U nas zapłacisz kartą
Pokrzywka - Objawy, Przyczyny i Sposoby Leczenia Uczulenia na Twarzy
Uczulenie na słońce (fotodermatoza) – jak rozpoznać i leczyć alergię na słońce
Uczulenie na słońce to stan, kiedy po ekspozycji na promieniowanie słoneczne dochodzi do wystąpienia osutki, czyli wysypki. Najczęściej pod pojęciem alergii na słońce rozumie się polimorficzną osutkę świetlną. Jej objawy to wysypka – zwykle mająca postać czerwonych grudek, która pojawia się na dekolcie, szyi, ramionach, czasem także łydkach. Zwykle ustępuje sama, bez leczenia.
Uczulenie na słońce albo alergia na słońce to potoczna nazwa zmian skórnych, które pojawiają się u niektórych osób po narażeniu na promieniowanie słoneczne. W rzeczywistości to nie „alergia na słońce”, ale reakcja układu odpornościowego na światło słoneczne, która powoduje pojawienie się zmian skórnych, najczęściej swędzącej czerwonej wysypki. Medyczna nazwa tej wysypki to polimorficzna osutka świetlna (polymorphous light eruption – PMLE).
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia pokrzywki?
Ważnym elementem postępowania w pokrzywce jest ustalenie wywołujących ją czynników, co nie zawsze jest możliwe. Chory wymaga opieki nie tylko alergologa, ale i dermatologa. W razie rozpoznania którejś z chorób z kręgu alergii powinien regularnie się kontrolować i stosować do zaleceń lekarskich.
Istotną rolę u chorych z pokrzywką przewlekłą pełni edukacja. Pacjenci często są sfrustrowani świądem skóry i swoim wyglądem. Choroba utrudnia im pracę i zaburza sen. Nierzadko otoczenie uważa, że zmiany są zakaźne.
Ważne
Należy pamiętać, że u większości pacjentów zmiany ustąpią w przeciągu roku, nie są zakaźne, a terapia daje z reguły bardzo dobre efekty. Oczywiście, jeśli znany jest czynnik wywołujący pokrzywkę, należy go unikać.
Pokrzywka - leczenie
Gdy pojawi się pokrzywka, w pierwszej kolejności należy sięgnąć po leki przeciwhistaminowe. Są one dostępne w aptekach bez recepty. Jeśli mimo ich zastosowania pokrzywka nie ustępuje, należy udać się do lekarza.
W ciężkich przypadkach pokrzywki (szczególnie gdy dojdzie do obrzęku naczynioruchowego) lekarz może zdecydować o podaniu doustnych glikokortykosteroidów (te w maści przepisuje się bardzo rzadko) - stosuje się je możliwie krótko, bo ich stosowanie wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi.
Czytaj też:
- Uporczywe swędzenie i opuchlizna – jak leczyć pokrzywkę alergiczną?
- Objawy alergii skórnej. Pokrzywka, wyprysk, atopowe zapalenie skóry to objawy alergii skórnej
- Wysypka u dziecka – przyczyny wysypki, objawy, leczenie
Jakie są przyczyny występowania pokrzwki?
Podział ze względu na przyczynę pokrzwykę dzielimy na: pokrzywkę samoistną (ostrą i przewlekłą) oraz pokrzywkę indukowaną.
Pokrzywka ostra i przewlekła
Pokrzywkę dzieli się na pokrzywkę ostrą (kiedy zmiany skórne pojawiają się i ustępują w ciągu 6 tyg.) oraz przewlekłą (kiedy zmiany skórne trwają dłużej niż 6 tyg.). U większości osób pokrzywka ma charakter ostry i ustępuje przed upływem 6 tygodni.
Pokrzywka ostra jest najczęściej wywołana alergią lub lekami. Z kolei w pokrzywce przewlekłej aż w 80–95% przypadków nie udaje się odnaleźć czynnika odpowiedzialnego za jej występowanie (wbrew temu co sądzą pacjenci, rzadko wywołuje ją alergia).
W tabeli 1 zestawiono czynniki najczęściej wywołujące pokrzywkę, ale warto wiedzieć, że taka reakcja może pojawić się w odpowiedzi także na inne, rzadsze czynniki.
Pokrzywka alergiczna, niealergiczna i fizykalna
Pokrzywka może mieć charakter alergiczny (np. w razie uczulenia na alergeny kota) lub niealergiczny (w razie reakcji na niektóre leki). Tak zwane pokrzywki fizykalne wywołują czynniki fizyczne, takie jak zimno, ucisk czy światło słoneczne. Pokrzywki mogą się pojawić także u chorych z zakażeniami (np. wirusowymi zakażeniami wątroby), nowotworami, chorobami autoimmunologicznymi (np. w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy, toczniu rumieniowatym układowym) i innymi chorobami.
Jeśli pokrzywka spowodowana jest alergią, to do jej powstania przyczynia się reakcja IgE-zależna i wydzielanie różnych substancji z tzw. komórek tucznych (zwłaszcza histaminy, która jest główną przyczyną powstawania bąbli, zaczerwienienia, obrzęku i świądu skóry – zobacz: Mechanizmy alergii). Przyczyny powstawania pokrzywki przewlekłej są słabo poznane.
| Wybrane przyczyny pokrzywki | |
|---|---|
| Czynnik mogący wywołać pokrzywkę | Przykłady |
| alergeny wziewne i kontaktowe | pyłki roślin (a zwłaszcza przypominające je alergeny zjadanych owoców czy warzyw – zespół alergii jamy ustnej), lateks, pokarmy (np. orzechy, ryby, skorupiaki), substancje chemiczne (np. penicylina, formaldehyd w odzieży, żywice, ślina zwierząt, meduzy, nadsiarczan amonu w kosmetykach, pokarmach i odzieży) |
| leki | niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspiryna, ibuprofen, ketoprofen, naproksen i inne) pyrazolony antybiotyki (penicylina, cefalosporyny, aminoglikozydy, tetracyklina i inne) inne: środki kontrastowe z jodem używane w radiologii, narkotyczne środki przeciwbólowe (kodeina, morfina) inne leki (wywołać pokrzywkę może prawie każdy lek) |
| pokarmy i dodatki do pokarmów | alergiczna: u dorosłych – orzeszki ziemne, laskowe, ryby i skorupiaki u dzieci – jaja kurze, mleko krowie, orzechy ziemne, laskowe, pszenica, soja niealergiczna: truskawki, ser, szpinak, bakłażan, owoce morza dodatki do pokarmów (benzoesan, siarczyny, glutaminian sodu, barwniki) zakażenia bakteryjne lub pasożytnicze, np. niektórych ryb |
| jady owadów błonkoskrzydłych | jad pszczoły, osy, szerszenia, mrówek |
| fizykalne | z zimna z ucisku wibracyjna cieplna wodna słoneczna cholinergiczna (drobne bąble pojawiające się po wysiłku lub ogrzaniu ciała) wysiłkowa |
Jak często występuje obrzęk naczynioruchowy?
Nie ma dokładnych danych mówiących o tym, ile osób w Polsce cierpi na jakąś postać obrzęku naczynioruchowego. U 40–50% chorych dorosłych obrzęk naczynioruchowy współistnieje z pokrzywką. Kobiety chorują częściej niż mężczyźni.
Uważa się, że nawet w 20–40% przypadków przyczyną zgłoszeń do Pogotowia Ratunkowego z powodu obrzęku naczynioruchowego są leki z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny, występuje on u 0,3% osób przyjmujących te leki.
Pokrzywka przewlekła występuje u 1% chorych – prawdopodobnie u połowy z tych osób dochodzi także do napadów obrzęku naczynioruchowego.
Według Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Chorym z Obrzękiem Naczynioruchowym na wrodzony obrzęk w Polsce może chorować nawet 800–4000 osób (rozpoznany jest dotychczas u 150 osób). Obrzęk wrodzony ujawnia się w 10.–20. roku życia, nabyty – zwykle po 40. roku życia. Częściej chorują kobiety.
