U nas zapłacisz kartą
Rak płaskonabłonkowy skóry - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia
Rak płaskonabłonkowy skóry
- ekspozycja na promieniowanie słoneczne, zwłaszcza w wieku dziecięcym,
- uwarunkowania genetyczne,
- podeszły wiek,
- jasna karnacja skóry,
- stosowanie leczenia zmniejszającego odporność,
- obecność rozległych blizn lub niegojących się ran.
Na raka płaskonabłonkowego skóry częściej chorują mężczyźni.
Rak płaskonabłonkowy skóry zwykle występuje na odsłoniętych częściach ciała, np. na górnej wardze, plecach, twarzy czy ramionach. Może przybrać postać łuszczącej się, rogowaciejącej zmiany, niekiedy pokrytej strupem i owrzodzonej, a także guzka, grudki, wyniosłego lub płaskiego nacieku.
Leczenie raka płaskonabłonkowego skóry polega na chirurgicznym wycięciu zmian i zbadaniu ich pod mikroskopem. Przy zaawansowanym nowotworze wykonywana jest także biopsja cienkoigłowa największych węzłów chłonnych. Jeśli istnieją przerzuty, to niezbędna jest chemioterapia. Rak płaskonabłonkowy skóry rokuje dobrze – ponad 90% chorych przeżywa co najmniej 5 lat od rozpoznania choroby.
Zobacz film: Pani Sylwia, dzięki bliskości i wsparciu swojej córki, wygrała walkę z rakiem. Źródło: Nationale Nederlanden
Rak płaskonabłonkowy płuc
Ponad 25% wszystkich przypadków złośliwych nowotworów płuc dotyczy raka płaskonabłonkowego. Rak płaskonabłonkowy płuc występuje najczęściej u osób starszych i u mężczyzn. Rokowania przy tym typie nowotworu są złe – zaledwie 20 % chorych przeżywa rok od postawienia diagnozy. Przyczyną jest późne rozpoznawanie nowotworu, co znacznie utrudnia leczenie.
Objawy są niecharakterystyczne i większość chorych trafia do lekarza w bardzo zaawansowanym stadium nowotworu i z licznymi przerzutami. Rak płaskonabłonkowy płuc nieoperacyjny chemioterapii paliatywnej. Wczesne rozpoznanie pozwala na operacyjne usunięcie zmian, a jeśli nowotwór jest zlokalizowany (nie utworzył przerzutów) to szanse wyleczenia sięgają 70%.
Jak powstaje rak płaskonabłonkowy skóry?
Mechanizmy prowadzące do transformacji nowotworowej są następujące. W komórkach naskórka (podobnie jak w większości innych komórek organizmu człowieka) zlokalizowany jest materiał genetyczny uformowany w podwójną nić DNA. Wymienia się szereg czynników mogących wywoływać podobne zmiany, należą do nich:
- promieniowanie słoneczne,
- infekcje wirusowe,
- czynniki mechaniczne i chemiczne.
Początkowo mutacje są szybko wykrywane i usuwane przez systemy naprawy DNA z zaoszczędzeniem komórki, lub następuje jej zaprogramowana śmierć, tzw. apoptoza. Jednak w miarę zwiększania liczby mutacji i braku możliwości jednoczesnej naprawy, komórka przechodzi w fazę transformacji złośliwej. Skutkuje to:
- brakiem kontroli nad dzielącą się komórką,
- jej niezahamowanym wzrostem,
- powstaniem kolonii (grupy) komórek potomnych o tych samych cechach,
- a następnie widocznych gołym okiem zmian skórnych.
Rak płaskonabłonkowy – co to za rodzaj raka?
Rak płaskonabłonkowy (rak kolczystokomórkowy) jest drugim co do częstotliwości występowania złośliwym nowotworem skóry. Około 20% wszystkich nowotworów skóry stanowi ten rodzaj raka. Wywodzi się z komórek nabłonka, powstaje zazwyczaj na pograniczu błon śluzowych i skóry.
W naskórku znajduje się materiał DNA, który programuje moment śmierci komórki. W zaplanowanym momencie, kiedy komórka wypełniła już swoją rolę, powinna w naturalny sposób obumrzeć. Powstają jednak mutacje w obrębie genomu, które prowadzą do niekontrolowanego wzrostu komórek i ich złośliwego namnażania się. W pewnym momencie widoczne są zmiany skórne będące efektem tego niezahamowanego wzrostu.
Rak płaskonabłonkowy rośnie szybko, ma tendencje do naciekania podłoża i często powoduje przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych oraz dalsze.
We wczesnym stadium rokowania są pomyślne i udaje się całkowicie wyleczyć większość chorych. Niestety wiele osób zgłasza się do lekarza dopiero wówczas, kiedy rak jest w zaawansowanym stadium, co znacznie pogarsza perspektywy jego wyleczenia (z 90% przeżywalności we wczesnym stadium do 50%-70% w zaawansowanym).
Jak nie przegapić wczesnych objawów raka kolczystokomórkowego (płaskonabłonkowego)? Jak się przed nim chronić?
Rak płaskonabłonkowy skóry – rodzaje
Wyróżniamy dwie odmiany raka płaskonabłonkowego skóry. Odmiana wrzodziejąca związana jest z gorszymi rokowaniami, co ma związek z naciekaniem w głąb okolicznych tkanek. Drugą odmianą raka płaskonabłonkowego jest odmiana brodawkująca. W tym przypadku mamy do czynienia z ograniczonym naciekaniem w głąb tkanek oraz lepszymi rokowaniami. Odmiana brodawkująca powoduje, że zmiany nowotworowe są w znacznie bardziej wyniesione ponad powierzchnię skóry.
Przyczyny raka płaskonabłonkowego skóry są bezpośrednio związane z czynnikami ryzyka rozwoju tego nowotworu skóry. Jedną z najczęstszych przyczyn jest systematyczne wystawianie odsłoniętej skóry na działanie promieniowania UV. Rezygnacja ze stosowania kremów ochronnych z wysokim filtrem, dopuszczanie do powstawania poparzeń słonecznych w wieku dziecięcym i wczesnej młodości, a także korzystanie z solarium w stopniu znacznym zwiększają ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego oraz innych nowotworów skóry. W przypadku raka płaskonabłonkowego mamy także do czynienia ze znacznym ryzykiem rozwoju zmian na skutek uszkodzeń mechanicznych skóry, jej ciągłego drażnienia np. na skutek zaburzeń objawiających się niekontrolowanym drapaniem lub uporczywym skubaniem skóry.
Na rozwój raka płaskonabłonkowego skóry mają także wpływ niektóre infekcje wirusowe. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego to kolejna z przyczyn rozwoju zmian nowotworowych, które wywodzą się z komórek nabłonkowych. W przypadku raka płaskonabłonkowego mamy do czynienia z występowaniem stanów przedrakowych, z których powstają zmiany nowotworowe. To m.in. rogowacenie słoneczne oraz leukoplakia. Do rozwoju raka płaskonabłonkowego może również doprowadzić zespół pozakrzepowy, który powoduje powstawanie na skórze np. kończyn dolnych trudno gojących się ran. Wyróżniamy wiele czynników środowiskowych, których działanie przyczynia się do powstawania raka płaskonabłonkowego skóry, jednak równie ważne są uwarunkowania genetyczne. Z tego względu osoby, w których rodzinie został zdiagnozowany złośliwy nowotwór skóry, powinny szczególnie pamiętać o unikaniu czynników ryzyka.
