Pryszcze w wieku 40 lat - Jak skutecznie radzić sobie z trądzikiem po czterdziestce
Wypryski na brodzie u młodzieży - skąd się biorą?
Wypryski na brodzie u osób w wieku nastoletnim (11-18 lat) z dużą dozą prawdopodobieństwa są manifestacją schorzenia znanego jako trądzik młodzieńczy (Acne juvenilis). Jest to przewlekła choroba gruczołów łojowych oraz ujść mieszków włosowych, powodująca nadprodukcję sebum.
Bezpośrednią jej przyczyną jest:
- nadmierne stężenie androgenów w okresie dojrzewania płciowego, zwłaszcza u chłopców,
- przyspieszone rogowacenie ujść gruczołów łojowych,
- nadkażenia bakteryjne, zwłaszcza ze strony szczepu Propionibacterium acnesi.
W zależności od charakteru objawów przypadłość ta występuje w kilku odmianach, wśród których wyróżnić można:
- trądzik zaskórnikowy – podstawowym wykwitem są tak zwane wągry (zaskórniki), otwarte lub zamknięte. Mają one średnicę od 1 do 3 milimetrów. Są efektem zatkania gruczołów łojowych,
- trądzik krostkowy – na twarzy, w tym w szczególności w tzw. strefie T (czoło, nos, broda), pojawiają się wypełnione ropą, żółtawe krosty, zaś skóra objęta zostaje stanem zapalnym. Pryszcze te są miękkie, ale nie powinny być wyciskane, a to z uwagi na ryzyko dalszego rozprzestrzenienia choroby. Po ustąpieniu pryszczy z twarzy, do końca życia mogą po nich pozostać blizny,
- trądzik grudkowy lub grudkowo-krostkowy – oprócz ropnych krost, na brodzie pojawić się mogą twarde, zbite, czerwone grudki.
Skąd więc te defekty skórne u kobiet po 30-stce? Jakie są przyczyny „dorosłego „trądziku?
Najczęściej jest to spowodowane wzrostem stężenia męskich hormonów płciowych – androgenów. Fizjologicznie poziom tych hormonów rośnie przed miesiączką, czyli w II fazie cyklu. Niefizjologiczne wahania mogą być spowodowane odstawieniem tabletek antykoncepcyjnych albo stosowaniem źle dobranych tabletek.
Przyczyną wahań hormonalnych jest często tryb życia, któremu towarzyszy ciągły stres, pośpiech i zmęczenie spowodowane brakiem czasu na odpoczynek.
Również zanieczyszczenie środowiska czy praca w klimatyzowanych pomieszczeniach, negatywnie wpływa na stan skóry. Efektem ubocznym pracy klimatyzatora jest wysuszanie powietrza i słaba wilgotność przez co gruczoły łojowe zmuszone są do nadmiernej pracy.
Wrogiem naszej cery mogą być ponadto kosmetyki, których używamy na co dzień. Zrezygnujmy z tych, które zatykają pory. Rozpoznamy je po składzie – zawierają oleje mineralne, sztuczne kolo ranty i PVP.
Negatywne działanie wykazują również niektóre leki: steroidy czy leki przeciwdrgawkowe.
Twoja mama lub siostra również miały trądzik w wieku 30 lat? – niestety może mieć on podłoże genetyczne, więc jest cechą, którą dziedziczymy po naszych najbliższych.
Kiedy na naszej twarzy już pojawi się trądzik, powinniśmy unikać ostrych potraw, alkoholu, a nawet papierosów – mogą zaostrzyć przebieg choroby. W walce z trądzikiem pomocne może być wyeliminowanie nabiału, glutenu, pokarmów bogatych w jod, słodyczy oraz kakao.
Cukier a trądzik? Naukowcy już od lat widzą zależność pomiędzy nadmiarem spożywanego cukru a trądzikiem. Cukier stymuluje produkcję insuliny, a to sprzyja powstawaniu pryszczy.
Trądzik wieku dojrzałego – winne nie tylko hormony
W przeciwieństwie do trądziku zwanego młodzieńczym, bardzo rzadko się zdarza, by przyczyną zmian skórnych były ogólnoustrojowe zaburzenia hormonalne. Dlatego próby leczenia za pomocą pigułek antykoncepcyjnych często dają tylko okresową poprawę – po odstawieniu hormonów problem powraca.
Co więc jest przyczyną trądziku nękającego dorosłych? W pierwszej kolejności stres. Powoduje on nadmierną ekspresję 5-alfa-reduktazy w skórze, szczególnie w gruczołach łojowych. Oznacza to tyle, że stres nasila nadreaktywność androgenu, hormonu odpowiadającego za wzmożoną produkcję łoju. Podobne skutki, chociaż pośrednio, ma również dieta obfitująca w produkty o wysokim indeksie glikemicznym, wysokoprzetworzone, z fast foodami na czele.
Takie menu powoduje gwałtowny wzrost poziomu insuliny we krwi, co stymuluje produkcję androgenów i w konsekwencji nasila łojotok. A to właśnie początek całego zła. Produkowana w nadmiernych ilościach wydzielina gruczołów łojowych jest gęściejsza niż zwykle i z dużym trudem wydostaje się na powierzchnię skóry. Ponieważ jednocześnie wzmożony jest proces rogowacenia naskórka, część wydzieliny zostaje zamknięta w ujściach przewodów łojowych i tak tworzą się zaskórniki.
W zaczopowanych gruczołach łojowych są doskonałe warunki do rozwoju bakterii beztlenowych i innych drobnoustrojów, które prowokują stany zapalne – na skórze powstają krostki, grudki, potem guzki i ropne nacieki. Poza stresem i złą dietą do wystąpienia zmian skórnych przyczyniać może się też np. intensywne opalanie (słońce co prawda wysusza skórę i okresowo minimalizuje zmiany trądzikowe, ale już jesienią znów znacznie się one nasilają), nadwrażliwość na niektóre pokarmy czy stosowanie nieodpowiednich kosmetyków (o ciężkim podłożu, wieloskładnikowych, perfumowanych).