U nas zapłacisz kartą
Pojawianie się Pryszczy na Migdałkach - Przyczyny, Leczenie i Profilaktyka
Zapobieganie i zarządzanie
Każdy od czasu do czasu dostaje wyrwę na tyłku. Nie można całkowicie im zapobiec, ale jest kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby zminimalizować pryszcze na pośladkach.
- Prysznic po poceniu się. Pot może podrażniać mieszki włosowe i zwiększać skłonność skóry do wyprysków. Więc nie spędzaj czasu w spodniach do jogi po treningu.
- Przełącz się na bawełnianą bieliznę. Bawełna oddycha lepiej niż materiał syntetyczny.
- Nie szoruj. Szorowanie podrażnia już zaognione mieszki włosowe i sprawi, że skazy staną się bardziej czerwone i większe. Zamiast tego złuszczaj za pomocą płynów do mycia ciała lub kremów zawierających składniki wygładzające skórę, takie jak alfa-hydroksykwasy.
- Nie strzelaj ani nie dłubaj w skazach. Może to pogorszyć wypryski i zwiększyć ryzyko infekcji.
- Trzymaj się z dala od obcisłych ubrań. Tarcie spowodowane obcisłymi spodniami może podrażniać skórę i powodować wypryski na bułkach.
Rozpoznawanie kamieni migdałkowych
Większość kamieni migdałkowych zlokalizowanych na powierzchni migdałków można bez trudności rozpoznać poprzez bezpośrednie oględziny jamy ustnej. W przypadku niewielkich kamieni schowanych tuż pod błoną śluzową migdałków i braku objawów diagnostyka może być utrudniona, niekiedy sama obecność halitozy może wzbudzać podejrzenie kamicy migdałków Gdy kamienie migdałkowe znajdują się głęboko w tkance migdałków, ich obecność może być potwierdzona dzięki technikom obrazowania, takim jak zdjęcia rentgenowskie lub tomografia komputerowa. Badania te nie są jednak wykorzystywane bezpośrednio do diagnostyki kamieni migdałkowych, które zwykle są przypadkowym znaleziskiem podczas obrazowania z powodu innej choroby.
- Płukanie jamy ustnej i gardła. Doraźnym sposobem leczenia kamieni migdałkowych jest regularne płukanie gardła roztworem soli fizjologicznej, roztworem z wody utlenionej, naparem z szałwii lub środkiem antyseptycznym (np. roztworem z chlorheksydyny): Energiczne płukanie gardła jest pomocne w usuwaniu małych kamieni, które mogą znajdować się w pobliżu powierzchni migdałków. Jednak jest to metoda żmudna, gdyż kamienie migdałkowe mają tendencję do odnawiania się po około 1–20 dniach.
- Metody manualne. Ręczne usuwanie kamieni migdałkowych polega na delikatnym, ale stanowczym uciskaniu błony śluzowej migdałka wokół kamienia migdałkowego za pomocą szpatułki lub patyczka higienicznego. W celu usunięcia kamieni migdałkowych można wspomóc się również specjalnym irygatorem. Większe kamienie mogą wymagać usunięcia za pomocą łyżeczkowania, które jest zwykle wykonywane w gabinecie lekarskim.
- Kryptoliza laserowa. Metoda ta jest również znana jako waporyzacja. Wykorzystuje się w niej laser CO2 do zamknięcia krypt, co powoduje wygładzenie powierzchni migdałków. Wiązka lasera spłaszcza krawędzie krypt, zapobiegając w ten sposób gromadzeniu się resztek komórkowych. Zabieg może być wykonywany w znieczuleniu miejscowym.
- Kryptoliza koblacyjna. W tym przypadku fale radiowe przekształcają roztwór soli w naładowane jony, które mogą być wykorzystane do przecięcia tkanki migdałków w celu zamknięcia krypt, w podobny sposób jak w przypadku kryptolizy laserowej, ale bez uczucia pieczenia.
- Tonsillektomia. Chirurgiczne usunięcie migdałków nazywane tonsillektomią nie jest ogólnie zalecane do leczenia kamicy migdałkowej. Stosuje się je tylko w bardzo rzadkich przypadkach, gdy wszystkie inne metody leczenia zawiodły, a dolegliwości są na tyle uciążliwe, że utrudniają pacjentom codzienne funkcjonowanie.
Profilaktyka kamieni migdałkowych
- Prawidłowa higiena jamy ustnej. Oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych z resztek jedzenia, dokładne mycie zębów oraz języka minimum dwa razy dziennie, stosowanie płukanek o działaniu antybakteryjnym (najlepiej w postaci gotowych płynów do płukania). Po posiłku wskazane jest nitkowanie przestrzeni międzyzębowych za pomocą nici dentystycznych i przepłukiwanie jamy ustnej czystą wodą, aby wypłukać resztki jedzenia.
- Właściwa dieta. Przede wszystkim należy ograniczyć spożycie cukrów prostych oraz wysoko przetworzonych potraw, które sprzyjają namnażaniu się patogennych bakterii bytujących w jamie ustnej.
- Właściwe nawodnienie organizmu. Zaleca się picie dużej ilości wody, aby utrzymać odpowiednie nawodnienie organizmu. Przyjmuje się, że osoba dorosła na każdy kilogram masy ciała potrzebuje około 35 ml wody. Inny przelicznik, to 1 ml wody na 1 kcal spożytego pokarmu.
- Regularne zabiegi higienizacyjne. Wskazane jest regularne wykonywanie skalingu, piaskowania, oraz fluoryzacji zębów u stomatologa.
- Unikanie palenia papierosów. Ograniczenie, a najlepiej rzucenie palenia może radykalnie zmniejszyć ryzyko powstawania kamieni migdałkowych i znacznie poprawić ogólną higienę jamy ustnej
- Prawidłowe leczenie stanów zapalnych migdałków/gardła. Wskazane jest prawidłowe i szybkie podjęcie leczenia w przypadku wystąpienia zapalenia gardła czy migdałków podniebiennych (kamienie migdałkowe mogą być efektem niedoleczonej anginy). Dlatego w przypadku poważnej infekcji, warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem celem wdrożenia właściwego leczenia
Piśmiennictwo
- Zielińska-Bliźniewska H.: Infekcje gardła u dorosłych. Czasopismo Aptekarskie: 13 (11), 2006, s. 35-40, ISSN 1233-2755.
- Modrzyński M., Zawisza E., Samolińska-Zawisza U.: Układ chłonny gardła – ogólna charakterystyka. Nowa Medycyna: 1/1999, s. 19–26.
- Mesolella M., Cimmino M., Di Martino M. i wsp.: Tonsillolith. Case report and review of the literature. Acta Otorhinolaryngol Ital. 2004, 24(5): 302–307. PMID: 15871614.
- Dale J.W., Wing G.: Clinical and technical examination of a tonsillolith: a case report. Aust. Dent. J. 1974 19(2): 84–87. doi: 10.1111/j.1834-7819.1974.tb04307.x. PMID: 4527704.
- Hiranandani L.H.: A giant tonsillolith. J. Laryngol. Otol. 1967, 81(7): 819–22. doi: 10.1017/s0022215100067748. PMID: 6029174.
- Sfeir J., Lefrançois C., Baudoux D. i wsp.: In Vitro Antibacterial Activity of Essential Oils against Streptococcus pyogenes. Evid Based Complement Alternat Med. 2013, 2013:269161. doi: 10.1155/2013/269161. Epub 2013 Apr 11. PMID: 23662123, PMCID: PMC3638616.
- Sakkas H., Papadopoulou C.: Antimicrobial Activity of Basil, Oregano, and Thyme Essential Oils. J. Microbiol. Biotechnol. 2017, 27(3): 429–438. doi: 10.4014/jmb.1608.08024. PMID: 27994215.
- Bakkali F., Averbeck S., Averbeck D., Idaomar M.: Biological effects of essential oils--a review. Food Chem. Toxicol. 2008, 46(2): 446–475. doi: 10.1016/j.fct.2007.09.106. Epub 2007 Sep 29. PMID: 17996351.
Angina
Jest to ostry stan zapalny zapalny migdałków (zazwyczaj podniebiennych, ale może dotyczyć pozostałych części pierścienia Waldeyera) spowodowany najczęściej przez paciorkowce, choć nie tylko. Mogą to być, podobnie jak w przypadku zapalenia gardła, grzyby, wirusy czy inne bakterie. Należy pamiętać, że proces zapalny obejmuje również błonę śluzową gardła w różnym stopniu.
Mimo że przyjmuje się, że etiologia paciorkowcowa jest najczęstsza, bakterię tę izoluje się jedynie w około 30% przypadków, natomiast najczęstsze są zapalenia wirusowe. Rozpoznanie się ustala, opierając się na charakterystycznym obrazie klinicznym, opisanym powyżej przy wirusowym zapaleniu gardła. Dodatkowo w badaniu laryngologicznym można zobaczyć zaczerwienienie błony śluzowej gardła, przekrwienie i rozpulchnienie migdałków. Czasami może być widoczny wysięk lub drobne pęcherzyki na podniebieniu.
Przy zakażeniu wirusem opryszczki Herpes simplex współistnieje zapalenie jamy ustnej i dziąseł oraz zazwyczaj opryszczka na wardze lub w przedsionku nosa. Charakterystyczny jest znacznie nasilony ból gardła oraz utrudnione połykanie, może się pojawić nadmierne ślinienie. Choroba ma charakter nawrotowy, a leczy się ją objawowo – podobnie jak inne wirusowe zapalenia gardła.
W przypadku anginy opryszczkowej, wywołanej przez wirus Coxackie A, występują na początku choroby białawe pęcherzyki w czerwonych obwódkach. Można je zobaczyć zarówno na migdałkach, jak i na łukach podniebiennych, wewnętrznej stronie policzków czy podniebieniu.
Angina z etiologią bakteryjną najczęściej powodowana jest przez paciorkowca z grupy A. Inne bakterie (niebędące paciorkowcami) odpowiadają jedynie za 1% zachorowań. Rozpoznanie można ustalić na podstawie obrazu klinicznego, można je potwierdzić poprzez pobranie wymazu z tylnej ściany gardła i migdałków. Anginę paciorkowcową leczy się antybiotykami – z wyboru są to penicyliny. Terapia trwa minimum 10 dni.
Grzybicze zapalenie gardła spowodowane jest najczęściej przez drożdżaka białego (Candida albicans). Najczęściej występuje u niemowląt, u osób z obniżoną odpornością, chorych na AIDS czy cukrzycę, podczas steroidoterapii czy z zaburzeniami hormonalnymi. Choroba charakteryzuje się występowaniem białych plamek i nalotów na błonie śluzowej i migdałkach. Można je łatwo oddzielić szpatułką.
