U nas zapłacisz kartą
Jak radzić sobie z alergiczną pokrzywką na twarzy?
Objawy pokrzywki alergicznej u dziecka i dorosłego
Charakterystyczne objawy pokrzywki wywołanej reakcją alergiczną to bąble pokrzywkowe, czyli wyniosłe zmiany, które mają barwę białą lub lekko różową. Bąble pojawiają się nagle i zazwyczaj ustępują w ciągu 24 godzin. Pacjenci często zgłaszają, że towarzyszy im swędzenie skóry oraz uczucie ucisku skóry. W niektórych przypadkach mogą wystąpić dodatkowe objawy, takie jak zawroty głowy oraz obrzęk naczynioruchowy, obejmujący obrzęk warg, powiek, a w bardziej rzadkich sytuacjach obrzęk krtani, który może prowadzić do problemów z oddychaniem.
Bąble pokrzywkowe mogą zlokalizować się na dowolnej części ciała. Zdarza się, że pojawiają się one na brzuchu czy rękach, ale równie często dotyczą one kończyn górnych i dolnych, a także tułowia i twarzy.
Pokrzywka u dzieci przebiega w sposób podobny do tej u dorosłych i często jest związana z występowaniem infekcji. W przypadku wystąpienia pokrzywki w trakcie ciąży konieczne jest dostosowanie metody leczenia do stanu pacjentki, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno matce, jak i dziecku.
Jakie są przyczyny występowania pokrzwki?
Podział ze względu na przyczynę pokrzwykę dzielimy na: pokrzywkę samoistną (ostrą i przewlekłą) oraz pokrzywkę indukowaną.
Pokrzywka ostra i przewlekła
Pokrzywkę dzieli się na pokrzywkę ostrą (kiedy zmiany skórne pojawiają się i ustępują w ciągu 6 tyg.) oraz przewlekłą (kiedy zmiany skórne trwają dłużej niż 6 tyg.). U większości osób pokrzywka ma charakter ostry i ustępuje przed upływem 6 tygodni.
Pokrzywka ostra jest najczęściej wywołana alergią lub lekami. Z kolei w pokrzywce przewlekłej aż w 80–95% przypadków nie udaje się odnaleźć czynnika odpowiedzialnego za jej występowanie (wbrew temu co sądzą pacjenci, rzadko wywołuje ją alergia).
W tabeli 1 zestawiono czynniki najczęściej wywołujące pokrzywkę, ale warto wiedzieć, że taka reakcja może pojawić się w odpowiedzi także na inne, rzadsze czynniki.
Pokrzywka alergiczna, niealergiczna i fizykalna
Pokrzywka może mieć charakter alergiczny (np. w razie uczulenia na alergeny kota) lub niealergiczny (w razie reakcji na niektóre leki). Tak zwane pokrzywki fizykalne wywołują czynniki fizyczne, takie jak zimno, ucisk czy światło słoneczne. Pokrzywki mogą się pojawić także u chorych z zakażeniami (np. wirusowymi zakażeniami wątroby), nowotworami, chorobami autoimmunologicznymi (np. w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy, toczniu rumieniowatym układowym) i innymi chorobami.
Jeśli pokrzywka spowodowana jest alergią, to do jej powstania przyczynia się reakcja IgE-zależna i wydzielanie różnych substancji z tzw. komórek tucznych (zwłaszcza histaminy, która jest główną przyczyną powstawania bąbli, zaczerwienienia, obrzęku i świądu skóry – zobacz: Mechanizmy alergii). Przyczyny powstawania pokrzywki przewlekłej są słabo poznane.
| Wybrane przyczyny pokrzywki | |
|---|---|
| Czynnik mogący wywołać pokrzywkę | Przykłady |
| alergeny wziewne i kontaktowe | pyłki roślin (a zwłaszcza przypominające je alergeny zjadanych owoców czy warzyw – zespół alergii jamy ustnej), lateks, pokarmy (np. orzechy, ryby, skorupiaki), substancje chemiczne (np. penicylina, formaldehyd w odzieży, żywice, ślina zwierząt, meduzy, nadsiarczan amonu w kosmetykach, pokarmach i odzieży) |
| leki | niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspiryna, ibuprofen, ketoprofen, naproksen i inne) pyrazolony antybiotyki (penicylina, cefalosporyny, aminoglikozydy, tetracyklina i inne) inne: środki kontrastowe z jodem używane w radiologii, narkotyczne środki przeciwbólowe (kodeina, morfina) inne leki (wywołać pokrzywkę może prawie każdy lek) |
| pokarmy i dodatki do pokarmów | alergiczna: u dorosłych – orzeszki ziemne, laskowe, ryby i skorupiaki u dzieci – jaja kurze, mleko krowie, orzechy ziemne, laskowe, pszenica, soja niealergiczna: truskawki, ser, szpinak, bakłażan, owoce morza dodatki do pokarmów (benzoesan, siarczyny, glutaminian sodu, barwniki) zakażenia bakteryjne lub pasożytnicze, np. niektórych ryb |
| jady owadów błonkoskrzydłych | jad pszczoły, osy, szerszenia, mrówek |
| fizykalne | z zimna z ucisku wibracyjna cieplna wodna słoneczna cholinergiczna (drobne bąble pojawiające się po wysiłku lub ogrzaniu ciała) wysiłkowa |
Pokrzywka - rodzaje
Pokrzywka może występować na skutek styczności z różnego rodzaju czynnikami. Ze względu na przyczyny pojawiania się pokrzywki, można wyróżnić rodzaje pokrzywki takie jak:
- pokrzywka idiopatyczna - inaczej pokrzywka samoistna, pojawia się na ciele z nieznanych przyczyn. W wyniku przebiegu ostrego występuje krócej niż 6 tygodni. Może towarzyszyć jej obrzęk naczynioruchowy. Natomiast pokrzywka w postaci przewlekłej utrzymuje się ponad 6 tygodni. Jej charakterystyczną cechą jest brak możliwości wykrycia czynnika powodującego jej powstawanie.
- pokrzywka cholinergiczna - pojawia się w wyniku wzrostu temperatury ciała spowodowanego zarówno wysiłkiem fizycznym, jak i ogrzaniem ciała w pozycji biernej. Charakteryzuje się pojawieniem grudek o średnicy 1-4 mm do 20 minut po wzroście temperatury organizmu. Pokrzywka cholinergiczna występuje średnio u 11% populacji.
- pokrzywka polekowa
- alergiczna - pojawia się na skutek uczulenia na daną substancję, która jest składnikiem leku (np. penicylinę)
- niealergiczna - występuje po spożyciu leków zaostrzających objawy pokrzywki idopatycznej (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne), opioidów, radiologicznych środków cieniujących lub leków zwiotczających mięśnie
- pokrzywka wodna - będąca objawem alergii na wodę
- pokrzywka słoneczna - pojawia się na skutek reakcji alergicznej na promienie słoneczne
- pokrzywka z zimna - występuje w wyniku nieznacznego obniżenia temperatury ciała (nawet o 2-3 stopnie Celsjusza).
- pokrzywka dermograficzna - będąca skutkiem tarcia
- pokrzywka opóźnionego ucisku - będąca skutkiem ucisku skóry. Jest bardzo bolesna
- pokrzywka wibracyjna - powstaje na skutek wibracji, np. podczas obsługi młota pneumatycznego