U nas zapłacisz kartą
Przeziębiona krew - przyczyna pryszczy i sposoby ich leczenia
Inne domowe sposoby
Obecnie żyjemy w świecie, w którym coraz częściej sięgamy po leki zapominając o tym co dała nam natura i o najprostszych metodach leczenia objawów, które są znane od wieków i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Oczywiście rozwijająca się medycyna część z nich odrzuciła na podstawie badań, lecz wiele nadal może być wykorzystywanych w praktyce:
- chłodne okłady – w razie wystąpienia gorączki powyżej 38oC wraz z zastosowanymi lekami przeciwgorączkowymi można zbijać temperaturę chłodnymi okładami.
- inhalacje 0,9-3% roztworu soli fizjologicznej – zwiększają przepływ krwi w naczyniach błony śluzowej przez co wydzielina staje się wodnista i łatwiej usunąć ją z jamy nosowej,
- czosnek – ma właściwości bakteriobójcze, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze, działa przeciwmiażdżycowo i powoduje rozkurcz mięśni tworzących ściany jelit, oskrzeli i naczyń krwionośnych. Ponadto zawiera substancje należące do antyoksydantów oraz rozrzedzające wydzielinę oskrzeli,
- płukanie gardła i jamy ustnej – w tym celu stosuje się roztwory soli lub napary ziołowe – do rozważenia u starszych dzieci.
To jedynie jedne z wielu sposobów radzenia sobie z przeziębieniem. Należy pamiętać, że przed nimi pierwszeństwo zawsze mają zalecenia lekarskie, a domowe metody leczenia mogą je jedynie uzupełniać. Warto zasięgnąć opinii lekarza na temat wykorzystania ich jako alternatywne środki dla farmakologicznego leczenia.
Drogi przenoszenia przeziębienia
Przeziębienie jest spowodowane zakażeniem wirusowym, jego przyczyną są bardzo różne i liczne gatunki wirusów (ponad 200). Z tego powodu większość z nas choruje wielokrotnie, często kilka razy w roku.
- rynowirusy (są sprawcami 40–50% przypadków przeziębienia), opisano ponad 100 gatunków różnych rynowirusów,
- koronawirusy – odpowiadają za 10–15% przypadków przeziębienia,
- inne wirusy (m.in. adenowirusy, wirusy Coxsackie, wirusy paragrypy, parwowirusy, RSV i enterowirusy).
Część przypadków grypy jest klinicznie (bez specjalistycznych badań) nie do odróżnienia od przeziębienia, dlatego wśród przyczyn należy również wymienić wirusy grypy.
U chorych z podejrzeniem zakażenia SARS-CoV-2 lub wirusem grypy lekarz może w razie potrzeby zlecić odpowiednie badania w tym kierunku. Identyfikacja patogenu jest ważna dla oceny aktualnej sytuacji epidemiologicznej.
Patofizjologia, czyli mechanizmy przeziębienia
Wirusy dostają się do nosa wraz z wdychanym powietrzem zawierającym drobne kropelki zakażonej wydzieliny od innego chorego albo są przenoszone do nosa z rąk pacjenta.
Powierzchnia błony śluzowej nosa jest wyścielona przez komórki nabłonka i pokryta śluzem. Na powierzchni komórek nabłonka znajdują się liczne receptory, czyli białka umożliwiające interakcje z innymi komórkami organizmu. Są to między innymi receptory ICAM-1 (jedna z cząsteczek adhezyjnych, czyli ułatwiających komunikację pomiędzy komórkami), które służą do kontaktu z leukocytami, czyli białymi krwinkami.
Rynowirusy wykorzystują właśnie te białka (najczęstsza przyczyna przeziębienia), aby dostać się do wnętrza komórki. Zakażona komórka ulega zmianom spowodowanym szkodliwym wpływem wirusa. Wirus poza komórkami innych organizmów nie żyje w potocznym tego słowa znaczeniu. Nie oddycha, nie ma metabolizmu, nie ulega zmianom, nie rozmnaża się. Jest to nitka kwasu nukleinowego (w przypadku rynowirusów jest to kwas rybonukleinowy, RNA), otoczona białkową osłonką.
Gdy wirus dostanie się do komórki, sprawia, że zamiast własnych białek komórka zaczyna produkować białka potrzebne do budowy potomnych wirusów (zamiast własnego materiału genetycznego komórka używa materiału genetycznego wirusa, który sam nie może produkować białek). Komórka ginie, a uwolnione wirusy zakażają kolejne komórki. Na szczęście nie jesteśmy bezbronni. Wirusy są w stanie zainfekować tylko niektóre komórki. Zmieniona komórka jest rozpoznawana przez siły obronne organizmu (leukocyty, czyli białe krwinki), atakowana i zabijana. Często zdarza się, że w ten sposób udaje się powstrzymać zakażenie. Jeżeli organizm miał już wcześniej kontakt z danym wirusem, układ odpornościowy „nauczył się” szybko go rozpoznawać i kolejne zakażenie jest szybko opanowywane, objawy są łagodne lub w ogóle nie występują. Jeżeli proces zapalny nie doprowadza do szybkiego wyeliminowania wirusa, zakażenie rozprzestrzenia się na całą błonę śluzową nosa.
Zwalczanie objawów przeziębienia
Ból głowy, gardła, gorączka
Stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Najbezpieczniejszy jest paracetamol, przyjmowany jest doraźnie w razie objawów, w dawce 1–2 tabl. (500–1000 mg). Działanie leku utrzymuje się przez 4–6 godzin. Nie należy przekraczać dawki 4 g/dobę lub, jeżeli stosujemy lek dłużej niż 2–3 dni, dawki 2,5 g (5 tabletek). Przedawkowanie może spowodować uszkodzenie wątroby. Paracetamol wchodzi w skład wielu leków złożonych.
- ibuprofen, zwykle 1 tabletka (czyli 200 mg, dostępne są też tabletki „forte” zawierające 400 mg leku), następnie w razie potrzeby co 6 godzin,
- naproksen (1 tabletka, tj. 250–500 mg, następnie w razie potrzeby 1 tabletka co 6–8 godzin).
- uszkodzenie błony śluzowej żołądka (dlatego leków tych nie powinni stosować pacjenci z chorobą wrzodową),
- upośledzenie czynności nerek u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek,
- ryzyko ciężkiego napadu duszności u chorych na astmę (ok. 10% chorych na astmę ma tzw. astmę aspirynową, czyli jest nadwrażliwych na aspirynę i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, chorzy ci mogą bezpiecznie przyjmować typowe dawki paracetamolu).
Wbrew powszechnemu mniemaniu aspiryna (kwas acetylosalicylowy) nie wpływa na przebieg przeziębienia, a działa podobnie jak inne niesteroidowe leki przeciwzapalne – przeciwbólowo i przeciwgorączkowo.
Uwaga!
Aspiryny nie należy stosować u dzieci w wiekuW razie bólu gardła można również stosować tabletki do ssania (np. Cholinex, Cholisept, Septolete, Validol itp.). Zawierają one miedzy innymi lek przeciwzapalny albo mentol. Przed użyciem należy przeczytać ulotkę albo poradzić się lekarza lub farmaceuty.
Wiele dostępnych preparatów „na ból gardła” (np. Neo-angin, Strepsils, Sebidin) zawiera leki działające przeciwdrobnoustrojowo, które nie mają działania przeciwbólowego. Nie wyklucza to ich stosowania, ponieważ ulgę często przynosi samo ssanie tabletki.
Jak zapobiec przeziębieniu?
Obecność wirusów, które krążą między ludźmi wcale nie znaczy, że nie da się uniknąć przeziębienia. Im większa odporność organizmu, tym trudniej wirusom sforsować jego mechanizmy obronne. Jeśli nie chcesz się przeziębiać przestrzegaj następujących zasad:
- Unikaj bliskiego kontaktu z przeziębionymi osobami, w miejscach publicznych nie dotykaj rękoma twarzy.
- Ręce myj mydłem często i dokładnie (co najmniej pół minuty).
- Korzystaj ze środków odkażających na bazie alkoholu (do kupienia w aptekach).
- Pamiętaj o codziennym umiarkowanym wysiłku fizycznym, a unikaj intensywnych treningów.
- Unikaj przegrzania, jak również wychłodzenia organizmu (pomocna może być odzież termiczna).
- Wysypiaj się - brak snu osłabia odporność i ułatwia zadanie wirusom
