U nas zapłacisz kartą
Rak nabłonkowy skóry - przyczyny, objawy i leczenie
Nowotwory złośliwe skóry – co warto wiedzieć?
Nie każda zmiana skórna, która występuje przewlekle, jest zmianą nowotworową. Istnieją jednak pewne cechy charakterystyczne raka skóry, które powinien znać każdy z nas, co pozwoli na rozpoznanie choroby we wczesnym stadium oraz wdrożenie skutecznego leczenia.
Raka skóry kojarzymy przede wszystkim z czerniakiem skóry, jednak istnieją także inne nowotwory złośliwe skóry. Na drugim miejscu pod względem występowania jest rak płaskonabłonkowy skóry, pierwsze miejsce zajmuje rak podstawnokomórkowy (BCC).
W przypadku czerniaka mamy do czynienia z nowotworem, który wywodzi się z komórek barwnikowych skóry. Rak płaskonabłonkowy to nowotwór złośliwy wywodzący się z komórek nabłonkowych i komórek ulegających rogowaceniu, co powoduje, że związane z nim zmiany, bywają mylnie brane za objawy alergii lub częste dermatozy.
Rak płaskonabłonkowy i rak podstawnokomórkowy to najczęściej diagnozowane nowotwory złośliwe skóry u osób z jasną karnacją. Zauważalna jest szybko rosnąca zachorowalność na te typy nowotworów, co ma związek z działaniem m.in. czynników środowiskowych. W przypadku raka płaskonabłonkowego mamy do czynienia ze zmianą niebarwnikową, co wpływa na jej wygląd. Rak płaskonabłonkowy skóry powoduje przerzuty w okolicznych węzłach chłonnych oraz przerzuty odległe np. do mózgu, płuc i kości. W początkowym stadium rozwoju jest w niemal 100% uleczalny, dlatego powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na każdą niegojącą i powiększającą się zmianę, która powstaje na skórze oraz na granicy skóry i błon śluzowych.
Na rozwój raka kolczystokomórkowego skóry wpływają pewne czynniki ryzyka. Większości z nich możemy uniknąć, redukując w ten sposób związane z wystąpieniem zmian nowotworowych zagrożenie. Usunięcie zmiany nie gwarantuje, że choroba nie ulegnie wznowieniu. Tak jest w przypadku raka płaskonabłonkowego, dlatego po usunięciu zmian chorobowych, konieczne jest systematyczne kontrolowanie stanu zdrowia oraz unikanie czynników, które mogą doprowadzić do ponownego pojawienia się zmian o charakterze nowotworowym.
Gruczoły - co to takiego?
Gruczoły to wyspecjalizowane struktury w organizmach żywych, których głównym zadaniem jest produkcja i wydzielanie substancji chemicznych. Mogą one występować w różnych częściach ciała, pełniąc specyficzne funkcje związane z regulacją procesów życiowych.
Gruczoły odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu równowagi organizmu poprzez produkcję substancji chemicznych zwanych hormonami lub wydzielanie innych substancji, które pełnią różnorodne funkcje. Oto kilka głównych funkcji gruczołów:
- Regulacja hormonalna. Niektóre gruczoły, takie jak gruczoły dokrewne, produkują hormony, które regulują różnorodne procesy metaboliczne w organizmie.
- Produkcja substancji ochronnych. Gruczoły potowe i łojowe pełnią rolę w ochronie skóry, utrzymując ją nawilżoną i chronioną przed drobnoustrojami.
- Wydzielanie enzymów. Gruczoły układu pokarmowego produkują substancje niezbędne do trawienia pokarmu w przewodzie pokarmowym.
Budowa gruczołów może różnić się w zależności od ich rodzaju i funkcji. Jednak istnieją pewne podstawowe elementy budowy, które są wspólne dla większości gruczołów. Przykładem może być chociażby tkanka nabłonkowa, z której zbudowane są niemalże wszystkie rodzaje gruczołów.
W ciele człowieka wyróżniamy między innymi gruczoły potowe, mlekowe, trawienne, łojowe, nadnercza, jądra i inne.
Jedna wizyta może zmienić tak wiele.
Zbadaj się.
Co warto wiedzieć o raku płaskonabłonkowym skóry? – rokowania, kto choruje
Jak już zostało wspomniane, rak płaskonabłonkowy skóry diagnozowany jest przede wszystkim u osób z jasną karnacją. Od wielu lat obserwowany jest wzrost liczby diagnozowanych przypadków tego nowotworu złośliwego, co ma związek m.in. ze zmianą trybu życia oraz „modą” na korzystanie z kąpieli słonecznych oraz solarium. Czynniki ryzyka, które w największym stopniu wpływają na rozwój raka płaskonabłonkowego skóry to m.in.:
- promieniowanie ultrafioletowe,
- jasna karnacja skóry,
- czynniki chemiczne,
- częsta ekspozycja na promieniowanie słoneczne w dzieciństwie,
- uwarunkowania genetyczne,
- przewlekłe leczenie zmniejszające odporność.
Czynnikiem, który zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu płaskonabłonkowego skóry, jest przede wszystkim promieniowanie słoneczne. Nowotwór ten wywodzi się zarówno z komórek nabłonkowych, jak i komórek ulegających rogowaceniu na skutek ekspozycji ciała na promienie słoneczne. Ryzyko rozwoju raka kolczystokomórkowego zwiększają również choroby przebiegające z niedoborami odporności na skutek działania procesu chorobowego, stosowanego leczenia farmakologicznego, a także stosowania niektórych procedur medycznych. Odporność ulega znacznemu osłabieniu np. po przeszczepach narządów, co ma związek ze stosowaniem leczenia, które ma na celu uniknięcie odrzucenia przeszczepu. Warto pamiętać, że przewlekłe narażenie skóry na działanie promieniowania UV, a także substancji chemicznych i toksyn, które obecne są np. w dymie papierosowym, zwiększa ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego na skórze oraz na granicy skóry i błon śluzowych. U nałogowych palaczy tytoniu oraz osób nadużywających alkoholu, rak płaskonabłonkowy często powstaje w okolicy warg.
Rak płaskonabłonkowy najczęściej pojawia się u osób w średnim i podeszłym wieku, co ma związek z długotrwałym wpływem na organizm czynników wyzwalających rozwój choroby. Na rozwój nowotworu w szczególności narażone są odsłaniane partie ciała oraz skóra, która ma przewlekły kontakt np. z chemikaliami i innymi substancjami o mutagennym działaniu. Na rozwój raka skóry narażone są także osoby, których skóra ulega częstym uszkodzeniom mechanicznym np. podczas golenia zarostu na twarzy. Rak płaskonabłonkowy może także utworzyć się na podłożu blizn.
Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy
Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy to nowotwór złośliwy rozwijający się w błonie śluzowej. Co roku na ten typ nowotworu choruje nawet 500 000 kobiet, przy czym u wielu z nich choroba wykrywana jest w ostatnim stadium. Wcześnie wykryty rak płaskonabłonkowy szyjki macicy jest w pełni uleczalny, dlatego tak ważna jest profilaktyczna cytologia. W trakcie badania lekarz pobiera próbkę nabłonka, który analizowany jest pod kątem obecności komórek nowotworowych.
Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia raka płaskonabłonkowego szyjki macicy to:
- zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego, opryszczką, chlamydiami, kiłą, rzeżączką, HIV,
- palenie papierosów,
- wczesne rozpoczęcie współżycia seksualnego,
- współżycie z wieloma partnerami
- osłabiony układ odpornościowy.
Leczenie obejmuje chirurgiczne usunięcie zmian, radioterapię i chemioterapię.
