U nas zapłacisz kartą
Magia noszenia na rękach - Tajemnica Potnicy
Diagnostyka wyprysku potnicowego
Diagnostykę wyprysku potnicowego przeprowadza dermatolog. Lekarz rozpoznaje wyprysk potnicowy na podstawie przeprowadzonego wywiadu oraz obserwacji zmian skórnych. Diagnostyka różnicowa obejmuje alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, atopowe zapalenie skóry, rumień wielopostaciowy, rzadziej liszajec pęcherzowy, zakażenie opryszczką czy pęcherzycę zwykłą. Wykluczenie chorób o podobnym obrazie klinicznym polega m.in. na przeprowadzeniu testów alergicznych. W celu zdiagnozowania przyczyny dermatozy pobiera się wycinek do oceny histopatologicznej, a także wykonuje się badanie mykologiczne, jeśli objawy choroby pojawiają się również na stopach.
Leczenie wyprysku potnicowego obejmuje działania profilaktyczne oraz terapię farmakologiczną. Aby zapobiec powstawaniu wyprysku potnicowego należy:
- unikać czynników wyzwalających chorobę, w tym mydeł i detergentów,
- nosić rękawiczki ochronne podczas wykonywania czynności z użyciem środków potencjalnie uczulających,
- myć ręce letnią (nie gorącą) wodą i środkami czyszczącymi niezawierającymi mydła,
- nie rozdrapywać pęcherzyków, aby nie doprowadzić do wtórnego nadkażenia bakteryjnego,
- obcinać paznokcie na krótko,
- w miarę możliwości unikać sytuacji stresowych.
Do domowych sposobów na wyprysk potnicowy należy stosowanie okładów z roztworu nadmanganianu potasu oraz białego octu. Nie należy zapominać o nawilżaniu skóry w celu złagodzenia jej suchości i świądu oraz odbudowania bariery naskórkowej. Środek nawilżający lub emolient należy nałożyć jak najszybciej po umyciu rąk, aby zapobiec parowaniu wody. Warto też stosować preparaty z aloesem, który działa chłodząco i odkażająco. W przypadku wyprysku potnicowego pojawiającego się na stopach można przydadzą się kąpiele stóp w naparze z szałwi.
Wyprysk potnicowy – przyczyny
Wyprysk potnicowy (ang. dyshidrotic eczema, pompholyx) należy do najczęściej występujących chorób skóry (dermatoz). Potnica to charakterystyczne zapalenie skóry zlokalizowane na dłoniach oraz stopach, będące reakcją alergiczną organizmu na kontakt z którąś z uczulających substancji. Alergeny mogą być pochodzenia wewnętrznego (endogennego), jak i zewnętrznego (egzogennego). Najczęstszymi alergenami są metale ciężkie (m.in. nikiel, kobalt, chrom) oraz bakterie. Wyprysk potnicowy może się też ujawnić pod wpływem stosowanych leków. Choć nazwa tej dermatozy kojarzy się z potem, to powstające w przebiegu choroby pęcherzyki nie są związane z gruczołami potowymi.
Wyprysk potnicowy ma formę niedużych (maksymalna średnia to ok. 2–3 mm), bezbarwnych pęcherzy wypełnionych surowiczym płynem. Pęcherze powstają w skupiskach. Wyprysk potnicowy czasem, chociaż nie zawsze, powoduje ból. Charakterystyczne dla wyprysku potnicowego jest uporczywe swędzenie. Zmiany skórne pojawiają się głównie na dłoniach (w ok. 70% przypadków), na dłoniach i podeszwach stóp (20% przypadków) albo tylko na podeszwach (10%). Wyprysk potnicowy może mieć związek z zakażeniem grzybiczym (np. obecność pęcherzy na dłoniach może oznaczać grzybicę stóp). Choroba bardzo często występuje u osób z atopowym zapaleniem skóry.
Co to jest i jak wygląda wyprysk potnicowy?
Wyprysk potnicowy to choroba dermatologiczna, której objawem są zmiany skórne w postaci niewielkich pęcherzyków. Pęcherzyki występują na skórze dłoni (szczególnie na bocznych powierzchniach palców) i podeszwach stóp (w szczególności na łuku stopy). Na wyprysk potnicowy wskazują liczne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym lub płynem surowiczo-ropnym. Zmianom w postaci pęcherzyków i pęcherzy towarzyszy silnswy świąd skóry.
Przebieg choroby może być ostry lub przewlekły. Wyprysk potnicowy występuje najczęściej u osób w młodym i średnim wieku. Wskazujące na potnicę pęcherzyki i pęcherze na skórze dłoni i stóp bardzo rzadko występują u dzieci.
Zanim zostanie postawiona diagnoza i wyprysk potnicowy będzie leczony, powinno zostać wykonane badanie mykologiczne w kierunku grzybicy dłoni bądź grzybicy stóp oraz badanie w kierunku rumienia wielopostaciowego. Podobne zmiany skórne mogą także wskazywać na alergiczne, kontaktowe zapalenie skóry (powstaje wtedy wyprysk kontaktowy), dlatego powinny również zostać wykonane testy alergiczne.
Pojawienie się na skórze dłoni i skórze stóp swędzących pęcherzyków lub pęcherzy, a także innych zmian np. rumienia, krostek i grudek, powinno skłonić do wizyty u lekarza dermatologa. Warto wiedzieć, że nieleczone choroby skóry nie tylko utrudniają normalne funkcjonowanie, ale także mogą doprowadzić do powikłań np. nadkażenia bakteryjnego.
Wyprysk potnicowy – diagnostyka i leczenie
Różnicowanie odmian wyprysku stanowi trudność wynikającą z niejednorodnych, często sprzecznych definicji. Wyprysk potnicowy rozpoznaje się na podstawie obrazu klinicznego oraz wywiadu lekarskiego. Specjalista może również zaproponować przeprowadzenie testów alergicznych w celu ustalenia przyczyny choroby.
Leczenie wyprysku potnicowego polega na miejscowym stosowaniu maści zwalczających dermatozy. Na wyprysk potnicowy dostępne są w aptekach leki sprzedawane bez recepty, np. zawierające metyloprednizolon (aceponian metyloprednizolonu), syntetyczny glikokortykosteroid mający silne oraz długotrwałe działanie przeciwzapalne oraz immunosupresyjne. Dobre efekty daje ekstrakt z propolisu (np. w formie aerozolu, stosowany miejscowo na skórę), a także okłady z trzyprocentowego kwasu bornego (borowego).
Leczenie wyprysku potnicowego najlepiej przeprowadzać pod okiem dermatologa – choroba bardzo często współwystępuje z zakażeniem grzybiczym. Właściwa diagnoza jest kluczowa w celu rozpoczęcia skutecznej terapii. Dermatolog na wyprysk potnicowy może przepisać leki dostępne na receptę (jeśli bez recepty okażą się nieskuteczne) oraz leki przeciwalergiczne. W przypadku współwystępowania zakażenia grzybiczego specjalista zaproponuje ponadto środki przeciwgrzybicze. Może też zalecić stosowanie antybiotyków. Na czas leczenia należy unikać kontaktu z czynnikami mogącymi zaostrzyć objawy choroby.
Zobacz film: Jakie funkcje pełni skóra człowieka? Źródło: Bez skazy
