U nas zapłacisz kartą
Zdjęcia nowotworów skóry niezłośliwych - Poznaj i Zrozum
Rak skóry – rokowanie
Rokowanie uzależnione jest od umiejscowienia, grubości, wielkości oraz stopnia zróżnicowania nowotworu. W przypadku raka podstawnokomórkowego wyleczenie jest możliwe w ponad 95% przypadków. Większość miejscowych nawrotów choroby można usunąć bez większych problemów. Chociaż zwykle ten typ nowotworu prawie nigdy nie ulega uogólnieniu (nie daje przerzutów), to należy zwrócić uwagę na fakt, że istnieje możliwość, choć niezwykle rzadko, agresywnego przebiegu tej choroby nawet z przerzutami.
W przypadku raka kolczystokomórkowego rozwijającego się na podłożu rogowacenia świetlnego w obrębie skóry narażonej na promieniowanie słoneczne rokowanie jest dobre. Najwyższy stopień złośliwości występuje w przypadku rozwoju raka kolczystokomórkowego na podłożu blizn, przewlekłych stanów zapalnych, w miejscach drażnionych. Przy zajęciu okolicznych węzłów chłonnych 5-letnie przeżycie notuje się u 20–25% pacjentów. Gorzej rokują również zmiany występujące na czerwieni wargowej, na prąciu lub sromie, chociaż za najgorszą lokalizację uważa się błonę śluzową jamy ustnej.
Jak się leczy niezłośliwe nowotwory tkanek miękkich?
Po wykonaniu badań obrazowych lub bezpośrednio po stwierdzeniu powierzchownie położonego guza, zazwyczaj planuje się wycięcie zmiany. Operacja, którą często można wykonać w znieczuleniu miejscowym, jest jedynym efektywnym sposobem leczenia niezłośliwych nowotworów tkanek miękkich.
Wybrane, częste niezłośliwe nowotwory tkanek miękkich
Tłuszczaki
Tłuszczaki to najczęściej występujące nowotwory tkanek miękkich u osób dorosłych. Zazwyczaj mają postać dobrze ograniczonych, niebolesnych (z wyjątkiem postaci nazywanej angiolipoma) guzów położonych w tkance podskórnej. Rzadko mogą także lokalizować się śródmięśniowo. Leczenie polega na wycięciu guza.
Mięśniaki gładkokomórkowe
Guzy te najczęściej rozwijają się w macicy, ale mogą także powstawać w skórze (np. okolic brodawek sutkowych, moszny i warg sromowych). Często występują licznie i mogą być bolesne. Leczenie mięśniaków macicy omówiono w osobnym artykule (czyt. Mięśniaki macicy).
W przypadku mięśniaków gładkokomórkowych skóry leczenie polega na wycięciu, jeśli powodują dolegliwości, a zajęty przez nie obszar skóry może być wycięty w całości.
Niezłośliwy guz włóknisto-histiocytarny
Należące do tej grupy nowotwory tkanek miękkich to niewielkie, dość twarde, niebolesne i powoli rosnące guzki rozwijające się w skórze (wówczas określa się je jako dermatofibroma) i tkance podskórnej (juvenile xanthogranuloma, epithelioid histiocytoma, reticulohistiocytoma). Leczenie polega na wycięciu.
Sytuacja szczególna – fibromatoza
Tę grupę nowotworów tkanek miękkich dzieli się – w zależności od ich położenia – na fibromatozy powierzchowne, które występują częściej u mężczyzn (fibromatoza dłoniowa, podeszwowa, prącia) oraz głębokie, częstsze u kobiet (guz włóknisty – desmoid). Fibromatoza dłoniowa (tak zwany przykurcz Dupuytrena) przebiega pod postacią nieregularnego, guzkowe pogrubienia wyczuwalnego na dłoni pod skórą (po jednej stronie lub obustronnie). W ciągu wielu lat rozwoju choroby dochodzi do charakterystycznego przykurczu palców – w szczególności 4. i 5. palca dłoni.
Nowotwory niezłośliwe tkanek miękkich
Do nowotworów tkanek miękkich należą wszystkie guzy, które rozwijają się z mięśni szkieletowych (np. widocznych na ramieniu) i gładkich (np. odpowiadających za pracę mechaniczną jelita), tkanki tłuszczowej, tkanki łącznej naczyń krwionośnych i limfatycznych naczyń chłonnych. Tradycyjnie w obrębie grupy nowotworów tkanek miękkich omawia się także guzy obwodowego układu nerwowego.
Wymienioną grupę nowotworów na podstawie obrazu mikroskopowego dzieli się w zależności od tego, jakie tkanki prawidłowe przypominają (np. tłuszczaki przypominają prawidłową tkankę tłuszczową). Istnieje jednak grupa nowotworów tkanek miękkich, których budowa mikroskopowa nie przypomina żadnej prawidłowej tkanki, ale posiadają one szczególne cechy pozwalające na ich wyodrębnienie jako niezależne jednostki chorobowe.
- guzy niezłośliwe, czyli takie, które nie odrastają po chirurgicznym wycięciu ani nie tworzą przerzutów odległych,
- guzy o granicznej złośliwości, które odrastają po chirurgicznym wycięciu, ale nie tworzą przerzutów odległych,
- nowotwory złośliwe, które odrastają po wycięciu, a ponadto tworzą przerzuty odległe.
| Wybrane niezłośliwe nowotwory tkanek miękkich | |
|---|---|
| Nowotwory tkanki tłuszczowej | tłuszczak |
| Nowotwory tkanki włóknistej | guzkowate zapalenie powięzi włókniak włókniak pochewek ścięgnistych |
| Nowotwory fibrohistiocytarne | guz olbrzymiokomórkowy pochewek ścięgnistych niezłośliwy guz włóknisto-histiocytarny |
| Nowotwory tkanki mięśniowej gładkiej | mięśniak tkanek miękkich |
| Nowotwory z mięśni poprzecznie prążkowanych | mięśniak prążkowanokomórkowy |
| Nowotwory naczyniowe | naczyniak |
| Nowotwory obwodowego układu nerwowego | nerwiak osłonki Schwanna nerwiakowłókniak |
| Nowotwory o nieustalonym różnicowaniu | acral fibromyxoma intramuscular myxoma |
| Opracowano na podstawie klasyfikacji WHO nowotworów tkanek miękkich z 2013 roku | |
Rodzaje raka skóry
Nowotwory skóry mogą mieć charakter pierwotny lub wtórny, jako następstwo chorób współtowarzyszących. Zmiany powstają najczęściej w komórkach nabłonka płaskiego lub warstwy podstawnej i mogą być łagodne lub złośliwe.
Najłagodniejszymi zmianami (nowotworami łagodnymi skory) są:
- brodawka łojotokowa, zwana także brodawką starczą, która charakteryzuje się płaską lub szypułowatą powierzchnią, leczona krioterapią lub usuwana chirurgicznie,
- włókniaki, miękkie lub twarde, występujące jako nitkowate zmiany lub twarde okrągłe guzki, niewymagające z reguły leczenia,
- bliznowce, powstające w wyniku urazu, wywodzące się z tkanki łącznej włóknistej,
- tłuszczaki, czyli guzy pochodzące z przerostu tkanki tłuszczowej, miękkie i przesuwalne względem podłoża,
- ziarniniaki naczyniowe, czyli guzki wywodzące się z naczyń, o żywoczerwonej barwie i krwawiących powierzchniach, powstające najczęściej z urazów.
Kolejna grupa to nowotwory złośliwe skóry, które wzrastają dość szybko, powodując przerzuty. W tej grupie znajdują się:
● rak podstawnokomórkowy(BCC)- występuje najczęściej.Powstaje jako następstwo nadmiernej ekspozycji na słońce, ale może też być skutkiem owrzodzenia blizny po oparzeniu lub zranieniu. Bardzo często pojawia się na twarzy, głównie u osób starszych. Przybiera postać małych i twardych guzków o barwie kości słoniowej. Cechuje go niewielka zdolność do przerzutów. Leczenie polega na chirurgicznym wycięciu, krioterapii lub terapii fotodynamicznej,
● rak kolczystokomórkowy (SCC)- charakteryzuje dość szybki wzrost i skłonność do przerzutów z uwagi na pojawianie się tego rodzaju raka na styku błon śluzowych i skóry. Najczęściej pojawia się w okolicach głowy, tułowia, kończyn i narządów płciowych. Zmiany na skórze mają charakter wrzodziejący lub brodawkujący, z tendencjami do nacieków u podstawy. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu i radioterapii, jako leczeniu uzupełniającym,
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Pacjentowi zaleca się wizyty kontrolne zgodnie z zaleceniami lekarza. Zwykle obejmują one kontrole w okresie po zabiegu operacyjnym, a następnie co 3 miesiące w ciągu pierwszego roku oraz co 6 miesięcy w ciągu kolejnych lat. Ważne jest samobadanie, czyli oglądanie samodzielnie skóry przez pacjenta i w razie zauważenia niepokojących zmian niezwłoczne zgłoszenie się do lekarza.
Ze względu na fakt, że promieniowanie słoneczne jest najważniejszym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu raka skóry, głównym celem profilaktyki jest ograniczenie ekspozycji na UV, które powinno polegać na stosowaniu preparatów z filtrami przeciwsłonecznymi, ubrań ochronnych, ograniczeniu czasu spędzanego na wolnym powietrzu w godzinach największego nasłonecznienia i przebywanie w cieniu. W ciągu ostatnich 30 lat odkryto wiele mechanizmów mających wpływ na powstawanie różnych nowotworów skóry. Odkrycia te przyczyniły się do stworzenia środków ochronnych i chemioprewencyjnych, które zwiększają możliwości zapobiegania nowotworom.
Chemioprewencja to dziedzina powstała w wyniku oddziaływania wiedzy odnoszącej się do: kancerogenezy (powstawania komórek nowotworowych), biologii komórki, badań przesiewowych w kierunku raka lub wczesnego jego wykrywania. Na podstawie badań wiadomo, że selen chroni przed wystąpieniem raka podstawnokomórkowego, a retinoidy przed rogowaceniem słonecznym. Coraz popularniejszą formą zapobiegania nowotworom skóry jest zażywanie polifenoli (zawartych np. w zielonej herbacie), które mają właściwości antyoksydacyjne.
Najważniejszym elementem profilaktyki raka skóry jest unikanie promieniowania UV i maksymalne skrócenie czasu ekspozycji skóry na bezpośrednie promieniowanie słoneczne. Stosowanie preparatów przeciwsłonecznych jako pierwszej linii obrony przeciwnowotworowej oparte jest na wynikach kontrolowanych badań przeprowadzonych u pacjentów z dużym ryzykiem rozwoju raka, które wykazały, że codzienne używanie produktów o szerokim spektrum ochrony zmniejszyło liczbę zmian typu rogowacenia słonecznego.
