrednim lub dalszym otoczeniu kogoś chorego na nowotwór złośliwy lub łagodny. Statystyki odnotowują zwiększony odsetek zachorowań na nowotwory, choć nie jest on tak duży, jak się powszechnie sądzi. Wrażenie to wynika raczej z upowszechniania się specjalistycznej diagnostyki onkologicznej oraz z częstszego rozpoznawania raka we wczesnych stadiach choroby.
Warto podkreślić, że każdy nowotwór jest tak wyjątkowy, tak jak osoba, którą dotyka. Oznacza to, że pacjenci, u których zdiagnozowano ten sam podtyp raka (chorobę zlokalizowaną w tym samym organie), mogę posiadać w rzeczywistości tylko ułamek wspólnych mutacji.
– Płuco, pierś, jajnik. nowotwory od zawsze klasyfikowane były według narządu, w którym się rozwinęły. Dynamiczny rozwój nowoczesnych technik diagnostycznych i badań molekularnych doprowadził do zmiany postrzegania choroby nowotworowej. Aktualnie jesteśmy świadkami rewolucji polegającej na przejściu z tzw. onkologii narządowej do onkologii precyzyjnej – komentuje Jarosław Gośliński, redaktor naczelny portalu onkologicznego zwrotnikraka.pl
Rak wątroby - leczenie i rokowanie
Podstawowym elementem leczenia nowotworów złośliwych wątroby, zarówno pierwotnych, jak i wtórnych (czyli przerzutów), jest leczenie operacyjne.
- Operacja, czyli wycięcie całej zmiany nowotworowej wraz z odpowiednim marginesem zdrowych tkanek. Jest to sposób leczenia stwarzający największe szanse na wyleczenie (5-letnie przeżycie wynosi ok. 70%). Metoda ta ma jednak wiele ograniczeń, co powoduje, że można ją zastosować jedynie u niewielkiej części pacjentów. Po pierwsze, celem operacji powinno być usunięcie wszystkich zmian, zatem w sytuacji, gdy w badaniach obrazowych stwierdza się więcej niż jeden guz wątroby, chirurg musi ocenić, czy możliwe jest wycięcie wszystkich zmian. Po drugie, bardzo ważnym elementem planowania operacji jest ocena czy miąższ wątroby pozostały po operacji jest wystarczający do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Jeżeli pozostawiony zdrowy miąższ narządu nie będzie w stanie zapewnić poprawnego funkcjonowania organizmu, chorzy po operacji popadają w ciężką niewydolność wątroby, która często prowadzi do śmierci. Trzecim elementem kwalifikacji do zabiegu operacyjnego jest określenie agresywności danego guza, który w chwili rozpoznania może naciekać okoliczne struktury (np. żyłę główną górną).
- Przeszczepienie wątroby. W praktyce takie postępowanie można zaproponować bardzo wąskiej grupie chorych na raka wątrobowokomórkowego, którzy spełniają bardzo wyśrubowane kryteria wielkości i liczby guzów (kryteria mediolańskie).
- Ablacja falami o częstotliwości radiowej (radioablacja) – jeżeli zmiany w wątrobie wynoszą mniej niż 2 cm, metodę tę można stosować jako alternatywę zabiegu operacyjnego lub przeszczepienia wątroby.
Oprócz powyższych metod jest wiele innych sposobów leczenia złośliwych guzów wątroby – w zależności od stadium choroby. Należy do nich chemoembolizacja dotętnicza – ang. TACE (polega na podaniu chemioterapii poprzez specjalny cewnik wprowadzony do naczyń prowadzących krew do nowotworu). Dodatkowo, tego rodzaju chemioterapię można połączyć z zabiegiem zamknięcia naczyń dostarczających krew do guza. Wykorzystuje się do tego wspominaną już wcześniej radioablację lub radioterapię.
Rak wątrobowokomórkowy – przyczyny
Uważa się, że czynnikiem przyczyniającym się do wystąpienia raka wątrobowokomórkowego jest zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B lub C.
Rolę mogą również odgrywać inne czynniki o udowodnionym działaniu rakotwórczym: środki chemiczne (aflatoksyny, doustne środki antykoncepcyjne, androgenowe środki anaboliczne, alkohol) i palenie tytoniu. Sumowanie działania niektórych czynników – np. marskości alkoholowej i jednoczesnego zakażenia wirusem zapalenia wątroby B lub C – szczególnie zwiększa ryzyko zachorowania.
- marskość wątroby z innych przyczyn
- niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD)
- wrodzone choroby metaboliczne (niedobór α1-antytrypsyny, hemochromatoza, porfiria późna skórna)
- cukrzyca.