U nas zapłacisz kartą
Rak podstawnokomórkowy na nosie - przyczyny, objawy i leczenie
Nowotwory skóry – czynniki ryzyka
Zmiany skórne o charakterze nowotworowym mogą być związane z pierwotnym procesem patologicznych podziałów komórkowych, który rozpoczyna się w obrębie skóry i jej przydatków, a także mogą mieć związek z przerzutami z innych narządów i układów.
Do czynników ryzyka rozwoju pierwotnego raka skóry zaliczamy m.in.:
- promieniowanie UV (najczęściej promieniowanie słoneczne, jednak rak podstawnokomórkowy może rozwinąć się także w wyniku kontaktu z promieniowaniem UVB, które emitują lampy stosowane np. w solariach),
- częsty kontakt z pestycydami, herbicydami i innymi substancjami chemicznymi o silnie mutagennym działaniu,
- blizny po oparzeniach,
- wiek powyżej 45 lat,
- zakażenie wirusem HPV (wirus brodawczaka ludzkiego),
- uwarunkowania genetyczne, które związane są m.in. z wadami wrodzonymi,
- długotrwałe chemiczne, termiczne lub mechaniczne drażnienie skóry,
- pojawienie się na skórze zmian przedrakowych, do których zaliczamy np. rogowacenie słoneczne i rogowacenie białe.
Rak podstawnokomórkowy skóry, rak płaskonabłonkowy skóry, a także czerniak złośliwy znacznie częściej diagnozowane są u osób, które przez długi czas wystawiały skórę na działanie promieniowania UV. Częste opalanie się na słońcu i w solarium, a także wykonywanie pracy zawodowej w warunkach silnego nasłonecznienia, to najczęściej wskazywane przyczyny rozwoju nowotworu skóry.
Rak podstawnokomórkowy znacznie częściej diagnozowany jest u osób, które narażają swoją skórę na działanie różnych czynników drażniących. Poparzenia słoneczne we wczesnym dzieciństwie mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka skóry nawet kilkukrotnie.
Rak podstawnokomórkowy skóry – objawy
Etiopatogeneza BCC jest związana z ekspozycję na promieniowanie UV, immunosupresją, przewlekłymi zakażeniami (m.in. wirusem brodawczaka ludzkiego HPV). Niewątpliwym kluczowym czynnikiem wpływającym na wzrost ryzyka zachorowania na raka podstawnokomórkowego skóry jest promieniowanie nadfioletowe w połączeniu z podwyższoną temperaturą otoczenia.
Nowotwory skóry stanowią grupę chorób, w których istnieją najlepsze warunki do wykrycia i leczenia już na wstępnym etapie. Objawy raka podstawnokomórkowego skóry są widoczne dla chorego, a łatwość pobrania materiału do badania histopatologicznego umożliwia szybką diagnozę.
Klasyczny wygląd raka podstawnokomórkowego cechuje niewielkie owrzodzenie z wałowatym przeświecającym brzegiem. Ten typ nowotworu spotyka się wokół oczu, na nosie, blisko kąta wewnętrznego oka.
Inną postacią są guzki o charakterze nietorbielowatym, czasami z dużą ilością pigmentu, późno wrzodziejące.
Objawy raka podstawnokomórkowego skóry mogą być związane z płytkimi owrzodzeniami na czole lub nosie z nieregularnymi i źle zaznaczonymi granicami. Z jednej strony wydaje się, ze niepokojąca zmniejsza się, a z drugiej powoli się rozszerza.
Rak podstawnokomórkowy skóry
Rak podstawnokomórkowy to rosnący powoli miejscowo złośliwy nowotwór skóry wywodzący się z nierogowaciejących komórek warstwy podstawnej naskórka, występujący głównie u przedstawicieli rasy białej (osoby o fototypie skóry według definicji World Health Organization I–IV). Rośnie przede wszystkim na odkrytych częściach ciała (głowa, szyja), ale może się rozwinąć na dowolnym obszarze ciała, w tym także w obrębie błon śluzowych. Nowotwór ten w praktyce nie jest źródłem przerzutów odległych i nie zajmuje regionalnych węzłów chłonnych.
Jego charakter (określany przez lekarzy jako „złośliwość miejscowa”) sprawia, że niektóre jego postaci – jeśli nie podejmie się właściwego leczenia – powoli niszczą coraz większy obszar przyległej skóry oraz położne głębiej struktury ciała (np. chrząstkę nosa lub małżowiny usznej albo kości czaszki). Nieleczone, zaniedbane zmiany naciekają sąsiadujące elementy kostne, chrzęstne, naczyniowe, nerwowe albo gałkę oczną. W obrębie dużych, owrzodziałych zmian może dochodzić do trudnych do opanowania krwotoków.
Na zdjęciu przedstawiono przykład zaawansowanego raka podstawnokomórkowego o wieloletnim przebiegu. Trzeba podkreślić, że leczenie raka o takim stopniu zaawansowania jest trudne zarówno dla lekarza, jak i dla pacjenta, dlatego warto zacząć terapię, zanim nowotwór rozwinie się do dużych rozmiarów – proces leczenia jest wówczas prostszy i mniej dokuczliwy dla chorego, a i szanse na pełne wyleczenie są większe.
Fot. 1. Rozległy rak podstawnokomórkowy niszczący znaczny obszar skóry karku i naciekający położone głębiej tkanki. Leczenie w takim przypadku jest trudne, dlatego w przypadku podejrzanej zmiany skórnej nie należy czekać, aż rozwinie się ona do podobnych rozmiarów, tylko bez zbędnej zwłoki zgłosić się do lekarza rodzinnego, onkologa lub dermatologa! (Zdjęcie ze zbiorów autora)
Jakie jest rokowanie?
Rokowanie w przypadku rozpoznania raka podstawnokomórkowego jest wyśmienite, o ile podejmie się właściwe i umiejętnie przeprowadzone leczenie. Trzeba jednak pamiętać, że rak tego typu ma skłonność do odrastania (inaczej mówiąc nawrotu albo wznowy) w miejscu, gdzie znajdował się pierwotnie. Dlatego ważne jest skrupulatne oglądanie blizny i jej okolicy co kilka miesięcy. U osoby, u której rak podstawnokomórkowy już wystąpił, ryzyko pojawienia się takiego nowotworu w innej okolicy ciała jest zwiększone, dlatego należy starannie oglądać całą skórę. Ponadto opisano mnogie, wieloogniskowe występowanie raka podstawnokomórkowego w ramach rodzinnego zespołu znamion nabłonkowych (zespół Gorlina i Goltza).
Zobacz także
Badanie dermatoskopowe Niewątpliwie największą rolę w diagnostyce i wczesnym wykrywaniu nowotworów skóry odgrywa dermoskopia (dermatoskopia).
Objawy chorób skóry (wykwity skórne) Wykwity skórne to zmiany na skórze, które są objawami chorób skóry. W poszczególnych chorobach wykwity mają charakterystyczny wygląd – kolor, kształt, postać, lokalizację i na tej podstawie dermatolog zwykle jest w stanie ustalić rozpoznanie. Zmiany skórne się mogą zmieniać w czasie oraz ustępować z pozostawieniem blizny lub bez niej. Do wykwitów należą: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel, a także nadżerka, przeczos, pęknięcie i rozpadlina, łuska, strup, owrzodzenie oraz blizna.
Wybrane treści dla Ciebie
Badanie dermatoskopowe Niewątpliwie największą rolę w diagnostyce i wczesnym wykrywaniu nowotworów skóry odgrywa dermoskopia (dermatoskopia).
Rak podstawnokomórkowy – objawy, leczenie, przerzuty i nawroty
Rak podstawnokomórkowy skóry jest nowotworem miejscowo złośliwym, pojawiającym się najczęściej na skórze twarzy, a w szczególności nosa i małżowiny ucha. Rokowania są bardzo dobre pod warunkiem jego szybkiego rozpoznania i leczenia.
Naskórek to najbardziej zewnętrzna powłoka ciała człowieka. Składa się z kilku warstw. Idąc od zewnątrz, warstwy skóry to: warstwa rogowa (ulegająca złuszczeniu), jasna (obecna tylko w niektórych miejscach), ziarnista, kolczysta i podstawna. Dwie ostatnie stanowią część rozrodczą. Rak podstawnokomórkowy jest nowotworem złośliwym skóry rozwijającym się z warstwy najgłębszej, czyli podstawnej. Najczęściej pojawia się w obrębie skóry odsłoniętych części ciała, czyli twarzy, karku, rąk. Może też pojawić się w innych miejscach na ciele. Nie jest to nowotwór przerzutujący, jego złośliwość jest miejscowa. Inna nazwa tego nowotworu to nabłoniak. Czy powinno się wycinać znamiona? Odpowiedź na filmie:
Zobacz film: Wycinanie znamion - jak może pomóc w profilaktyce antynowotworowej? Źródło: Dzień Dobry TVN
Złośliwość raka podstawnokomórkowego skóry
Nowotwór złośliwy to niekontrolowany rozrost komórek nowotworowych i ich przerzuty. W przypadku raka podstawnokomórkowego skóry złośliwość jest jedynie miejscowa. Oznacza to, że nowotwór ten wykazuje złośliwość tylko na obszarze, na którym powstaje. Nie przerzutuje i nie zajmuje okolicznych węzłów chłonnych. W miejscu, gdzie powstaje, niszczy stopniowo coraz większy obszar skóry i przylegające tkanki. Destrukcji podlegają wszystkie rodzaje tkanek, które staną mu na drodze – kości, chrząstki, naczynia, mięśnie, nerwy itd. Jeśli np. powstaje w obrębie twarzy, stopniowo niszczy kolejne warstwy skóry, kości czaszki lub chrząstkę nosa, czy też małżowiny uszne, powodując znaczne deformacje. Kiedy dojdzie do nacieczenia większego naczynia krwionośnego, może powstać krwotok.
Na szczęście nowotwór rozwija się bardzo powoli. Bardzo ważne więc w przypadku raka podstawnokomórkowego skóry, szczególnie nosa, ucha czy innej części twarzy, jest szybkie rozpoznanie i leczenie, by zapobiec powikłaniom w postaci zniszczenia i deformacji znacznych okolic, które w zaawansowanym stadium są bardzo trudne do usunięcia. Zobacz też: Nowotwór skóry - rodzaje, objawy, przyczyny
