U nas zapłacisz kartą
Pryszczę od czekolady - prawda czy mit?
Czynniki ryzyka
Wciąż nie jest jasne, dlaczego jedne osoby mają więcej pryszczy, a niektóre prawie wcale. Oczywiście sporą rolę odgrywają hormony oraz czynniki genetyczne. Są jednak i inne czynniki.
Dobre i złe bakterie
Delikatne mycie skóry może pomóc w zapobieganiu infekcji, ale z kolei nadmierne szorowanie może pogorszyć stan zainfekowanej skóry. Podobnie, jak w jelitach, tak i na skórze mamy "dobre" bakterie, które nas chronią przed chorobami, oraz te "złe", które mogą wywołać choroby i różne dolegliwości.
Naukowcy z Washington University School of Medicine zidentyfikowali dwa unikalne szczepy bakterii P. acnes w skórze u 20% osób zmagających się z pryszczami. Osoby ze zdrową skórą nie miały tych szczepów. Inny szczep z kolei występował u osób ze zdrową skórą, a brakowało go osobom z pryszczami. Może to wskazywać, że poszczególne rodzaje bakterii determinują nasilenie i częstotliwość wyprysków. Naukowcy sugerują, że bakterie te mogą również oddziaływać z różnymi innymi czynnikami, takimi jak poziom hormonów i sebum. Kwestie te jednak wymagają szerszych badań.
Zakażenia drożdżakowe
Wypryski mogą być także powiązane z infekcjami drożdżakowymi Pityrosporum (inaczej malassezia lub folliculutis). Gdy dostaną się one do mieszków włosowych i zaczną rozmnażać, wówczas mogą się pojawić drobne, ale za to dość swędzące małe, okrągłe krostki. Najczęściej występują one w górnej części klatki piersiowej, ramionach, górnej części pleców, czasami także na twarzy.
Większość ludzi posiada te drożdże na swojej skórze i nic się nie dzieje. Krostki powstają, kiedy drożdży robi się za dużo. Może to się zdarzyć zarówno kobietom, jak i mężczyznom, w różnym wieku. Stan skóry pogarsza noszenie przepoconych ubrań z włókien syntetycznych.
Co ważne, wypryski spowodowane drożdżakami są podobne do trądziku, a leczenie ich tymi samymi metodami co trądzik, m.in. antybiotykiem, może pogorszyć stan skóry. Antybiotyk będzie zwalczać bakterie, które mogłyby kontrolować drożdże i ich rozmnażanie. W przypadku malassezia konieczne jest leczenie przeciwgrzybiczne.
Pryszcz - skąd się bierze, jak się go pozbyć
Powstawanie pryszczy na skórze związane jest z trądzikiem, chorobą skóry obfitującej w gruczoły łojowe. Trądzik to dolegliwość powszechna, często występująca w okresie dojrzewania tak u kobiet, jak i mężczyzn. U mężczyzn ma on przebieg ostrzejszy. Trądzik występuje najczęściej w okolicach obfitujących w gruczoły łojowe, to znaczy w strefie T na twarzy i w rynnach potowych na klatce piersiowej i plecach.
Trądzik rozpoczyna się powiększeniem gruczołów łojowych i nasilonym wydzielaniem łoju. Następuje nadmierne i zmienione rogowacenie ujścia mieszka włosowego, do którego wnika przewód gruczołu łojowego. W ten sposób powstaje czop rogowy, który wypełnia mieszek włosowy i wypycha go ku górze. Dochodzi do zablokowania wydzielania łoju i powstaje woreczek wypełniony tłuszczami i keratyną czyli zaskórnik (comedo). Wraz z powstawaniem zaskórników gwałtownie rozmnażają się bakterie, które normalnie występują w skórze i na jej powierzchni jako nieszkodliwe drobnoustroje. Dopiero łój je uzjadliwia, jest dla nich doskonałą pożywką i stwarza warunki do namnażania.
Jakie są rodzaje pryszczy?
- mogą być małe, podskórne, prawie niewidoczne (w kolorze skóry),
- zdarzają się także bardziej widoczne o ciemniejszej barwie - czarne lub ciemnobrązowe (z powodu utleniania melaniny, pigmentu skóry). Niektórzy myślą, że ich kolor jest wynikiem brudu, co nie jest prawdą
- trochę większe, lekko zaokrąglone grudki, często w kolorze różowym,
- krostki pełne ropy wyraźnie widoczne na powierzchni skóry. Podstawa jest różowa, a górna część pełna ropy,
- jeszcze większe i twardsze grudki, często dość bolesne w dotyku.
Gdy pory zapchają się łojem i martwą skórą, wówczas powstają krostki. Czasami prowadzi to do infekcji i stanów zapalnych. Przyczyna tego, dlaczego jedne osoby mają więcej pryszczy, a inne mniej, nie jest do końca znana.
Gruczoły łojowe a pryszcze
Gruczoły łojowe to małe gruczoły skórne, które wydzielają sebum, woskową i oleistą substancję, która gromadzi się na skórze i włosach. Znajdują się one w porach skóry na całym ciele, za wyjątkiem skóry dłoni i spodu stóp. Najwięcej jest ich na skórze twarzy i głowy. Ponieważ gruczoły wytwarzają sebum wewnątrz porów, nowe komórki skóry stale rosną, a te zewnętrzne warstwy są zrzucane. Zdarza się, że martwe komórki pozostają w porach, zlepiają się z sebum i w efekcie blokują pory. Taka sytuacja jest najbardziej prawdopodobna w okresie dojrzewania, ponieważ gruczoły łojowe wytwarzają w tym czasie więcej sebum.
Infekcja bakteryjna
W miejscach, w których gromadzą się martwe komórki oraz sebum, gdzie następuje zablokowanie porów, mogą pojawić się niepożądane bakterie, w tym bakteria związana z trądzikiem - Propionibacterium acnes. Generalnie, żyje sobie ona na naszej skórze i nie jest groźna. Jednak gdy na skórze pojawią się dla niej odpowiednie warunki, wówczas szybciej się rozmnaża, a to już stwarza problem. Żywi się łojem i wytwarza substancję, która wywołuje odpowiedź immunologiczną. Prowadzi to do stanu zapalnego skóry i wyprysków.
Uczulenie na czekoladę u dziecka
Realizowany m.in. w Łodzi w latach 2005–2009 program EuroPrevall dostarczył ciekawych danych na temat uczuleń u najmłodszych amatorów czekolady. Jak się okazuje, aż 42% dzieci w Polsce zmaga się z alergiami na pokarmy . Do grupy najbardziej uczulających produktów należą czekolada, a także składniki, z których jest ona wytwarzana: mleko krowie, jaja kurze, kakao, orzechy, truskawki, pomarańcze.
Czy oznacza to, że w celu redukcji ryzyka reakcji niepożądanych lepiej wyeliminować czekoladę z diety dziecka? Nic bardziej mylnego. Podając dziecku produkty o potencjale uczuleniowym już na wczesnym etapie rozszerzania diety (w tym czekoladę z dodatkami w postaci jaj kurzych, mleka krowiego czy orzechów), można zredukować ryzyko wystąpienia objawów uczulenia na czekoladę w przyszłości.
Podobnie jest z uczuleniem na czekoladę u niemowląt karmionych piersią. Mitem okazuje się twierdzenie, jakoby niewyeliminowanie produktów potencjalnie alergizujących, w tym czekolady, negatywnie wpływało na dziecko. Dieta matki karmiącej piersią nie ma wpływu na wystąpienie uczulenia na czekoladę u niemowlęcia. Zrezygnowanie z tego produktu jest zalecane wyłącznie w sytuacji, gdy sama matka jest uczulona na czekoladę lub zostanie zdiagnozowana alergia na czekoladę u dziecka.
W przypadku niemowląt o nietolerancji poszczególnych składników świadczą przede wszystkim nieprawidłowości ze strony układu pokarmowego. Jeśli zaobserwujesz w kale malucha nadmiar śluzu i krew, a ponadto dziecko przybierać będzie zbyt wolno na wadze (co znajduje odzwierciedlenie w siatce centylowej) – skontaktuj się z pediatrą i alergologiem w celu dalszej diagnostyki i ewentualnego leczenia, gdy uczulenie na alergeny zawarte w czekoladzie zostanie potwierdzone testami.
Maseczka i napój z drożdży na pryszcze
Jednym z domowych sposobów na pryszcze jest kuracja drożdżami, które można pić w formie roztworu wodnego, a także nakładać na twarz w postaci maseczki. Jeśli osoba zmagająca się pryszczami zdecyduje się na pierwszą opcję, w drożdże warto zaopatrzyć się w aptece lub wybrać wyciąg z drożdży piwowarskich. Drożdże należy zalać zimną, przegotowaną wodą i osłodzić je. Mieszaninę należy schładzać przez parę godzin w lodówce, a następnie pić ok. 1 szklankę na dobę. Kurację w formie pitnej należy prowadzić maksymalnie przez 10 dni.
Aby wykonać drożdżową maseczkę, należy zaopatrzyć się w drożdże piekarnicze, rozgnieść je z niewielką ilością ciepłej wody i odstawić na ok. 10 minut. Później nałożyć na zmiany skórne i trzymać przez ok. 30 minut, po czym dokładnie zmyć drożdże ciepłą wodą. Zaleca się stosowanie maseczki co 2 dni, przez ok. 4–5 tygodni. Przed rozpoczęciem obu form kuracji warto się upewnić, czy osoba cierpiąca na pryszcze nie ma uczulenia na drożdże. Nie powinni jej stosować chorzy na cukrzycę, zapalenia stawów oraz niewydolność nerek.
