U nas zapłacisz kartą
Podłoże chorób owłosionej skóry głowy - Krzyżówka pomiędzy zdrowiem a dolegliwościami
Świąd skóry głowy przy Łojotoku i ŁZS
Problematyczna skóra łojotokowa wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Istotą tej pracy domowej są odpowiednio dobrane produkty myjące oraz stosowanie peelingu trychologicznego (szczególnie polecam Mediceuticals TheraRx) w celu prawidłowego oczyszczania skalpu. W przypadku problemów z łojotokiem i ŁZS najlepiej myć głowę rano, albo w ciągu dnia, unikając mycia na wieczór. Jeżeli jednak musimy umyć skórę głowy wieczorem, zalecane jest dokładne wysuszenie włosów i skóry głowy przed snem. Dlaczego to jest takie ważne?
W momencie, kiedy kładziemy się na poduszkę z wilgotnymi włosami, to stwarzamy idealne warunki dla mikroflory bakteryjnej, co może zaostrzyć przebieg i nasilić świąd.
Diagnostyka grzybicy skóry głowy
Wstępne rozpoznanie choroby może opierać się na obejrzeniu zmian oraz analizie objawów zgłaszanych przez pacjenta (np. świąd skóry głowy, zaczerwienienie, łuszczenie się skóry głowy, wypadanie włosów). Podstawą w rozpoznaniu grzybicy owłosionej skóry głowy jest jednak badanie mykologiczne. Dzięki pobraniu od chorego materiału ze zmienionych chorobowo miejsc, można rozpoznać infekcję grzybiczą skóry, a także wskazać konkretny rodzaj grzyba odpowiedzialnego za rozwój choroby. Aby badanie mykologiczne było wiarygodne, pacjent nie może stosować miejscowych leków przeciwgrzybiczych przynajmniej przez okres 2 tygodni poprzedzających jego wykonanie. W przypadku stosowania doustnych leków przeciwgrzybiczych okres ten powinien wynosić co najmniej 4 tygodnie.
Pomocnym badaniem może być również trichoskopia. Umożliwia ona dokładne przyjrzenie się zmianom w obrębie górnych warstw skóry oraz włosów. Trichoskopia może być cennym badaniem również u pacjentów, którzy są w trakcie leczenia grzybicy skóry głowy. Dzięki temu badaniu można ocenić efektywność terapii.
Przyczyny grzybicy skóry głowy
Co wywołuje grzybicę skóry głowy? Choroba ta ma podłoże grzybicze. Za jej rozwój w Polsce odpowiadają przede wszystkim 2 dermatofity - Microsporum canis i Trichophyton mentagrophytes v. violaceum. Rzadziej, przyczyną grzybicy skóry głowy są: Microsporum audouinii, Trichophyton tonsurans czy Trichophyton verrucosum. Źródłem zakażenia są zwierzęta lub człowiek. Spośród zwierząt, rezerwuarem mogą być psy, koty, ale także chomiki i świnki morskie. Do rozwoju infekcji może dojść przez kontakt bezpośredni z człowiekiem lub zwierzęciem zakażonym grzybami, lub przez kontakt pośredni - korzystanie z przedmiotów, na których obecne są te drobnoustroje. Mogą być to czapki, ręczniki, grzebienie, szczotki czy chociażby akcesoria do włosów.
Jakie są przyczyny grzybicy skóry głowy? Sam kontakt z czynnikiem chorobotwórczym, jakim w tym przypadku są grzyby, nie jest jeszcze równoznaczny z rozwojem choroby. Istotną rolę pełni tutaj ogólny stan zdrowia i funkcjonowanie układu odpornościowego. Grzybica skóry głowy u dzieci rozwija się częściej niż u dorosłych, co najpewniej związane jest z wydzielaniem łoju. U dzieci, które nie weszły jeszcze w okres dojrzewania, produkcja łoju jest znacząco niższa. Łój natomiast działa grzybostatycznie, czym przyczynia się do utrzymania prawidłowej mikrobioty skóry głowy. Czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju infekcji grzybiczej skóry to również obniżona odporność, długotrwałe przyjmowanie antybiotyków, obecność innych chorób dermatologicznych w obrębie skóry głowy (np. atopowe zapalenie skóry głowy) oraz nieprzestrzeganie odpowiednich zasad higieny.
Choroby owłosionej skóry głowy z prawidłową strukturą włosa
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest jedną z najczęściej spotykanych dermatoz wieku dziecięcego, która występuje u ok. 10-20% dzieci. Najbardziej charakterystycznym objawem AZS jest znaczna suchość skóry, która wynika z upośledzenia funkcji bariery naskórkowej, spowodowanej m.in. zaburzeniami w strukturze białek naskórka i nieprawidłowym metabolizmem lipidów, czemu towarzyszy nadmierna kolonizacja skóry Staphylococcus aureus i Malassezia furfur. Zmiany chorobowe w przebiegu AZS zlokalizowane w obrębie skóry owłosionej występują najczęściej u niemowląt i małych dzieci. Badania wykazały, że u pacjentów z AZS, u których obserwuje się zmiany w obrębie skóry głowy i szyi, stwierdza się występowanie przeciwciał IgE przeciwko alergenom grzybów drożdżopodobnych Malassezia spp. Potwierdza to tezę, że alergeny te, wnikając przez uszkodzony naskórek, mogą stymulować reakcję zapalną 1,2 .
Zmiany AZS okresu noworodkowego obejmują charakterystyczne wykwity rumieniowo-grudkowe, nadżerki oraz przeczosy w obrębie skóry głowy. Ogniska z hiperkeratozą i łuską mogą imitować wyprysk łojotokowy. Wykwity występujące w przebiegu AZS w obrębie owłosionej skóry głowy u dzieci starszych mają charakter niewielkich białych lub szarawych łusek, którym towarzyszy uporczywy świąd. Przerzedzenie włosów nie jest charakterystyczne dla chorych z AZS, jednak u niektórych pacjentów może dojść do częściowej utraty włosów. Zmiany mogą się rozszerzać na skórę gładką czoła, uszy i kark 3 .
Popularnymi lekami stosowanymi w atopowym zapaleniu skóry głowy są glikokortykosteroidy w formie płynu, aplikowane na skórę skalpu 1-2 × na dobę, zgodnie z zasadą w miarę możliwości wybiera się preparaty o najmniejszej sile działania, które zapewniają kontrolę objawów AZS. U najmłodszych dzieci z nasileniem choroby od łagodnego do umiarkowanego najlepiej stosować 1% hydrokortyzon. Natomiast po 2 r.ż., w przypadkach nieodpowiadających na leczenie 1% hydrokortyzonem, wymagających silniejszych preparatów kortykosteroidowych, należy rozważyć zastosowanie środków zawierających np. mometazon.
Świąd – nieodzowny przy łuszczycy
Łuszczyca jest to choroba o przewlekłym i nawrotowym przebiegu, cechująca się świądem i zwiększoną proliferacją naskórka, a klinicznie złuszczającymi wykwitami grudkowymi, ustępującymi bez pozostawienia śladów. Łuszczyca może się ograniczyć do występowania w obrębie owłosionej skóry głowy lub zajmować równocześnie inne partie ciała. Etiologia tej choroby cały czas ewoluuje.
Łuszczyca jest chorobą autoimmunologiczną o uwarunkowaniach genetycznych z określonymi antygenami. Często jej induktorem jest silny stres lub przeżycia emocjonalne.
Autoimmunologiczne procesy łuszczycowe zachodzące w skórze są powiązane z limfocytami T, które powodują miejscowy jałowy stan zapalny i poprzez szereg reakcji immunologicznych w komórkach.
Efektem tych reakcji jest aż 8-krotnie skrócony czas trwania cyklu komórkowego w naskórku doprowadzający do nieprawidłowej proliferacji naskórka. W wyniku tej dysfunkcji pojawia się ognisko z nawarstwionym naskórkiem.
Stan zapalny może być pojedynczą zmianą lub może dotyczyć całej owłosionej skóry głowy. W momencie, kiedy łuska mocno przylega do skóry możemy wyczuwać delikatny dyskomfort. Natomiast kiedy łuska zaczyna się złuszczać, obserwujemy objaw łupieżu i odczuwamy nasilający się świąd. Bardzo ważne w tym momencie jest unikanie fizycznego podrażnienia tych zmian. Podrażnienie powstałe na skutek drapania może spowodować pojawienie się kolejnych zmian wzdłuż linii zadrapania po upływie 6-12 dni. Zjawisko to nazywane jest objawem Koebnera, stanowi ono wynik odczynu izomorficznego i nie jest związane z zakażeniem drobnoustrojami.
Miejscowe terapie w walce z łuszczycą polegają na stosowaniu preparatów niwelujących objawy stanu zapalanego, świądu oraz regulujących proliferację komórek skórnych. W terapii łuszczycy polecane są również nowe technologie oparte o system exciplex. Naświetlania systemem exciplex bezpośrednio miejsc zmienionych łuszczycowo pozwalają na inhibicje limfocytów T, niwelując stan zapalny i przywracając piękną i zdrową skórę. Terapia ta może być stosowana na każdą partię ciała łącznie z owłosioną skórą głowy.
