Czy mleko może powodować pryszcze?
Mleko a trądzik
Rzeczywiście spożywanie mleka i produktów mlecznych było związane z wyższym prawdopodobieństwem występowania zmian trądzikowych [2]. Mleko zawiera kazeinę oraz białka serwatkowe, które podwyższają insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF-1) oraz insulinę. IGF-1 wpływa na procesy prowadzące do zwiększonego wydzielania łoju, skutkiem czego jest rozwój trądziku. Jak wykazały badania osoby zmagające się z trądzikiem miały podwyższony poziom tego hormonu [1].
Produkty mleczne i mleko są źródłem substancji hormonalnych, co także nie jest obojętne dla rozwoju trądziku. Mleko produkowane przez krowy ciężarne zawiera steroidy i prekursory testosteronu, które odgrywają istotną rolę w patogenezie tej choroby [3].
Ciekawym odkryciem był fakt, że to mleko odtłuszczone ma istotny związek z nasileniem zmian trądzikowych, w porównaniu do mleka tłustego i obniżonej zawartości tłuszczu. Uważa się, że wynika to z mniejszej zawartości estrogenów w mleku odtłuszczonym, które przeciwdziałają rozwojowi trądziku. Wysokie spożycie mleka zwiększa tendencje do tworzenia zaskórników. Kilka badań potwierdziło pozytywny wpływ przetworów mlecznych fermentowanych (jogurtów) na łagodzenia zmian chorobowych. Wynika to prawdopodobnie z obecności bakterii probiotycznych w tego typu produktach. Wykazano także, że zawarta w nich laktoferyna prowadzi do obniżenia poziomu triglicerydów we krwi, a co za tym idzie zmniejszenia produkcji łoju i nasilenia trądziku [3].
Poruszając temat mleka, warto wspomnieć także o powszechnie stosowanych odżywkach białkowych bazujących na białkach serwatkowych. Istnieje kilka badań potwierdzających związek między stosowaniem tego typu preparatów, a nasileniem trądziku. Podobnie jak mleko, białka serwatkowe prowadzą do zwiększenia poziomu insuliny i IGF-1 [4,5].
Pryszcze – Krosty
Jak wyglądają krosty?
Jeśli można mówić o istnieniu typowego pryszcza, to takim typowym pryszczem jest krostka. Moi znajomi często mówili o tym „zjawisku” – dioda. Też czasem je tak nazywam. Krosty są dość mocno zaczerwienione a w ich punkcie centralnym tkwi biały łepek, pod którym, blisko pod powierzchnią czai się ropa.
Wygląda to tak, że aż trudno powstrzymać się przed wyciśnięciem, ale … mimo wszystko radzę się powstrzymać, bo nigdy nie wiadomo, jakie paskudztwa przy wyciskaniu krosty dostaną się do środka i jakiego bałaganu mogą narobić.
Jak powstają krosty?
To również efekt nagromadzenia się pod skórą zanieczyszczeń (z łojem i różnymi innymi organicznymi śmieciami) oraz działalności bakterii. Tyle tylko, że krostka tworzy się już wtedy, gdy do boju przystąpią białe krwinki. W efekcie ich działalności (i wcześniejszej działalności bakterii) tworzy się ropa, która zbiera się w skórze, jest wypychana ku górze i widać ją tuż pod powierzchnią często bardzo cieniutkiego w tym miejscu, obumarłego naskórka.
Jak postępować z krostami?
Gdy widzę krostę muszę wykazać się ogromną siłą woli, by jej nie wycisnąć. Większość osób tak ma.A wyciskanie naprawdę nie jest wskazane, bo może uszkadzać skórę, mogą po tym pozostać nieładne blizny i przebarwienia (dorobiłam się takich, a jakże), a poza tym otwiera ono drogę bakteriom, które mogą powodować poważniejsze problemy niż zwykłe pryszcze.
Krosty najlepiej traktować płynami przeciwbakteryjnymi, kremami o takim działaniu lub wspomnianym już wyżej olejkiem herbacianym – on też je ładnie wysusza.
Przy dużej ilości krost wskazane jest typowe trądzikowe leczenie, czyli … warto odwiedzić dermatologa.

Czy mleko nasila zmiany trądzikowe?
Trądzik pospolity (acne vulgaris) jest schorzeniem powszechnym, które dotyczy ludzi w każdym wieku, niezależnie od płci. Szacuje się, że najczęściej występuje u młodzieży w wieku 12-18 lat, a dotyczy aż 50-95% przedstawicieli tej grupy wiekowej. Choroba ta wpływa nie tylko na wygląd, ale także na samopoczucie, dlatego też identyfikacja przyczyny, odpowiednie leczenie i wspomaganie terapii, także dietą są szczególnie istotne [1].
O wpływie diety na trądzik mówi się od dawna. Każdy kto zmagał się z tym problemem, niejednokrotnie spotkał się z szeregiem zaleceń dotyczących zmiany sposobu odżywienia celem poprawy wyglądu skóry. Wiele z tych zaleceń wzajemnie się wyklucza, wzbudzając kontrowersje, przez co trudno jest jednoznacznie stwierdzić jak powinna wyglądać dieta osoby z trądzikiem. Złe nawyki żywieniowe, a zwłaszcza zachodni model żywienia, dieta o wysokim indeksie glikemicznym, nadmierne spożycie kwasów tłuszczowych omega 6 są przyczyną nasilenia zmian. Jednym z takich doniesień jest także wpływ mleka i produktów mlecznych na zaostrzenie trądziku [1].
Czynniki ryzyka
Wciąż nie jest jasne, dlaczego jedne osoby mają więcej pryszczy, a niektóre prawie wcale. Oczywiście sporą rolę odgrywają hormony oraz czynniki genetyczne. Są jednak i inne czynniki.
Dobre i złe bakterie
Delikatne mycie skóry może pomóc w zapobieganiu infekcji, ale z kolei nadmierne szorowanie może pogorszyć stan zainfekowanej skóry. Podobnie, jak w jelitach, tak i na skórze mamy "dobre" bakterie, które nas chronią przed chorobami, oraz te "złe", które mogą wywołać choroby i różne dolegliwości.
Naukowcy z Washington University School of Medicine zidentyfikowali dwa unikalne szczepy bakterii P. acnes w skórze u 20% osób zmagających się z pryszczami. Osoby ze zdrową skórą nie miały tych szczepów. Inny szczep z kolei występował u osób ze zdrową skórą, a brakowało go osobom z pryszczami. Może to wskazywać, że poszczególne rodzaje bakterii determinują nasilenie i częstotliwość wyprysków. Naukowcy sugerują, że bakterie te mogą również oddziaływać z różnymi innymi czynnikami, takimi jak poziom hormonów i sebum. Kwestie te jednak wymagają szerszych badań.
Zakażenia drożdżakowe
Wypryski mogą być także powiązane z infekcjami drożdżakowymi Pityrosporum (inaczej malassezia lub folliculutis). Gdy dostaną się one do mieszków włosowych i zaczną rozmnażać, wówczas mogą się pojawić drobne, ale za to dość swędzące małe, okrągłe krostki. Najczęściej występują one w górnej części klatki piersiowej, ramionach, górnej części pleców, czasami także na twarzy.
Większość ludzi posiada te drożdże na swojej skórze i nic się nie dzieje. Krostki powstają, kiedy drożdży robi się za dużo. Może to się zdarzyć zarówno kobietom, jak i mężczyznom, w różnym wieku. Stan skóry pogarsza noszenie przepoconych ubrań z włókien syntetycznych.
Co ważne, wypryski spowodowane drożdżakami są podobne do trądziku, a leczenie ich tymi samymi metodami co trądzik, m.in. antybiotykiem, może pogorszyć stan skóry. Antybiotyk będzie zwalczać bakterie, które mogłyby kontrolować drożdże i ich rozmnażanie. W przypadku malassezia konieczne jest leczenie przeciwgrzybiczne.

Pryszcze – Guzki i guzy
Jak wyglądają guzy?
Są podobne do grudek, ale o ile grudki są umiejscowione dość płytko, to guzy rozwijają się w głębszych warstwach skóry. Po naciśnięciu takiego guza (jest na wierzchu czerwony) czuć wyraźnie ból i twardość umiejscowioną dość głęboko.
Jak powstają guzy?
Guzy powstają w sposób podobny do grudek tzn. najpierw dochodzi do powstania luki w ścianie pora skóry, a następnie luka ta wypełnia się zanieczyszczeniami, dołączają się bakterie i rodzi się problem.
Problem jest tym większy, że głęboko w skórze może dojść do kolejnych pęknięć i tworzenia się kolejnych luk i w ten sposób guz rośnie i wypełnia głęboko położone warstwy skóry.
Jak postępować z guzami?
Nawet jeśli mocno się postarasz, to guza i tak nie wyciśniesz. Jest to oczywiście niewskazane, a powiedziałabym wręcz, że absolutnie zabronione. Próbując wycisnąć guza możesz jedynie doprowadzić do rozlania się jego zawartości wewnątrz skóry i rozprzestrzenić problem na większe powierzchnie.
Pojedyncze guzki mogą (i powinny) zanikać tak, jak grudki. Możesz je smarować po wierzchu środkami przeciwbakteryjnymi i też powinny zadziałać, choć nie tak dobrze, jak przy grudkach (muszą głębiej penetrować skórę).
Jeśli masz skłonności do tworzenia się guzów i masz ich sporo na ciele – konieczne będzie leczenie dermatologiczne, prawdopodobnie ogólnoustrojowe (tabletki). Samodzielnie niewiele zdziałasz.
